Τα μάτια είναι «καθρέφτης» της συνολικής υγείας και, όπως έδειξε μελέτη ιατρών-ερευνητών από το Mass Eye and Ear του συστήματος υγείας Mass General Brigham της Μασαχουσέτης και το Ινστιτούτο των MIT και Harvard “Broad”, ο αμφιβληστροειδής μπορεί να αποκαλύψει τον κίνδυνο μελλοντικών οφθαλμοπαθειών και πλήθους νοσημάτων όπως νευροψυχιατρικές διαταραχές, καρδιαγγειακά και μεταβολικά νοσήματα και παθήσεις του αναπνευστικού.
Σύμφωνα με τη δημοσίευση στο Science Translational Medicine, η έρευνα φέρνει στο επίκεντρο συγκεκριμένα γονίδια που σχετίζονται με το πάχος των στιβάδων του αμφιβληστροειδούς.
«Δείξαμε ότι οι εικόνες του αμφιβληστροειδούς μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πρόβλεψη του μελλοντικού κινδύνου για οθφαλμολογικές και συστημικές παθήσεις» σχολίασε η πρώτη συγγραφέας Seyedeh Maryam Zekavat, MD,PhD, ειδικευόμενη οφθαλμίατρος από το Harvard που εργάζεται στο Mass Eye and Ear σχετικά με τον παράθυρο που ανοίγει για αξιοποίηση απεικονίσεων του αμφιβληστροειδούς στον τομέα της πρόληψης και, έτσι «αν γνωρίζουμε από την εικόνα ότι ένα άτομο διατρέχει υψηλό κίνδυνο να εμφανίσει γλαύκωμα ή καρδιαγγειακή νόσο στο μέλλον, θα μπορούσαμε να τον παραπέμψουμε για παρακολούθηση ή προληπτική θεραπεία».
Η οπτική τομογραφία συνοχής (OCT) είναι η συχνότερα εφαρμοζόμενη απεικονιστική εξέταση του αμφιβληστροειδούς και, καθώς σημειώνουν οι ερευνητές, αποτελεί ήδη μια εξέταση ρουτίνας στην οφθαλμολογία.
Λέπτυνση σε περιοχές του αμφιβληστροειδούς
Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα 44.823 ατόμων από τη Βιοτράπεζα του Ηνωμένου Βασιλείου, τα οποία υποβλήθηκαν σε οπτική τομογραφία συνοχής, γενετικό έλεγχο και άλλες εξετάσεις το 2010 και στη συνέχεια παρακολουθήθηκαν για πιθανές ασθένειες για δέκα χρόνια κατά μέσο όρο.
Η διαφορά με προηγούμενες μελέτες για τον εντοπισμό γονιδίων που σχετίζονται με τη συνολική υγεία του αμφιβληστροειδούς, είναι ότι εν προκειμένω έγινε εμβριθής διερεύνηση για τον ρόλο που διαδραματίζουν διάφορα κυτταρικά στρώματα που συνθέτουν τον χιτώνα. «Κάθε στρώμα του αμφιβληστροειδούς αποτελείται από διαφορετικούς τύπους κυττάρων με διαφορετικές δομές και λειτουργίες και δείχνουμε ότι το πάχος αυτών των διαφορετικών στρωμάτων σχετίζεται με διαφορετικές καταστάσεις» εξηγεί η Nazlee Zebardast, MD, MSc, επίκουρη καθηγήτρια οφθαλμολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και συμβεβλημένη επιστήμονας στο Broad.
Τα γονίδια καθώς και βιολογικά μονοπάτια που καθορίζουν την υγεία του αμφιβληστροειδούς και φέρνει στο φως η νέα μελέτη, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ακόμα και για την ανάπτυξη μελλοντικών θεραπειών, ισχυρίζονται οι ερευνητές που εντόπισαν 259 γενετικούς τόπους σχετιζόμενους με το πάχος του αμφιβληστροειδούς.
Ένα σημαντικό εύρημα ήταν η συσχέτιση της λέπτυνσης του τμήματος των φωτοϋποδοχέων του αμφιβληστροειδούς με προβλήματα όπως η κακή καρδιακή, μεταβολική, πνευμονική και νεφρική λειτουργίας. Παλαιότερες μελέτες έχουν παρουσιάσει συσχετίσεις μεταξύ της υγείας του αμφιβληστροειδούς και καταστάσεων υγείας, όπως η γήρανση, οι καρδιομεταβολικές νόσοι (διαβήτης, υπέρταση κ.α.) και οι νευρολογικές διαταραχές όπως η άνοια, το εγκεφαλικό επεισόδιο και η πολλαπλή σκλήρυνση.
Ισχυρό εργαλείο πρόληψης
Η έρευνα αποκαλύπτει το μεγάλο αντίκτυπο που θα είχε στην προληπτική ιατρική η διασταύρωση της επιστήμης των οφθαλμιάτρων και άλλων κλάδων της ιατρικής.
Ωστόσο, επισημαίνει η ερευνητική ομάδα, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να επιβεβαιωθεί η αιτιώδης συνάφεια καθώς κα μελλοντικές μελέτες που θα επαναλάβουν τις μεθόδους έρευνας σε διαφορετικά πληθυσμιακά δείγματα δεδομένου ότι οι συμμετέχοντες στη Βιοτράπεζα του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν κυρίως λευκοί και ηλικίας 40-70 ετών κατά την έναρξη της μελέτης.
