Από την πρώτη στιγμή του τραγικού δυστυχήματος των Τεμπών, η κυβέρνηση επιδίωξε α) να εστιάσει τις ποινικές ευθύνες του ατυχήματος σε ένα άτομο, ώστε να μην ερευνηθεί η διάσταση των τυχόν υπουργικών ή και εταιρικών ποινικών ευθυνών και β) να διαχύσει την πολιτική ευθύνη για την ανασφάλεια των σιδηροδρόμων σε κάθε κυβέρνηση τουλάχιστον της τελευταίας 15ετίας.
Αυτές οι αγωνιώδεις επιδιώξεις της κυβέρνησης διογκώθηκαν μάλιστα από κυριαρχικό τμήμα των μέσων ενημέρωσης, με τρόπο απόλυτο και βαθιά προκλητικό σε τέτοιο βαθμό, που παραβιάστηκαν τα αισθήματα δικαιότητας των Ελλήνων πολιτών.
Αυτό που δεν θα περίμενε όμως κανείς, ήταν ότι θεσμοί με το όποιο κύρος της ανεξαρτησίας τους, θα εμπλέκονταν στο να συνεπικουρήσουν τρόπον τινά τις πιο πάνω κυβερνητικές επιδιώξεις.
Δυστυχώς, αυτό καταδεικνύει η είδηση πως ο επικεφαλής της Αρχής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες έδωσε εντολή για τη διεξαγωγή έρευνας σε βάθος 15ετίας για όλα τα πρόσωπα που το επίμαχο χρονικό διάστημα υπηρέτησαν σε θέση ευθύνης στον ΟΣΕ και τις θυγατρικές του ΕΡΓΟΣΕ και ΤΡΑΙΝΟΣΕ αλλά και στην HELLENIC TRAIN.
Όμως, η ανακοίνωση ότι η Αρχή ξεκίνησε μια τέτοια έρευνα είναι πλήρως αναντίστοιχη με τους σκοπούς της.
Όχι φυσικά γιατί δεν πρέπει να λάβει χώρα μια τέτοια βαθιά διερεύνηση.
Αλλά γιατί, εδώ προσβάλλονται βασικές διατάξεις του νομοθετικού πλαισίου της ίδιας της Αρχής και αναφύονται πλείστα ερωτήματα που ζητούν απαντήσεις.
Για παράδειγμα, η πρωτοβουλία για έλεγχο 15ετίας σε πρόσωπα της διοίκησης των πιο πάνω εταιριών, σημαίνει ότι ποτέ μέχρι σήμερα η Αρχή δεν τους είχε κάνει κάποιον έλεγχο;
Και αν είναι έτσι, με ποια κριτήρια η Αρχή δεν είχε προτεραιοποιήσει προς έλεγχο τις ανωτέρω διοικήσεις;
Εκτός και αν η μέθοδος έρευνας που ακολουθείται είναι το «υπόδειγμα Τράγκα», όπου πριν το θάνατό του η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες δεν φαίνεται να γνώριζε τίποτε, αλλά έμαθε πολλά αφότου έφυγε από τη ζωή.
Το αλά γκρέκα υπόδειγμα δηλαδή, που εξαντλείται κυρίως στο να διώκονται για τυπικούς λόγους υπάλληλοι ή άλλοι υπόχρεοι που μπορεί από παραδρομή να μπέρδεψαν τα στοιχεία μιας δήλωσης «πόθεν έσχες» και να συνεχίζουν ανενόχλητοι διάφοροι επιτήδειοι να πλουτίζουν δυσθεώρητα.
Και σε κάθε περίπτωση, είναι δυνατόν να προεξαγγέλλεται έλεγχος σε πρόσωπα που άσκησαν διοίκηση, με τον κίνδυνο αν κάποια από αυτά ενοχοποιούνται για κάτι, να έχουν όλο το χρόνο για να προετοιμάσουν την άμυνά τους, συμπεριλαμβανομένης της απόκρυψης στοιχείων, της μεταβίβασης παρανόμων περιουσιακών τους ωφελημάτων ή και της φυγής τους;
Τέλος, όταν βασικό στοιχείο των λειτουργιών της Αρχής βάσει του αρθ. 49 του Ν. 4557/2018 είναι η τήρηση του καθήκοντος εχεμύθειας από το προσωπικό της, η παραβίαση του οποίου επισύρει ποινή φυλάκισης, μπορεί το προσωπικό της Αρχής να ανακοινώνει (αντί αθόρυβα να εκτελεί) ελέγχους σε βάθος 15ετίας, διακυβεύοντας όσα πιο πάνω εκθέσαμε;
Γι’ αυτό, η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες οφείλει να διαφυλάξει το κύρος της.
*Ο Μαρίνος Σκανδάμης είναι Διδάκτωρ Νομικής, Τομεάρχης Προστασίας του Πολίτη, υποψήφιος βουλευτής Αχαΐας του ΠΑΣΟΚ
