Για ποιο λόγο τα παιδιά εμφανίζουν αρκετά πρόωρα προβλήματα στην οδοντοστοιχία τους; Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Community Dentistry and Oral Epidemiology, οι λόγοι εντοπίζονται στο περιβάλλον που μεγαλώνουν τα παιδιά, τις επιλογές των γονιών και θα μπορούσαν να προληφθούν.
Ειδικότερα, η προσθήκη ζάχαρης στη διατροφή των παιδιών και η πρόωρη διακοπή του θηλασμού συμβάλλουν στην εμφάνιση τερηδόνας μέχρι την ηλικία των 2 ετών.
«Ορισμένες προηγούμενες μελέτες επισήμαναν μια συσχέτιση μεταξύ του παρατεταμένου θηλασμού (για 12 μήνες ή περισσότερο) και της εμφάνισης της τερηδόνας, χωρίς όμως να λαμβάνεται σωστά υπόψη ο ρόλος της πρώιμης κατανάλωσης ζάχαρης από τα παιδιά αυτά. Η έρευνά μας διαπίστωσε ότι ο αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης τερηδόνας στο πλαίσιο του παρατεταμένου θηλασμού συσχετίζεται με την κατανάλωση ζάχαρης» σημειώνει η δρ. Marly Augusto Cardoso, κύρια ερευνήτρια του ερευνητικού προγράμματος και καθηγήτρια στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο.
Η ερευνητική ομάδα μελέτησε 800 παιδιά που γεννήθηκαν το 2015-16 στο Cruzeiro do Sul, στην πολιτεία Acre της Βραζιλίας. Όπως διαπιστώθηκε, το 22,8% είχε τερηδόνα. Μεμονωμένα, αυτό το ποσοστό σημαίνει ότι τα παιδιά που θήλασαν για περισσότερο από 24 μήνες διέτρεχαν μεγαλύτερο κίνδυνο από εκείνα που θήλασαν για 12 μήνες ή λιγότερο. Ωστόσο, η συχνότητα εμφάνισης της τερηδόνας μειώθηκε παράλληλα με την πτώση της κατανάλωσης ζάχαρης.
«Παρατηρήσαμε ότι ο θηλασμός για 24 μήνες μείωσε την κατανάλωση εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων ή τροφίμων με προσθήκη ζάχαρης, λειτουργώντας ως παράγοντας προστασίας από την τερηδόνα» εξήγησε η δρ. Marly Augusto Cardoso.
Σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), συνιστάται ο αποκλειστικός θηλασμός για τους πρώτους έξι μήνες της ζωής ενός βρέφους, ακολουθούμενο από στερεά τροφή σε συνδυασμό με το θηλασμό μέχρι την ηλικία των 2 ετών ή και αργότερα. Η χρήση της ζάχαρης αντενδείκνυται πριν από την ηλικία των 2 ετών.
Τα στοιχεία που εκτίμησαν οι ερευνητές για τη διεξαγωγή της μελέτης προήλθαν από συνεντεύξεις στις μητέρες ή τους φροντιστές των παιδιών και περιέγραφαν τη διατροφή του παιδιού αλλά και την ενδεχόμενη κατανάλωση ζάχαρης από διαφορετικά προϊόντα που περιέχουν ζάχαρη, όπως το τσάι, ο χυμός και το γάλα.
Μόνο το 2,8% των παιδιών δεν κατανάλωνε ποτέ ζάχαρη πριν κλείσει τα δύο του χρόνια, ενώ το 7,6% δεν κατανάλωσε καθόλου πρόσθετη ζάχαρη τον πρώτο χρόνο της ζωής του. Αντίθετα, το 66,7% κατανάλωνε τρόφιμα με προσθήκη ζάχαρης περισσότερες από πέντε φορές την ημέρα.
Η εμφάνιση της τερηδόνας διέφερε επίσης και ισχυρός παράγοντας για τη συχνότητά της ήταν το εισόδημα του νοικοκυριού, το μορφωτικό επίπεδο και η εθνικότητα της μητέρας ή του φροντιστή, καθώς ήταν συχνότερη για τα παιδιά των Αφροαμερικανίδων, σε οικογένειες με χαμηλό εισόδημα και με μικρότερο μορφωτικό επίπεδο.
Η πολύπλοκη σχέση μητρικού γάλακτος και ζάχαρης
Η υψηλή κατανάλωση ζάχαρης έχει ως αποτέλεσμα το σχηματισμό βακτηριακής πλάκας. Το μητρικό γάλα τροποποιείται από την πλάκα και συμβάλλει στην απομεταλλικοποίηση του σμάλτου των δοντιών, αλλά η κατανάλωση ζάχαρης πυροδοτεί αυτή τη διαδικασία. Η συχνότητα με την οποία η πλάκα εκτίθεται στο μητρικό γάλα είναι πιθανώς ο κύριος παράγοντας για τον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης τερηδόνας που παρατηρείται σε παιδιά που θηλάζουν σε ηλικία άνω των 12 μηνών.