Ο επικεφαλής του στρατού του Σουδάν χαρακτήρισε σήμερα μια παραστρατιωτική δύναμη που πολεμά τον στρατό αντάρτικη οργάνωση, σε μια φονική μάχη εξουσίας που έχει εκτροχιάσει τη μετάβαση στην πολιτική διακυβέρνηση, οδήγησε σε εκκλήσεις του ΟΗΕ να σταματήσουν οι συγκρούσεις και προκάλεσε φόβους για μια ευρύτερη σύγκρουση.
Η ρήξη ανάμεσα στον στρατό και τις παραστρατιωτικές Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (ΔΤΥ) έχει προκαλέσει τον θάνατο τουλάχιστον 97 αμάχων και 45 στρατιωτών, σύμφωνα με μια οργάνωση γιατρών, με αεροπορικά πλήγματα και συγκρούσεις στην πρωτεύουσα και τις μάχες να επεκτείνονται και σε άλλα τμήματα του Σουδάν.
Αμφότερες οι πλευρές δήλωσαν πως κατέγραψαν κέρδη σήμερα καθώς καπνός υψωνόταν πάνω από την πρωτεύουσα Χαρτούμ και κάτοικοι ανέφεραν αεροπορικές επιδρομές, πυρά πυροβολικού και πυροβολισμούς που οδήγησαν σε διακοπή της παροχής βασικών υπηρεσιών και προκάλεσαν ζημιές σε νοσοκομεία σε μια πόλη που δεν είναι συνηθισμένη στη βία.
Τηλεοπτικά πλάνα από το διεθνές αεροδρόμιο μέσα στην πόλη έδειξαν φωτιά να μαίνεται και μαύρο καπνό, με δορυφορικές φωτογραφίες να δείχνουν κατεστραμμένα αεροπλάνα.
Οι συγκρούσεις στο Χαρτούμ και στις παρακείμενες αδελφές πόλεις Ομντουρμάν και Μπάχρι από προχθές Σάββατο είναι οι χειρότερες των τελευταίων δεκαετιών και κινδυνεύουν να χωρίσουν το Σουδάν σε δύο στρατιωτικές παρατάξεις που είχαν μοιραστεί την εξουσία στη διάρκεια μιας ακανθώδους πολιτικής μετάβασης.
Ο αρχηγός του στρατού στρατηγός Άμπντελ Φάταχ αλ-Μπουρχάν ηγείται του κυβερνώντος συμβουλίου που συστάθηκε μετά το πραξικόπημα του 2021 και την εκδίωξη το 2019 του βετεράνου ηγέτη Όμαρ Μπασίρ στη διάρκεια μαζικών διαδηλώσεων. Ο ηγέτης των ΔΤΥ στρατηγός Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο ή Χαμέτι, είναι αναπληρωτής του.
Βάσει ενός σχεδίου μετάβασης με διεθνή υποστήριξη, οι ΔΤΥ επρόκειτο σύντομα να συγχωνευθούν με τον στρατό. Ο Μπουρχάν διέταξε σήμερα την οργάνωση να διαλυθεί καθώς οι δύο πλευρές αντάλλασσαν κατηγορίες.
Μιλώντας στο Sky News, ο Μπουρχάν είπε πως είναι ασφαλής σε έναν προεδρικό ξενώνα εντός του συγκροτήματος του υπουργείου Άμυνας. Είπε πως σκοπός του είναι να νικήσει τις ΔΤΥ, αλλά δεν απέκλεισε κάποιου είδους διαπραγματεύσεις.
“Κάθε πόλεμος τελειώνει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ακόμη κι αν ο αντίπαλος ηττάται”, δήλωσε ο Μπουρχάν.
Ο ηγέτης των ΔΤΥ Χαμέτι, που είναι άγνωστο πού βρίσκεται από το Σάββατο, κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να αναλάβει δράση εναντίον των εγκλημάτων του Μπουρχάν, όπως είπε. Σε ένα τουίτ, αποκάλεσε τον επικεφαλής του στρατού “ριζοσπάστη ισλαμιστή που βομβαρδίζει αμάχους από αέρος”.
Η συνεχιζόμενη βία θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει μια εύθραυστη περιοχή και να οδηγήσει σε ανταγωνισμό για επιρροή εκεί ανάμεσα στη Ρωσία και στις Ηνωμένες Πολιτείες και μεταξύ περιφερειακών δυνάμεων που έχουν προσεγγίσει διαφορετικούς παράγοντες στο Σουδάν.
Η Αίγυπτος. που είναι επί μακρόν επιφυλακτική απέναντι σε μια πολιτική αλλαγή στο Χαρτούμ, είναι ο οπιο σημαντικός υποστηρικτής των ενόπλων δυνάμεων του Σουδάν. Ο Χαμέτι έχει καλλιεργήσει σχέσεις με ξένες δυνάμεις, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Ρωσίας συμπεριλαμβανομένων.
Δεν υπήρχε καμία ένδειξη σήμερα ότι οποιαδήποτε πλευρά είναι πρόθυμη να υποχωρήσει. Ενώ ο στρατός είναι μεγαλύτερος, και έχει δύναμη από αέρος, οι ΔΤΥ έχουν αναπτυχθεί ευρέως μέσα σε γειτονιές του Χαρτούμ και άλλων πόλεων, καθιστώντας δύσκολο για οποιαδήποτε πλευρά να εξασφαλίσει μια γρήγορη νίκη.
