Η 29η Οκτωβρίου, έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Εγκεφαλικών Επεισοδίων με στόχο την ενημέρωση καιι ευαισθητοποίηση του κόσμου σχετικά με την πρόληψη και την αντιμετώπιση του εγκεφαλικού. Πρόσφατα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν την ομάδα αίματος που φέρεται να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο.
Οι ομάδες αίματος περιγράφουν την πλούσια ποικιλία χημικών ουσιών που εμφανίζονται στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων μας. Μεταξύ των πιο γνωστών είναι εκείνες που ονομάζονται A και B, οι οποίες μπορούν να είναι παρούσες μαζί ως AB, μεμονωμένα ως A ή B ή καθόλου, ως O. Ακόμη και εντός αυτών των κύριων ομάδων αίματος, υπάρχουν κάποιες παραλλαγές που προκύπτουν από μεταλλάξεις στα υπεύθυνα γονίδια.
Άτομα με μία από τις ομάδες αίματος τύπου Α είναι πιο πιθανό να υποστούν εγκεφαλικό πριν από την ηλικία των 60 σε σύγκριση με άτομα με άλλες ομάδες αίματος, σύμφωνα με έρευνα.
Ποια ομάδα αίματος συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού – Τι ανακάλυψαν επιστήμονες
Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2022, ερευνητές της γονιδιωματικής αποκάλυψαν μια σαφή σχέση μεταξύ του γονιδίου για την υποομάδα Α1 και του πρώιμου εγκεφαλικού επεισοδίου.
Οι ερευνητές συγκέντρωσαν δεδομένα από 48 γενετικές μελέτες, οι οποίες περιλάμβαναν περίπου 17.000 άτομα με εγκεφαλικό και σχεδόν 600.000 ελέγχους χωρίς εγκεφαλικό. Όλοι οι συμμετέχοντες ήταν μεταξύ 18 και 59 ετών.
Μια ολοκληρωμένη έρευνα του γονιδιώματος αποκάλυψε δύο θέσεις που συνδέονται έντονα με έναν αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου σε νεαρή ηλικία. Ένα συνέπεσε με το σημείο όπου βρίσκονται τα γονίδια για την ομάδα αίματος.
Μια δεύτερη ανάλυση συγκεκριμένων τύπων γονιδίου ομάδας αίματος διαπίστωσε στη συνέχεια ότι τα άτομα των οποίων το γονιδίωμα κωδικοποιεί μια παραλλαγή της ομάδας Α είχαν 16% μεγαλύτερη πιθανότητα εγκεφαλικού επεισοδίου πριν από την ηλικία των 60 ετών, σε σύγκριση με έναν πληθυσμό με άλλες ομάδες αίματος. Για όσους είχαν γονίδιο για την ομάδα Ο1, ο κίνδυνος ήταν χαμηλότερος κατά 12%.
Οι ερευνητές σημείωσαν, ωστόσο, ότι ο πρόσθετος κίνδυνος επεισοδίου στα άτομα με ομάδα αίματος Α είναι μικρός, οπότε δεν υπάρχει ανάγκη για επιπλέον επιτήρηση ή εξέταση σε αυτήν την ομάδα.
«Ακόμα δεν γνωρίζουμε γιατί η ομάδα αίματος Α θα μπορούσε να προκαλέσει υψηλότερο κίνδυνο», δήλωσε ο ανώτερος συγγραφέας της μελέτης και νευρολόγος, Steven Kittner από το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ.
«Πιθανότατα έχει να κάνει με παράγοντες πήξης του αίματος όπως τα αιμοπετάλια και τα κύτταρα που επενδύουν τα αιμοφόρα αγγεία καθώς και άλλες πρωτεΐνες που κυκλοφορούν, τα οποία παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη θρομβώσεων».
Πώς η ομάδα αίματος μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο
Ενώ τα ευρήματα της μελέτης μπορεί να φαίνονται ανησυχητικά – δηλαδή ότι η ομάδα αίματος θα μπορούσε να επηρεάσει τον κίνδυνο πρώιμου εγκεφαλικού – ας βάλουμε σε μια σειρά αυτά τα αποτελέσματα.
Κάθε χρόνο στις ΗΠΑ λίγο λιγότερο από 800.000 άτομα υφίστανται εγκεφαλικό. Τα περισσότερα από αυτά τα περιστατικά – περίπου τρία στα τέσσερα – συμβαίνουν σε άτομα 65 ετών και άνω, με τους κινδύνους να διπλασιάζονται κάθε δεκαετία μετά την ηλικία των 55 ετών.
Επίσης, τα άτομα που συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη ζούσαν στη Βόρεια Αμερική, την Ευρώπη, την Ιαπωνία, το Πακιστάν και την Αυστραλία, με εκείνα που δεν είχαν ευρωπαϊκή καταγωγή να αποτελούν μόνο το 35% των συμμετεχόντων.
Μελλοντικές μελέτες με πιο ποικίλο δείγμα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αποσαφήνιση της σημασίας των αποτελεσμάτων. «Χρειαζόμαστε ξεκάθαρα περισσότερες μελέτες παρακολούθησης για να αποσαφηνίσουμε τους μηχανισμούς αυξημένου κινδύνου εγκεφαλικού», είπε ο Kittner.
Ένα άλλο βασικό εύρημα της μελέτης προέκυψε από τη σύγκριση ατόμων που έπαθαν εγκεφαλικό πριν από την ηλικία των 60 ετών με εκείνα που έπαθαν εγκεφαλικό μετά την ηλικία των 60 ετών.
Γι’ αυτό, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα σύνολο δεδομένων περίπου 9.300 ατόμων ηλικίας άνω των 60 ετών που υπέστησαν εγκεφαλικό και περίπου 25.000 ελέγχους άνω των 60 ετών που δεν υπέστησαν εγκεφαλικό.
Διαπίστωσαν ότι ο αυξημένος κίνδυνος εγκεφαλικού στην ομάδα αίματος τύπου Α έγινε ασήμαντος στην ομάδα με όψιμη έναρξη, υποδηλώνοντας ότι τα εγκεφαλικά που συμβαίνουν νωρίς στη ζωή μπορεί να έχουν διαφορετικό μηχανισμό σε σύγκριση με εκείνα που συμβαίνουν αργότερα.
Τα εγκεφαλικά επεισόδια σε νεότερους ανθρώπους είναι λιγότερο πιθανό να προκληθούν από τη συσσώρευση λιπών στις αρτηρίες (μια διαδικασία που ονομάζεται αθηροσκλήρωση) και πιο πιθανό να προκληθούν από παράγοντες που σχετίζονται με το σχηματισμό θρόμβων, είπαν οι συγγραφείς .
Προηγούμενες μελέτες υποδεικνύουν ότι το τμήμα του γονιδιώματος που κωδικοποιεί τον τύπο αίματος, σχετίζεται με στεφανιαία ασβεστοποίηση, η οποία περιορίζει τη ροή του αίματος και καρδιακή προσβολή.
Η γενετική αλληλουχία για τους τύπους αίματος Α και Β έχει επίσης συσχετιστεί με ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο θρόμβων αίματος στις φλέβες, που ονομάζεται φλεβική θρόμβωση.