Στη… μάχη για την όσο το δυνατόν καλύτερη αντιμετώπιση της πανδημίας που προκαλεί ο κορονοϊός «μπαίνουν» από σήμερα (03.10.2022) και τα επικαιροποιημένα εμβόλια, τα οποία καλύπτουν τις υποπαραλλαγές 4 και 5 της μετάλλαξης Όμικρον.
Το μέγα ερώτημα είναι αν τα νέα εμβόλια προστατεύουν, όχι μόνο από τη βαριά νόσο και το θάνατο αλλά και από τη μόλυνση με κορονοϊό, γενικότερα.
Η πλατφόρμα για να κλειστούν ραντεβού έχει ανοίξει από την περασμένη εβδομάδα και ήδη έχουν κλειστεί χιλιάδες, κυρίως από άτομα με υποκείμενα νοσήματα, αλλά και πολλούς πολίτες που δίσταζαν να προχωρήσουν στον εμβολιασμό με τα προηγούμενα επικαιροποιημένα εμβόλια, τα οποία προσέφεραν προστασία μόνο από την αρχική υποπαραλλαγή της Όμικρον (ΒΑ.1).
Υπενθυμίζεται ότι από 14 Σεπτεμβρίου ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί των αναμνηστικών δόσεων με το επικαιροποιημένο εμβόλιο έναντι της ΒΑ.1, το οποίο ήταν το πρώτο που έλαβε έγκριση από τον ΕΜΑ στις αρχές Σεπτεμβρίου.
Παρ’ όλα αυτά οι εμβολιασμοί μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου με το συγκεκριμένο εμβόλιο δεν ξεπέρασαν τις 50.000, καθώς πολλοί περίμεναν να προχωρήσουν στην αναμνηστική δόση με τα νέα εμβόλια που καλύπτουν και την παραλλαγή ΒΑ.5. Κι αυτό γιατί είναι η παραλλαγή που επικρατεί στην Ελλάδα στο συντριπτικό ποσοστό του 94%, αλλά και στις περισσότερες χώρες του κόσμου.
Να σημειωθεί πως τα επικαιροποιημένα εμβόλια προορίζονται μόνο για αναμνηστική δόση και αναμνηστικές δόσεις γίνονται πλέον μόνο με τα επικαιροποιημένα εμβόλια.
Πριν από τη χορήγησή τους, ωστόσο, ο λήπτης απαιτείται να έχει ολοκληρώσει τον βασικό του εμβολιασμό, δηλαδή τις δύο δόσεις των mRNA εμβολίων ή του μονοδοσικού Johnson & Johnson.
Στους ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς και τα άτομα με σοβαρά υποκείμενα νοσήματα ο βασικός εμβολιασμός αποτελείται από τρεις δόσεις για Pfizer και Moderna και δύο αντίστοιχα για το Johnson & Johnson.
Ποια θα είναι η ανταπόκριση των εμβολιασμένων στη μόλυνση από Όμικρον 5;
Τα πρώτα διαθέσιμα δεδομένα σχετικά με τα εμβόλια της Pfizer που στοχεύουν τις παραλλαγές της Όμικρον BA.4 και BA.5 είναι λίγα αυτή τη στιγμή, και βασίζονται κυρίως σε μελέτες που έχουν γίνει σε ποντίκια.
Έτσι, οι επιστήμονες αναμένουν με ενδιαφέρον να διαπιστώσουν στην κλινική πράξη, εάν τα νέα εμβόλια κατά της Όμικρον 5 προφυλάσσουν και από τη μόλυνση από την Covid-19 όταν χορηγηθούν σε ευρεία κλίμακα. Είναι σίγουρο, ωστόσο, ότι προφυλάσσουν από τη βαριά νόσο και τον θάνατο, όπως και τα προηγούμενα εμβόλια.
Ο στόχος της προστασίας από τη μόλυνση δεν έχει επιτευχθεί από τα προηγούμενα εμβόλια, καθώς ο ιός δημιουργούσε συνεχώς νέες παραλλαγές που διέφευγαν από τη ανοσία των εμβολίων. Τώρα, είναι η πρώτη φορά που τα εμβόλια που κυκλοφορούν, καλύπτουν τις επικρατούσες παραλλαγές.
Να σημειωθεί πως τον περασμένο Ιούνιο η Pfizer παρουσίασε στην ανεξάρτητη συμβουλευτική επιτροπή εμβολίων του FDA, δεδομένα που αποδείκνυαν ότι τα δισθενή εμβόλια κατά της Όμικρον αύξησαν τα αντισώματα στα ποντίκια και προσέφεραν προστασία από τη μόλυνση κατά περίπου 2,6 φορές σε σύγκριση με το αρχικό εμβόλιο.