Στο μεταξύ οι συγκρούσεις μεταξύ αντιμαχόμενων πλευρών στο Νταρφούρ εγείρουν το φάσμα αναζωπύρωσης της σύγκρουσης στη δυτική επαρχία η οποία από το 2003 μαστίζεται από χρόνια αιματηρών πολεμικών επιχειρήσεων που έχουν προκαλέσει τον θάνατο 300.000 ανθρώπων και τον εκτοπισμό 2,7 εκατομμυρίων.
Γραφεία, σχολεία και πρατήρια βενζίνης ήταν κλειστά σήμερα, ενώ οι υπηρεσίες παροχής υγείας αντιμετώπιζαν εκτεταμένα προβλήματα και τέσσερα μεγάλα νοσοκομεία δήλωσαν ότι έχουν υποστεί ζημιές και δύο έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας λόγω των συγκρούσεων.
Οι γέφυρες που συνδέουν το Χαρτούμ με το Ομντουρμάν και το Μπάχρι μέσω δύο μεγάλων διακλαδώσεων του ποταμού Νείλου αποκλείστηκαν από θωρακισμένα οχήματα και ορισμένοι δρόμοι που οδηγούν στην πρωτεύουσα είναι αδιάβατοι.
Με την παροχή νερού και ηλεκτρικού να έχει διακοπεί επίσης σε μεγάλα τμήματα της πρωτεύουσας μερικοί κάτοικοι επιχειρούσαν να βγουν από τα σπίτια τους για να αγοράσουν τρόφιμα, σχηματίζοντας μεγάλες ουρές στους φούρνους.
Δεν υπάρχει αστυνομική παρουσία στους δρόμους του Χαρτούμ από το Σάββατο και αυτόπτες μάρτυρες έκαναν λόγο για λεηλασίες.
“Φοβόμαστε πως το κατάστημά μας θα λεηλατηθεί επειδή δεν υπάρχει αίσθημα ασφάλειας”, δήλωσε ο Αμπνταλσαλάμ Γιασίν, 33 ετών, καταστηματάρχης που είχε αγοράσει επιπλέον εμπόρευμα ενόψει της επερχόμενης αργίας του Άιντ αλ-Φιτρ.
Ο επικεφαλής του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες καταδίκασε την έξαρση των συγκρούσεων στο Σουδάν και κάλεσε για επιστροφή στην ηρεμία, λέγοντας πως η ήδη επισφαλής ανθρωπιστική κατάσταση είναι τώρα καταστροφική.
Οι ΔΤΥ ισχυρίστηκαν ότι κατέλαβαν ένα αεροδρόμιο και στρατιωτικές βάσεις, ενώ ο στρατός υποστήριξε πως έχει τον έλεγχο του αρχηγείου του, παρά τις “περιορισμένες συγκρούσεις”, όπως τις αποκάλεσε, στη γύρω περιοχή. Το Reuters επιβεβαίωσε βίντεο που δείχνει τις δυνάμεις των ΔΤΥ σε μερικές τοποθεσίες αλλά δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει τους ισχυρισμούς για το πεδίο της μάχης.
Ο στρατός ανέκτησε τον έλεγχο του κυριότερου τηλεοπτικού σταθμού, που σταμάτησε για λίγο να εκπέμπει αφού ακούστηκαν πυρά όπλων στη διάρκεια ζωντανής εκπομπής. Ο σταθμός άρχισε να μεταδίδει βίντεο που έδειχναν τον στρατό να καταστρέφει οχήματα των ΔΤΥ, μία ημέρα αφότου οι ΔΤΥ δήλωσαν πως είχαν καταλάβει το κτίριο.
Μάχη εξουσίας
Το ξέσπασμα των συγκρούσεων το Σαββατοκύριακο ακολούθησε αυξανόμενες εντάσεις για την ενσωμάτων των ΔΤΥ στον στρατό.
Η διαφωνία για το χρονοδιάγραμμα της διαδικασίας αυτής καθυστέρησε την υπογραφή της συμφωνίας πλαίσιο για την έναρξη της πολιτικής μετάβασης που επρόκειτο να υπογραφεί νωρίτερα αυτό τον μήνα.
Αυτά συμβαίνουν τέσσερα χρόνια μετά την ανατροπή του Μπασίρ και σχεδόν δύο χρόνια μετά ένα στρατιωτικό πραξικόπημα.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε πως απαιτείται άμεση κατάπαυση του πυρός και πως οι συγκρούσεις αποτελούν δυνητική απειλή για την ευρύτερη περιοχή. Η Γερμανία κάλεσε και τις δύο πλευρές σε αποκλιμάκωση.
Στο Νταρφούρ, κάτοικοι είπαν πως οι συγκρούσεις συνεχίζονται. “Είναι πιο ήρεμα από χθες, αλλά υπήρχε βαρύ πυροβολικό το πρωί”, δήλωσε ο Μοχάμεντ, ένας γιατρός στο Ελ Φάσερ στο Βόρειο Νταρφούρ.
Στη Νιάλα, τη μεγαλύτερη πόλη της περιοχής, ένα μέλος της ομάδας επιτήρησης δήλωσε πως οι άνθρωποι είναι τρομοκρατημένοι. “Βλέπουμε άνδρες σε μοτοσικλέτες και πηγαίνουν στα σπίτια των ανθρώπων, κλέβουν αυτοκίνητα, και πηγαίνουν σε ΜΚΟ και κάνουν πλιάτσικο”, είπε.
