Την 1η Σεπτεμβρίου, τα ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων μετέδωσαν πως ο ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της δεύτερης μεγαλύτερης πετρελαϊκής εταιρείας της Ρωσίας, της Lukoil, σκοτώθηκε πέφτοντας από παράθυρο νοσοκομείου της Μόσχας υπό συνθήκες που ακόμη δεν έχουν αποσαφηνιστεί.
Τα ρωσικά φιλοκυβερνητικά Μέσα Ενημέρωσης, ανέφεραν πως ο 67χρονος Ravil Maganov που ήταν στο νοσοκομείο για προληπτικό καρδιολογικό έλεγχο, έπεσε "κατά λάθος" ενώ είχε πλησιάσει το παράθυρο για να καπνίσει. Οι πρώτες πληροφορίες έκαναν λόγο για "αυτοκτονία", ωστόσο τα αίτια εξετάζονται, όπως ανακοινώθηκε από τη ρωσική πλευρά.
Τον Μάρτιο το Συμβούλιο της πετρελαϊκής είχε εκφράσει την εναντίωσή του στον πόλεμο της Ουκρανίας καλώντας σε άμεσο τερματισμό και εκφράζοντας τη λύπη του για όλα τα θύματα. "Είμαστε υπέρ της άμεσης διακοπής της ένοπλης σύγκρουσης και υποστηρίζουμε την επίλυση μέσω διαπραγματεύσεων και διπλωματίας" ανέφερε το ΔΣ μεταξύ άλλων, εκφράζοντας την αγωνία του για τις κυρώσεις εναντίον της χώρας.
Ο Ravil Maganov είναι πάντως το δεύτερο στέλεχος της Lukoil που πεθαίνει τους τελευταίους μήνες, καθώς οι αρχές της Ρωσίας είχαν ανακοινώσει έρευνα στις αρχές του Μαΐου, μετά τον θάνατο του πρώην στελέχους της πετρελαϊκής, Alexander Subbotin.
Πρόκειται για τον όγδοο κατά σειρά "περίεργο" θάνατο Ρώσου ολιγάρχη μέσα στο 2022, με όλους να δραστηριοποιούνται στον τομέα της ενέργειας και του πετρελαίου - φυσικού αερίου.
SERGEY PROTOSENYA
Ο εκατομμυριούχος ολιγάρχης Sergey Protosenya βρέθηκε κρεμασμένος σε μια ενοικιαζόμενη πολυτελή βίλα στην Ισπανία στις 19 Απριλίου, όπως είχε αρχικά μεταδώσει το ισπανικό τηλεοπτικό κανάλι Telecinco. Νεκρές στο διαμέρισμα με τραύματα από μαχαίρι βρέθηκαν και η σύζυγός του και η 18χρονη κόρη του. Οι καταλανικές αρχές που ανέλαβαν την υπόθεση, ανακοίνωσαν πως επρόκειτο για υπόθεση αυτοκτονίας μετά από φόνους, ενώ εκπρόσωπος της πόλης Lloret De Mar κατέθεσε τις ίδιες πληροφορίες στο Insider.
Ο 55χρονος Protosenya, ήταν πρώην στέλεχος της Novatek, μιας μεγάλης ρωσικής εταιρείας παραγωγής φυσικού αερίου. Η εταιρεία αμφισβήτησε τη θεωρία ότι ο εκατομμυριούχος σκότωσε την οικογένειά του, αναφέροντας επισήμως πως επρόκειτο για "ένα εξαιρετικό άτομο και έναν υπέροχο οικογενειάρχη". Ο επιζών γιος του απέρριψε επίσης τη θεωρία δολοφονίας-αυτοκτονίας, αναφέροντας στη βρετανική MailOnline ότι ο πατέρας του "δεν θα μπορούσε ποτέ να κάνει τίποτα για να βλάψει" τη μητέρα και την αδερφή του.
"Δεν ξέρω τι συνέβη εκείνο το βράδυ, αλλά ξέρω ότι ο μπαμπάς μου δεν τους έκανε κακό", είπε. Η περιουσία του Protosenya ανερχόταν στα 433 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με την Telecinco.
Σημειώνεται πως το 2021 οι αμερικανικές αρχές είχαν συλλάβει τον αναπληρωτή επικεφαλής της ρωσικής εταιρίας παραγωγής φυσικού αερίου, Μαρκ Τζετφέι, με κατηγορίες για μυστικούς υπεράκτιους λογαριασμούς 93 εκατομμυρίων δολαρίων.
VLADISLAV AVAYEV
Σε μια ακολουθία περίεργων χρονικών συγκυριών, λίγο πριν τον θάνατο του Protosenya, στις 18 Απριλίου ο 51χρονος Vladislav Avayev βρέθηκε κι εκείνος νεκρός στο διαμέρισμά του στη Μόσχα, δίπλα στις επίσης νεκρές σύζυγό του και τη 13χρονη κόρη του, όπως μετέδιδε το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS. Όλοι τους έφεραν τραύματα από σφαίρες. Ο 51χρονος ήταν ο πρώην αντιπρόεδρος της Gazprombank, μιας ιδιωτικής θυγατρικής του ρωσικού ενεργειακού κολοσσού Gazprom.