Επιστήμονες από τη συμβουλευτική επιτροπή του FDA, δήλωσαν μάλιστα, πως είναι λογικό ένα εμβόλιο που περιλαμβάνει τις υποπαραλλαγές της Όμικρον να ενισχύει την ανοσολογική απόκριση στους ανθρώπους. Αλλά πρόσθεσαν πως τα δεδομένα από τα ποντίκια δεν είναι αρκετά για να αποδείξουν ότι πράγματι συμβαίνει κάτι τέτοιο.
«Οι εταιρείες εμβολίων και ο FDA πρέπει να παρουσιάσουν στο κοινό δεδομένα από μελέτες σε ανθρώπους, τα οποία να αποδεικνύουν ότι τα νέα εμβόλια πετυχαίνουν μια δραματική αύξηση των εξουδετερωτικών αντισωμάτων έναντι της Όμικρον BA.4 και BA.5 σε σύγκριση με το αρχικό εμβόλιο», δήλωσε ο Δρ. Paul Offit, από τον FDA.
Να σημειωθεί, ωστόσο, πως τα νέα ενισχυτικά εμβόλια δεν θα καλύπτουν την παραλλαγή «Κένταυρος», όμως, οι επιστήμονες δεν ανησυχούν ιδιαίτερα καθώς η νέα αυτή παραλλαγή δεν φαίνεται να επικρατεί έναντι της Όμικρον 5.
Γιατί να εμβολιαστώ με αναμνηστική δόση κατά της Όμικρον 5
Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών συστήνει τη χορήγηση των επικαιροποιημένων δόσεων με τα διδύναμα εμβόλια κατά της ΒΑ.4 και ΒΑ.5, σε χρονικό διάστημα τουλάχιστον 3 μηνών μετά την τελευταία δόση του εμβολίου ή τη νόσηση από τον κορονοϊό.
Ο εμβολιασμός καθίσταται απαραίτητος στις ευπαθείς ομάδες και τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα, σύμφωνα με τους Επιστήμονες της Επιτροπής, καθώς ενισχύει την ανοσία και προλαμβάνει τη σοβαρή νόσο.
Πολύ σημαντικό είναι να εμβολιαστούν, σύμφωνα με τους επιστήμονες:
όλα τα άτομα άνω των 60 ετών
τα άτομα ηλικίας 12-59 ετών που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου και μετά από υπόδειξη του ίδιου του θεράποντος γιατρού
όσοι μένουν και εργάζονται σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων ή άλλες μονάδες φροντίδας χρονίως πασχόντων
οι επαγγελματίες υγείας
όσοι διαμένουν με άτομα σε ανοσοκαταστολή ή άλλο υποκείμενο νόσημα
οι φροντιστές ατόμων που πάσχουν από νοσήματα που αυξάνουν τον κίνδυνο επιπλοκών από κορονοϊό
Άτομα που έχουν ήδη εμβολιαστεί με τη δεύτερη αναμνηστική δόση των μονοδύναμων εμβολίων και ανήκουν στις παραπάνω ομάδες μπορούν να εμβολιαστούν με τα επικαιροποιημένα διδύναμα εμβόλια εφόσον έχει παρέλθει χρονικό διάστημα τουλάχιστον 3 μηνών.
Μπορούν ή πρέπει να κάνουν το εμβόλιο όσοι δεν ανήκουν στις παραπάνω ομάδες;
Οι επιστήμονες διευκρινίζουν πως δεν υπάρχει αντένδειξη να κάνει το εμβόλιο οποιοσδήποτε πολίτης, από 30 έως 59 ετών, ο οποίος δεν ανήκει στις παραπάνω κατηγορίες, εάν το προτείνει ο γιατρός του.
Επίσης, μπορούν να εμβολιαστούν:
Άτομα που νόσησαν μετά τη χορήγηση της δεύτερης αναμνηστικής δόσης των μονοδύναμων εμβολίων. Δεν έχουν αντένδειξη και μπορούν να εμβολιαστούν με τα επικαιροποιημένα διδύναμα εμβόλια με τη σύμφωνη γνώμη του θεράποντα ιατρού.
Παρέχεται εξατομικευμένα η δυνατότητα εμβολιασμού με διδύναμα επικαιροποιημένα εμβόλια για δεύτερη αναμνηστική ή τρίτη αναμνηστική δόση σε άτομα ηλικίας 30 ως 59 ετών που δεν ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες με τη σύμφωνη γνώμη του θεράποντα ιατρού.
