Το πολυτιμότερο αντιληπτικό όργανο των σκύλων είναι η μύτη τους, μιας και είναι έως και 10.000 φορές πιο δυνατή οσφρητικά από τη δική μας! Δεν είναι βέβαια πολύτιμη μόνο για τα αγαπημένα μας τετράποδα. Η όσφρησή τους είναι το εργαλείο που προσφέρουν ανιδιοτελώς προς όφελός μας.
Οι σκύλοι μπορούν να ανιχνεύσουν ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών οσμών σε πολύ χαμηλότερες συγκεντρώσεις από ό,τι οι άνθρωποι ή ακόμη και τα υψηλής τεχνολογίας εργαστηριακά όργανα. Όχι μόνο αυτό, αλλά η ανίχνευση των μυρωδιών ωφελεί και τα ίδια τα ζώα, καθώς μέσω της όσφρησης βελτιώνεται η ευημερία τους.
Πώς λοιπόν αξιοποιούνται στην πράξη αυτά τα οφέλη; Η Jacqueline Boyd, Ανώτερη λέκτορας στην Επιστήμη των Ζώων στο Πανεπιστήμιο Nottingham Trent, με άρθρο της στο The Conversation, παραθέτει όλους τους τρόπους με τους οποίους οι σκύλοι προσφέρουν τις… οσφρητικές τους υπηρεσίες στην ανίχνευση διάφορων ασθενειών.
Από τον κορωνοϊό μέχρι την ελονοσία και το διαβήτη
Η εξαιρετικά ακριβής τους όσφρηση συμβάλλει πλέον στην παρακολούθηση της ανθρώπινης υγείας.
Με το ξέσπασμα της πανδημίας, διερευνήθηκε γρήγορα ο πιθανός ρόλος των σκύλων ως «εργαστηριακών συνεργατών». Τα πρώιμα ερευνητικά στοιχεία αποκάλυψαν ότι μετά από μόλις μία εβδομάδα εκπαίδευσης οι σκύλοι ήταν σε θέση να εντοπίζουν λοιμώξεις σε σωματικά υγρά από το αναπνευστικό σύστημα, εντοπίζοντας σωστά τις θετικές περιπτώσεις στο 83% των περιπτώσεων.
Αφού εκπαιδεύτηκαν σε δείγματα από το αναπνευστικό σύστημα, οι σκύλοι ήταν επίσης ικανοί να γενικεύσουν τις ικανότητές τους στην ανίχνευση του κορωνοϊού και σε άλλα σωματικά υγρά, όπως ο ιδρώτας και τα ούρα.
Σε μια πρόσφατη μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε σχολεία της Καλιφόρνιας, διαπιστώθηκε ότι οι σκύλοι ανιχνεύουν τον ιό με ακρίβεια 95% σε ελεγχόμενο εργαστηριακό περιβάλλον και 83% στα σχολεία.
Οι δύο σκύλοι που είχαν εκπαιδευτεί στο εργαστήριο μεταφέρθηκαν σε 27 σχολεία της Καλιφόρνιας και ολοκλήρωσαν 3.897 διαγνωστικές εξετάσεις, κυρίως σε μαθητές, μυρίζοντας τους αστραγάλους και τα πόδια τους. Για λόγους σύγκρισης και ελέγχου της ακρίβειας, οι συμμετέχοντες έκαναν επίσης τεστ πλευρικής ροής (rapid).
Αν και υπήρξε τελικά μια μικρή απόκλιση ανάμεσα στα εργαστηριακά αποτελέσματα και στις πραγματικές συνθήκες, η αποτελεσματικότητα ήταν και πάλι υψηλή. Συνεπώς, έχοντας ως εργαλείο τη μύτη των σκύλων, η διάγνωση γίνεται γρηγορότερα και με χαμηλότερο κόστος, σε σύγκριση με κάποια από τις παραδοσιακές μεθόδους ελέγχου.
Εκτός από τον κορωνοϊό, οι σκύλοι έχουν αποδείξει ότι μπορούν να εντοπίσουν με ακρίβεια τα παιδιά που είχαν μολυνθεί με ελονοσία, απλώς μυρίζοντας τα πόδια τους, σύμφωνα με άλλη μελέτη. Το ίδιο αποτελεσματικοί αναδεικνύονται, όμως, και στην ανίχνευση βακτηριακών λοιμώξεων του του ουροποιητικού συστήματος και σε γαστρεντερικές λοιμώξεις που προκαλούνται από το βακτήριο Clostridium difficle, οι οποίες μπορεί να είναι απειλητικές για τη ζωή των ευάλωτων ασθενών.
Εκτός από αυτές τις ασθένειες, ειδικά εκπαιδευμένοι σκύλοι είναι άγρυπνοι φρουροί ατόμων με επιληψία και ασθενών με διαβήτη, οι οποίοι μυρίζουν πότε ο ασθενής κινδυνεύει.
Ωστόσο, ο γενικευμένος έλεγχος της υγείας με τη χρήση σκύλων απαιτεί συνεχή επανεξέταση και προσεκτική διερεύνηση, ενώ παράλληλα θα πρέπει να διασφαλίζεται η ευημερία των σκύλων.
Όπως καταλήγει τελικά η δρ. Boyd, η χρήση των έμφυτων ικανοτήτων τους για την υποστήριξη της υγείας και της ευημερίας του ανθρώπου μέσω της ιατρικής ανίχνευσης θα μπορούσε να είναι ένας άλλος τρόπος με τον οποίο εμβαθύνει η σχέση ανθρώπου-σκύλου.
