του Διονύση Γράψα, ιστορικού
Υπογεννητικότητα, μείωση του μαθητικού πληθυσμού, αναπληρωτής στην άγονη γραμμή, μισθοί «υπό το μηδέν», σε συνθήκες επέλασης της τεχνητής νοημοσύνης. Μην ξεχνάς αγαπητέ εκπαιδευτικέ πως μέσα σε όλες αυτές τις συνθήκες πρέπει να γίνεις και πιο «διαδραστικός». Σε αντίθετη περίπτωση «θα σε ξεπεράσει η εποχή σου και δεν θα καταφέρεις να αρπάξεις την ευκαιρία. Αν αποτύχεις εσύ θα φταις».
Είναι σαφές πως έχει περάσει ανεπιστρεπτί ο καιρός που η ιδιότητα του εκπαιδευτικού απολάμβανε ενός κάποιου κύρους στην ελληνική κοινωνική πυραμίδα. Η ανησυχία της μέσης ελληνικής οικογένειας, να σπουδάσει το παιδί της για να μην πεινάσει, μοιάζει να ξεθωριάζει επικίνδυνα. Το ελληνικό εκπαιδευτικό Greek dream της καταξίωσης μέσω των σπουδών μοιάζει σαν παλιά ξεθωριασμένη φωτογραφία στο σαλόνι. Τα αναρίθμητα μεταπτυχιακά, οι εκπαιδευτικές πιστοποιήσεις και το πλήθος σεμιναρίων δεν επαρκούν σήμερα για την πολυπόθητη είσοδο στο Δημόσιο. Η καταξίωση του να είσαι δάσκαλος σήμερα κοστίζει πολύ στην τσέπη και συνοδεύεται από χρόνια κοπιώδους διαβάσματος. Δεν θα το έλεγε κανείς και σοφή επαγγελματική επιλογή.
Σε ένα κόσμο που κάθε τι συνδέεται με την αγορά εργασίας και τις διαθέσιμές θέσεις, ο εκπαιδευτικός δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση.
Αλλά και έτσι να μην ήταν η εκπαιδευτική πραγματικότητα δεν είναι και πολύ πιο ελκυστική. Η μαθητιώσα νεολαία γεμάτη σφρίγος, ένταση και δύναμη μάλλον δεν βρίσκει ενδιαφέρον στην εκπαιδευτική διαδικασία. Μεγαλωμένη μέσα σε ένα ακατάσχετο ορυμαγδό από εικόνες αποστρέφεται το βιβλίο ως κατάλοιπο μια άλλης εποχής που ούτε τους νοιάζει ούτε τους ενδιαφέρει. Και τους είναι ανυπόφορο ως καθημερινός εκπαιδευτικός συνεργάτης. Ένα αναγκαίο κακό με ημερομηνία λήξης.
Και το πρόβλημα δεν είναι μόνο αυτό. Την ίδια στιγμή γύρω τους οι νέοι ακούνε η ακόμα και υφίστανται πολλές φορές περιστατικά παιδικής εγκληματικότητας, τα οποία αδυνατούν να αντιμετωπίσουν. Το σχολείο ως χώρος κοινωνικοποίησης φαίνεται να έχει κλείσει τον κύκλο του, αποτυγχάνοντας να παίξει τον ρόλο του ως διαμορφωτής της νεανικής ψυχολογίας με τις τόσες ανησυχίες και τα τόσα ερωτηματικά. Όλα είναι μάθημα.
Όλα συνθλίβονται στη μέγγενη των αλλεπάλληλων εξετάσεων και της ανάγκης για επιτυχία. Μορφωτική κατά βάση επιτυχία, αλλά επιτυχία που έχει και κοινωνικά χαρακτηριστικά. Πολλές φορές όσο μεγαλύτερος είναι ο βαθμός τόσο πιο μεγάλη είναι και η ψυχική καταπίεση.
Και εδώ είναι που έρχεται ο ρόλος του εκπαιδευτικού να δώσει λύση σε όλα. Με πενιχρές αμοιβές και μέσα, υποχρεούται να εκπληρώσει στο ακέραιο την εκπαιδευτική στοχοθεσία, να στηρίξει ψυχολογικά τους μαθητές του, να αυτοβελτιωθεί μέσα από αμφίβολης αξίας «πιστοποιητικά» και τέλος να είναι και ένα υποκατάστατο γονέα σε μια οικογένεια η οποία δοκιμάζεται σκληρά από ποικίλες περιπέτειες.
Συμπεραίνοντας, δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυριστεί κανείς, πως σήμερα ο εκπαιδευτικός βάλλεται από παντού. Και καλείται να υποβάλλει τα διαπιστευτήριά του σε όλους όσοι αγνοούν το πεδίο της δουλειάς του και το θυμούνται μόνο μέσα από παλιές ελληνικές ταινίες. Μόνο που τίποτα δεν είναι όπως τότε.