«Ρεαλιστικά αισιόδοξος» ότι η Ελλάδα μπορεί -και θα τα καταφέρει- να μεταβεί σε ένα περιβάλλον υψηλής, βιώσιμης και κοινωνικά δίκαιης ανάπτυξης και ευημερίας για το σύνολο της κοινωνίας, παρά το γεγονός ότι οι κρίσεις τείνουν να γίνουν η νέα κανονικότητα, δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, στην εισαγωγική ομιλία του στο συνέδριο του Economist.
Το γεγονός αυτό, σύμφωνα με τον υπουργό, εδράζεται στις επιδόσεις της οικονομίας, που «χτίζουν» εμπιστοσύνη, δημιουργούν «αναχώματα», καλλιεργούν βάσιμες προσδοκίες και δημιουργούν θετικές προοπτικές απέναντι στους κλυδωνισμούς των απρόβλεπτων εξωγενών εξελίξεων. Μετέφερε δε, τα επικαιροποιημένα στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία το ΑΕΠ θα διαμορφωθεί εφέτος στα περίπου 210 δισ. ευρώ και στα 220 δισ. ευρώ το 2023, αυξανόμενο εφέτος κατά 5,3% και λίγο πάνω από 2% το επόμενο έτος. Σε συνδυασμό, είπε, με πολιτικές που διασφαλίζουν τη δημοσιονομική σταθερότητα.
Αρχικά στην ομιλία του, ο κ. Σταϊκούρας έκανε λόγο για διάχυτη αβεβαιότητα, καθώς έχουν συμπληρωθεί 2,5 χρόνια αλλεπάλληλων και εξωγενών κρίσεων, σε κοινωνικό, οικονομικό και γεωπολιτικό επίπεδο και οι οποίες, μεταξύ άλλων, πλήττουν σημαντικά την παγκόσμια και κυρίως την ευρωπαϊκή, οικονομία. Ωστόσο, πρόσθεσε, ότι σε αυτήν την τόσο ταραχώδη περίοδο, η Ελλάδα ανταποκρίθηκε στις πολλαπλές προκλήσεις, με ταχύτητα, υπευθυνότητα και αποτελεσματικότητα, προωθώντας μεταρρυθμίσεις και διαρθρωτικές αλλαγές, αναβαθμίζοντας, εκσυγχρονίζοντας και ισχυροποιώντας τη χώρα. Με αποτέλεσμα, ανέφερε, η ελληνική οικονομία να στέκεται όρθια, πιο ισχυρή, πιο ανθεκτική, πιο εξωστρεφής, και να εκπέμπει ασφάλεια, σταθερότητα και αυτοπεποίθηση.
Ο υπουργός Οικονομικών περιέγραψε τα πέντε δεδομένα για την οικονομία, τα οποία έχουν ως εξής:
1.Το ΑΕΠ αυξάνεται ισχυρά. Στην «καρδιά» της ενεργειακής κρίσης, η οικονομία αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς, σχεδόν διπλάσιους του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Η εκτίμηση αναθεωρείται ανοδικά, στο 5,3% για το 2022 (από αρχική εκτίμηση 3,1%). Την ίδια περίοδο, ο ευρωπαϊκός μέσος όρος εκτιμάται στο 3,1%.
Με τα σημερινά δεδομένα, το ΑΕΠ της χώρας αναμένεται να διαμορφωθεί στα περίπου 210 δισ. ευρώ το 2022 και στα 220 δισ. ευρώ το 2023.
2.Η ανάπτυξη στηρίζεται και στην εντυπωσιακή αύξηση των επενδύσεων και των εξαγωγών. Εφέτος εκτιμάται ότι, σε συνέχεια της περυσινής και σε επίπεδα ρεκόρ χρονιάς, θα υπάρξει νέα ιστορική επίδοση στις άμεσες ξένες επενδύσεις και τις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών.
Ειδικότερα: Οι άμεσες ξένες επενδύσεις ανήλθαν στα 5 δισ. ευρώ το 2021, καταγράφοντας την υψηλότερη επίδοση της τελευταίας εικοσαετίας. Η ανοδική πορεία συνεχίζεται το 2022, αφού το α' εξάμηνο αυτές έχουν ξεπεράσει το 90% του προηγούμενου έτους.
Οι εξαγωγές διαμορφώθηκαν στο 41% του ΑΕΠ το 2021, ποσοστό διπλάσιο σε σχέση με τα προ οικονομικής κρίσης επίπεδα. Σήμερα η Ελλάδα εξάγει περισσότερο από τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία, ενώ έχει αυξήσει εντυπωσιακά τις εξαγωγές σε αγαθά υψηλής τεχνολογίας.
3.Η ανεργία συρρικνώνεται. Έχοντας υποχωρήσει περίπου 6 μονάδες, σε σχέση με το 2019, βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 12 ετών, με σημαντικότερη μείωση του επιπέδου ανεργίας των νέων και των γυναικών.
