Ως ενήλικες έχουμε τις απαραίτητες κοινωνικές δεξιότητες και τη λογική να διαχωρίζουμε τα σωστά απ’ τα λάθη, ωστόσο δεν είναι λίγες οι φορές που υποπίπτουμε στα δεύτερα. Είναι προφανές επομένως πως για ένα παιδί, η διαδικασία αυτή του να επιλέξει το σωστό όσον αφορά τη συμπεριφορά του, είναι συχνά αρκετά δύσκολο.
Για να μάθει κάθε παιδί μέσα από τα λάθη του, να μπαίνει στη διαδικασία να τα διορθώνει και να έχει κατά νου πως δεν πρέπει να τα επαναλάβει, εξαρτάται από τη δική μας αντίδραση σε αυτά. Ως εκ τούτου, οφείλουμε ως γονείς να ενεργούμε με σύνεση, όσο κι αν τα λάθη των παιδιών μας μας απογοητεύουν και μας στεναχωρούν. Δεν έχει νόημα να ασχολούμαστε τόσο πολύ με αυτά κάθε αυτά αλλά να αντιμετωπίζουμε τέτοια γεγονότα ως ευκαιρίες. Ευκαιρίες μάθησης και αυτοβελτίωσης των παιδιών μας.
Πώς θα καταφέρουμε λοιπόν μπροστά στο λάθος να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας και να βοηθήσουμε το παιδί μας να το κατανοήσει;
Μη «μένετε» σε αυτό που συνέβη
Η αυστηρή κριτική και τα υποτιμητικά λόγια δεν είναι τα κατάλληλα «εργαλεία» για να κατανοήσουν τα παιδιά τα λάθη τους. Και παρόλο που μερικές φορές είναι αναπόφευκτο να εκφράσουμε την αποδοκιμασία και την απογοήτευσή μας για ορισμένες συμπεριφορές των παιδιών μας, θα πρέπει να προσπαθούμε να παραμένουμε ψύχραιμοι και να ακούμε τι έχουν να πουν τα παιδιά μας.
Χρησιμοποιώντας φράσεις όπως: «Με έκανες να ντρέπομαι», «Είσαι κακό παιδί» ή «Θα έπρεπε να νιώθεις πολύ άσχημα», δημιουργούμε ένα εχθρικό περιβάλλον μέσα στο οποίο είναι αδύνατο για το παιδί να μας ακούσει, να κατανοήσει, να μάθει από τα λάθη του. Επιπλέον, η πλήρης αποδοκιμασία μπορεί να οδηγήσει το παιδί στο να πει ψέματα ή να αποστασιοποιηθεί από τα γεγονότα.
Για όλα αυτά, ως γονείς, είναι σημαντικό να δίνουμε προτεραιότητα στο διάλογο, την υπομονή, το σεβασμό και τη συγχώρεση για τη σωστή ανάπτυξη του παιδιού μας.
Εάν το παιδί κάνει λάθος, διδάξτε του τις συνέπειες της έλλειψης ορίων
Κανένα παιδί δεν έχει ακόμη την απαραίτητη γνώση και ωριμότητα για να ξέρει πώς να διαχειριστεί τα συναισθήματά του. Ακόμη όμως κι αν τα είχε, τα λάθη είναι, όπως είπαμε, ανθρώπινα. Γι’ αυτό και όταν παρατηρείτε μια λάθος συμπεριφορά, θα πρέπει να διακατέχεστε από ενσυναίσθηση και να δίνετε προσοχή σε ό,τι έχει το παιδί να μοιραστεί.
Για παράδειγμα, αν παρατηρήσατε ότι το παιδί σας κορόιδεψε έναν συμμαθητή του, μιλήστε μαζί του και ακούστε τους πιθανούς λόγους που έχει να σας πει. Ρωτήστε το πώς θα του φαινόταν αν κάποιος κορόιδευε την εμφάνισή του και εξηγήστε του πως με τα άσχημα λόγια, πληγώνουμε πολλές φορές άθελά μας τους ανθρώπους γύρω μας και γι’ αυτό θα πρέπει να είμαστε πάντα προσεκτικοί. Είναι σημαντικό το παιδί να μπει στη θέση του άλλου, να σκεφτεί το πώς αισθάνεται ο συμμαθητής του και να καταλάβει πως υπάρχουν όρια που δεν πρέπει να υπερβαίνουμε.
Εστιάστε στη βελτίωση
Εστιάστε στο να είστε δάσκαλος και οδηγός του παιδιού ώστε να κατανοήσει το λάθος του και να μάθει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να επανορθώσει. Χρησιμοποιώντας το προηγούμενο παράδειγμα, είναι σημαντικό το παιδί να καταλάβει το ότι η ασέβεια δεν είναι ωφέλιμη, αντιθέτως πως είναι επιβλαβής και απαγορευτική. Είναι σημαντικό να παρακινήσετε το παιδί να ζητήσει συγγνώμη από το άλλο παιδί και να καταλήξετε στο να δεσμευτεί ότι δεν θα πληγώσει πάλι τα συναισθήματα των άλλων.
*Συμπερασματικά
Οι φωνές, η υποτίμηση, η επιβολή μπροστά σε ένα λάθος μπορεί να δημιουργήσουν συναισθηματικές πληγές που επηρεάζουν την ασφάλεια και την αυτοεκτίμηση του παιδιού.
Αντίθετα. Η επικοινωνία μέσω του ειλικρινούς διαλόγου με σεβασμό και ηρεμία είναι το «κλειδί» για να αναλαμβάνουν τα παιδιά την ευθύνη για τις πράξεις τους, να επανορθώνουν για τα λάθη τους, να μαθαίνουν εντέλει από αυτά.
