Την Τρίτη 29 Οκτωβρίου 2024, ώρα 16.00, στο Aμφιθέατρο 438, στη Φιλοσοφική Σχολή, στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου θα πραγματοποιηθεί η διάλεξη της κας Silvia Ronchey, Καθηγήτριας του Βυζαντινού Πολιτισμού στο Τμήμα Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Roma Tre, με θέμα: “Hypatia between myth and history“.
Η διάλεξη θα πραγματοποιηθεί στα αγγλικά στο πλαίσιο των μαθημάτων «Εισαγωγή στη Βυζαντινή Φιλολογία» και «Βυζαντινή Φιλολογία» και είναι ανοικτή σε όλους.
Η Υπατία, ήταν νεοπλατωνική φιλόσοφος, μαθηματικός και αστρονόμος, υπήρξε η πρώτη γυναίκα με ουσιαστική συμβολή στην ανάπτυξη των μαθηματικών και η πρώτη γυναίκα που δίδαξε φιλοσοφία στην Αλεξάνδρεια. Γεννημένη το 370 μΧ, (κατά άλλους το 355 μΧ) σε μία επιφανή οικογένεια της Αλεξάνδρειας, η Υπατία απέκτησε γνώσεις που δεν συνηθίζονταν για τις γυναίκες ακόμη και της κοινωνικής της τάξης. Σπούδασε φιλοσοφία στην Αθήνα και την Ιταλία, στην Αθήνα μάλιστα παρακολούθησε μαθήματα στη νεοπλατωνική σχολή, ενώ μαθήτευσε και κοντά στον Πρόκλο και τον Ιεροκλή. Πατέρας της, ο διάσημος μαθηματικός, αστρονόμος και φιλόσοφος Θέωνας, ο τελευταίος διευθυντής της Bιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας και του «Μουσείου» (αντίστοιχου Πανεπιστημίου), μέχρι την παύση της λειτουργίας τους το 391 μΧ, ο οποίος διατηρούσε τη δική του φιλοσοφική σχολή στην Αλεξάνδρεια. Στον χώρο αυτό, η Υπατία καθιερώθηκε ως μία ισχυρή παρουσία της αλεξανδρινής διανόησης.
Δίδαξε πλατωνική και αριστοτελική φιλοσοφία και μαθηματικά στη σχολή Πλατωνιστών και αποτέλεσε πόλο έλξης για τους διανοούμενους της εποχής. Πολλοί από τους μαθητές της ανήκαν στους ανώτατους κύκλους της αριστοκρατίας της πόλης, ενώ η ίδια επηρεάστηκε φιλοσοφικά από τους νεοπλατωνικούς Πλωτίνο και Ιάμβλιχο τις φιλοσοφικές ιδέες των οποίων δίδαξε με μια μεγαλύτερη επιστημονική έμφαση από ότι οι πρώτοι οπαδοί του Νεοπλατωνισμού.
Γύρω της δημιουργήθηκε ένας πνευματικός κύκλος μαθητών που προέρχονταν από την Αλεξάνδρεια, άλλα μέρη της Αιγύπτου, τη Συρία, την Κυρήνη, την Κωνσταντινούπολη, και ανήκαν κυρίως σε εύπορες και ισχυρές οικογένειες. Μεταξύ τους ο Συνέσιος ο Κυρηναίος, μετέπειτα Μητροπολίτης Πενταπόλεως, οι αδερφοί του Ευτρόπιος και Αλέξανδρος, ο Αλεξανδρινός σοφιστής Αθανάσιος, ο Ερκουλιανός, στενός φίλος του Συνέσιου, ο Ολύμπιος, πλούσιος γαιοκτήμονας από τη Σελεύκεια, ο Ησύχιος, κυβερνήτης της Άνω Λιβύης.
Η Υπατία ασκούσε τεράστια επιρροή στους σημαντικότερους άρχοντες της Αλεξάνδρειας και της Μεσογείου. Μεταξύ αυτών και ο Ρωμαίος έπαρχος Ορέστης, ο οποίος διατηρούσε πολύ στενή σχέση μαζί της και την συμβουλευόταν σε πολιτικά ζητήματα.
Στις 8 Μαρτίου του 415 δολοφονήθηκε με ιδιαίτερη αγριότητα από μια ομάδα φανατισμένων χριστιανών. Ηθικός αυτουργός θεωρήθηκε ο επίσκοπος της Αλεξάνδρειας, Κύριλλος, ο οποίος είχε έρθει σε μεγάλη αντίθεση με τον Ρωμαίο Κυβερνήτη της Αιγύπτου και φιλικά διακείμενου προς την Υπατία, Ορέστη.