4.Τα «κόκκινα» δάνεια στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών μειώθηκαν σημαντικά. Διαμορφώθηκαν στο τέλος του α' εξαμήνου του 2022 στα 14,8 δισ. ευρώ ή στο 10% του συνόλου των δανείων, από 75,3 δισ. ευρώ ή 44% του συνόλου τον Ιούνιο 2019. Προσθέτοντας, ωστόσο, ότι πρέπει να αυξήσουν ταχύτητες οι τράπεζες και οι servicers σε ό,τι αφορά στη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους.
5.Το κύρος και η αξιοπιστία της χώρας ενισχύονται. Η χώρα εξήλθε από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, προπλήρωσε το σύνολο των δανείων του ΔΝΤ, αναβαθμίστηκε 11 φορές τα τελευταία τρία χρόνια (τέσσερα εξ αυτών μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία), επέστρεψε στην ευρωπαϊκή κανονικότητα και προσεγγίζει την επενδυτική βαθμίδα.
Εν συνεχεία, ο υπουργός Οικονομικών μίλησε για την ανάγκη (καθώς οι κλυδωνισμοί δεν έχουν κοπάσει και ουδείς μπορεί να προβλέψει, με ακρίβεια, πόσο θα κρατήσουν οι εξωγενείς αιτίες που τους προκαλούν), η ακολουθούμενη πολιτική να απαντά στις περιστάσεις και τις ανάγκες του σήμερα, με αμεσότητα, αποτελεσματικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και, ταυτοχρόνως, δημοσιονομική σύνεση, υπευθυνότητα και διορατικότητα, ώστε να μην υποθηκεύσουμε το αύριο της χώρας.
Αναφερόμενος στο γεγονός ότι η έννοια της βιωσιμότητας έχει αναδυθεί στο επίκεντρο της διεθνούς πολιτικής ατζέντας (με την Ευρώπη να έχει θέσει ως κεντρικό στόχο την επίτευξη της «ανταγωνιστικής βιωσιμότητας», επιδιώκοντας τη στροφή προς ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο), πρόσθεσε πως η κυβέρνηση έχει εξαρχής θέσει τη βιωσιμότητα στο επίκεντρο των πολιτικών προτεραιοτήτων.
Στο συγκεκριμένο πλαίσιο, επεσήμανε ότι το υπουργείο Οικονομικών, με γνώμονα την έγκαιρη και αποτελεσματική μετάβαση της ελληνικής οικονομίας, σχεδιάζει και υλοποιεί δράσεις και πολιτικές που εδράζονται σε τέσσερις πυλώνες, οι οποίοι έχουν ως εξής:
1ος Πυλώνας: Εκσυγχρονίζουμε το πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης. Με τον ν. 4706, ήδη από το 2020- και εν μέσω της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης- ενισχύθηκε η διαφάνεια και η βιώσιμη εταιρική ανάπτυξη, αναμορφώνοντας το θεσμικό πλαίσιο Εταιρικής Διακυβέρνησης των Ανωνύμων Εταιρειών και της Αγοράς Κεφαλαίου. Την προηγούμενη εβδομάδα επεκτάθηκε αυτό το πλαίσιο και στις ΔΕΚΟ.
2ος Πυλώνας: Επίτευξη οικονομικής μεγέθυνσης που στηρίζεται και στη βιωσιμότητα. Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας εστιάζει στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, τομείς που αντιπροσωπεύουν αθροιστικά το 57% του συνολικού προϋπολογισμού.
Πρόσφατο δείγμα, ανέφερε ο υπουργός, αποτελεί η νομοθέτηση της χορήγησης κινήτρου προσαυξημένης έκπτωσης κατά 100% σε δαπάνες μικρομεσαίων επιχειρήσεων που αφορούν στην πράσινη οικονομία, στην ενέργεια και στην ψηφιοποίηση.
3ος Πυλώνας: Σχεδιάζονται νέες στρατηγικές ενίσχυσης της βιώσιμης χρηματοδότησης, με έμφαση στην Κεφαλαιαγορά. Σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, στο πλαίσιο υλοποίησης δύο σημαντικών έργων τεχνικής βοήθειας, προωθούνται:
-Η ανάδειξη και υιοθέτηση εργαλείων δημόσιας πολιτικής για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού προς την πράσινη μετάβαση, και
την κατάρτιση στρατηγικής για τη συνολική αναβάθμιση της ελληνικής κεφαλαιαγοράς, προκειμένου αυτή να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις νέες διεθνείς συνθήκες.
4ος Πυλώνας: Προωθούνται παραγωγικές συνεργασίες μεταξύ κυβέρνησης, εποπτικών αρχών και τραπεζικού τομέα. Για τον σκοπό αυτό, το υπουργείο Οικονομικών προχώρησε τον Μάρτιο εφέτος στη σύσταση Ομάδας Εργασίας για τη Βιώσιμη Χρηματοδότηση και την Πράσινη Οικονομική Μετάβαση. Η Ομάδα αυτή- στην οποία συμμετέχουν η Τράπεζα της Ελλάδος, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η Ελληνική Ένωση Τραπεζών, καθώς και έγκριτοι πανεπιστημιακοί και εμπειρογνώμονες του ιδιωτικού τομέα- εργάζεται με στόχο τη χορήγηση κατευθύνσεων για την αποτελεσματική ενσωμάτωση της διάστασης της βιωσιμότητας στην οικονομική πολιτική και το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Γ. Στουρνάρας: 6% ανάπτυξη το 2022
Αύξηση του ΑΕΠ κατά 6% προβλέπει για εφέτος η Τράπεζα της Ελλάδος, ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να υποχωρήσει το 2023 στο 2,8%, όπως ανέφερε πριν από λίγο ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννης Στουρνάρας μιλώντας στο συνέδριο του Εconomist.
Όπως εξήγησε ο κ. Στουρνάρας οι καλύτερες επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας σε σύγκριση με αυτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οφείλονται κατά κύριο λόγο στις αυξημένες εισπράξεις από τον τουρισμό αλλά και τις εισροές από το RRF καθώς και στο φαινόμενο της «καταπιεσμένης ζήτησης».
Ωστόσο, όπως προειδοποίησε οι εξελίξεις δεν επιτρέπουν εφησυχασμό, παρόλο που οι εξελίξεις στο μέτωπο του ΑΕΠ βελτιώνουν σημαντικά την εικόνα του Δημοσίου Χρέους, καθώς μειώνεται το ποσοστό του. Όμως ο συνδυασμός αύξησης επιτοκίων και αύξησης των τιμών ενέργειας ενδεχομένως θα οδηγήσει την οικονομία της ευρωζώνης το 2023 πιο κοντά στο δυσμενές σενάριο παρά στο λεγόμενο σενάριο βάσης. Σε κάθε περίπτωση όμως η Ελληνική οικονομία εκτιμάται ότι συγκριτικά θα παραμείνει σε καλύτερη θέση χάρη στις αυξημένες εισροές από το RRF, αλλά και στη μικρότερη ενεργειακή εξάρτηση.
Παρά ταύτα στις συνθήκες αυτές όπως είπε ο κ. Στουρνάρας γίνεται ακόμη πιο επιτακτικός ο στόχος απόκτησης της επενδυτικής βαθμίδας.
Ιδιαίτερους κινδύνους προκαλεί στους Ισολογισμούς των τραπεζών ο συνδυασμός της αύξησης των επιτοκίων και η επιδείνωση της ποιότητας στοιχείων του ενεργητικού (δάνεια). Αναγνώρισε ωστόσο ότι οι τράπεζες ωφελούνται από την αύξηση των επιτοκίων.
Ο διοικητής της ΤτΕ υποστήριξε ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να συνεχίσει την ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής σταδιακά και με ευελιξία, μέχρι τα επιτόκια να επανέλθουν στο λεγόμενο ουδέτερο επίπεδο ή και υψηλότερο αυτού.
Paolo Fioretti: Εφικτή η εξασφάλιση της επενδυτικής βαθμίδας από την Ελλάδα το 2023
Ως εφικτή εκτιμά την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας το 2023, κατά πάσα πιθανότητα το δεύτερο εξάμηνο, ο επικεφαλής του ESM για την Ελλάδα Paolo Fioretti.
Μιλώντας στο συνέδριο του Economist, ο κ. Fioretti, σημείωσε πως είναι προτιμότερο σήμερα να μιλά για την Ελλάδα παρά για τη χώρα του , την Ιταλία, όπου οι προκλήσεις είναι μεγαλύτερες...
Στο συνέδριο του Economist τοποθετήθηκαν και οι τρεις εκπρόσωποι των «θεσμών», από τον ESM , την ΕΚΤ (Martin Bijsterbosch) και την Ε.Ε (Julia Levanti) όπου τα πρόσωπα έχουν αλλάξει μετά την έξοδο της Ελλάδας και από την ενισχυμένη εποπτεία. Και οι τρεις συμφώνησαν πως η δημοσιονομική σταθερότητα , η συνέχιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και η επιτάχυνση των διαδικασιών μείωσης των κόκκινων δανείων με την παράλληλη δημιουργία capital buffers από την πλευρά των τραπεζών αποτελούν «κλειδιά» για την καλύτερη αντιμετώπιση της κρίσης .
Σύμφωνα με τον P. Fioretti το βασικό σενάριο προβλέπει ανάπτυξη για την Ελλάδα και το 2023, αν και υπάρχει και ένα δυσμενές σενάριο ήπιας ύφεσης, το οποίο δεν μπορεί να αποκλειστεί.
«Η ελληνική οικονομία ανακάμπτει καθώς εισήλθε στην κρίση από καλύτερη δημοσιονομική θέση η οποία της επέτρεψε να λάβει μέτρα στήριξης ενώ οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις έκαναν την οικονομία πιο ανθεκτική», σημείωσε κατά την διάρκεια της ομιλίας του. Παράλληλα, καλωσορίζοντας τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης για επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα το 2023, υποστήριξε πως πρωτογενές πλεόνασμα 1% το 2023 σημαίνει πως δεν θα υπάρξει πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος για έξτρα μέτρα στήριξης και υπ΄αυτό το πρίσμα ίσως χρειάζεται εξοικονόμηση δημοσιονομικού χώρου εφέτος ώστε να υπάρξει περιθώριο για το επόμενο έτος...