Το διαμέρισμα του Avayev ήταν κλειδωμένο από μέσα και οι αρχές ανακοίνωσαν πως ο επιχειρηματίας πυροβόλησε τη γυναίκα και την κόρη του πριν αυτοκτονήσει. Ο Avayev ήταν πρώην αξιωματούχος του Κρεμλίνου και ήταν κοντινός άνθρωπος του Πούτιν. Ρωσικά media άφησαν να εννοηθεί πως ο 51χρονος είχε ψυχολογικά προβλήματα εξ αιτίας των "δυτικών κυρώσεων" και των οικονομικών συνεπειών τους. Άλλα ΜΜΕ της χώρας έγραψαν για λόγους ερωτικής αντιζηλίας, με τον θάνατο πάντως να αποδίδεται σε προσωπικά αίτια.
Το ουκρανικό portal Nexta πάντως, έγραψε πως ο πρώην πρόεδρος της Gazprombank, Igor Volobuyev, αυτομόλησε στο Κίεβο, δηλώνοντας πως ο θάνατος του Avayev και της οικογένειάς του, ήταν σκηνοθετημένος.
VASILY MELNIKOV
Ο Vasily Melnikov βρέθηκε νεκρός στο διαμέρισμά του στη πόλη του Νίζνι Νόβγκοροντ, όπως ανέφερε η ρωσική εφημερίδα Kommersant στις 23 Μαρτίου. Ο δισεκατομμυριούχος μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου, όπως και η σύζυγός του και οι δύο γιοι του, ηλικίας 10 και 4 ετών. Τα μαχαίρια, που πιστεύεται ότι ήταν τα όπλα της δολοφονίας, βρέθηκαν στο διαμέρισμα. Και σε αυτή τη περίπτωση, η αστυνομία ανακοίνωσε πως ο Melnikov σκότωσε την οικογένειά του και στη συνέχεια αυτοκτόνησε.
Ο Melnikov ήταν μέλος της εταιρείας προμήθειας ιατρικού εξοπλισμού MedStom και του ουκρανικού outlet Glavred, και σύμφωνα με αναφορές οι εταιρείες είχαν υποστεί σημαντικές απώλειες λόγω των δυτικών κυρώσεων. Η Glavred άφησε ωστόσο να εννοηθεί πως ο επιχειρηματίας δολοφονήθηκε μετά από κόντρα που είχε με έναν πρώην συνεργάτη του, και νωρίτερα είχε ζητήσει πρόσθετα μέτρα ασφαλείας. Η ρωσική αστυνομία δεν έκανε λόγο για σημάδια παραβίασης της εισόδου της οικίας.
MIKHAIL WATFORD
Ο ουκρανικής καταγωγής ολιγάρχης Mikhail Watford βρέθηκε απαγχονισμένος στο γκαράζ του σπιτιού του στο Surrey της Αγγλίας, στις 28 Φεβρουαρίου, όπως είχε μεταδώσει το BBC. Ο 60χρονος Watford γεννήθηκε στην, τότε, Σοβιετική Ουκρανία και έστησε τη περιουσία του βασιζόμενος στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, ενω μετακόμισε στο Ηνωμένο Βασίλειο στις αρχές της δεκαετίας του 2000 με την Εσθονή σύζυγό του.
Η αστυνομία του Surrey επισήμως ανέφερε πως δεν υπήρχαν "ύποπτες ενδείξεις" για δολοφονική ενέργεια.
ALEXANDER TYULYAKOV
Ο Alexander Tyulyakov βρέθηκε απαγχονισμένος σε γκαράζ ενός διαμερίσματος σε ένα χωριό κοντά στην Αγία Πετρούπολη στις 25 Φεβρουαρίου, όπως έγραφε η ρωσική εφημερίδα Novaya Gazeta. Η αστυνομία δήλωσε πως δίπλα του βρέθηκε σημείωμα αυτοκτονίας. Ο 61χρονος Tyulyakov ήταν στέλεχος του ρωσικού ενεργειακού κολοσσού Gazprom. Ο ρωσικός ιστότοπος Fontanka.ru έγραψε πως μία μέρα πριν τον θάνατό του ο Tyulyakov εθεάθη να ξυλοκοπείται άσχημα.
LEONID SHULMAN
Ένα άλλο κορυφαίο στέλεχος της Gazprom, ο Leonid Shulman, βρέθηκε νεκρός σε ένα εξοχικό σπίτι στο ίδιο χωριό όπου βρέθηκε ο Tyulyakov, λίγο πριν ξεκινήσει η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, όπως είχε μεταδώσει το ρωσικό RBC.
Κοντά στο σώμα του βρέθηκε ένα σημείωμα αυτοκτονίας, το οποίο έλεγε ότι δεν ήθελε να είναι "άτομο με αναπηρία" ή "βάρος" για την οικογένειά του και παραπονιόταν για αφόρητους πόνους στο πόδι του, σύμφωνα με το επίσης ρωσικό 78.ru. Ο ίδιος βρισκόταν σε αναρρωτική άδεια εξ αιτίας τραυματισμού του στο πόδι. Ωστόσο, οι αρχές σε αυτή την περίπτωση αμφισβήτησαν την αυθεντικότητα του σημειώματος, προσθέτοντας ότι ο Shulman θα μπορούσε να αγοράσει υψηλής ποιότητας παυσίπονα για το πρόβλημά του.
ALEXANDER SUBBOTIN
Ο Alexander Subbotin, πρώην ανώτατο στέλεχος της ρωσικής εταιρείας πετρελαίου Lukoil, βρέθηκε νεκρός σε σπίτι ενός σαμάνου στη πόλη Mytishchi της Ρωσίας, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS. Επισήμως, ο Subbotin υπέστη καρδιακή προσβολή. Βρέθηκε νεκρός σε δωμάτιο για "τελετουργίες βουντού" ενώ στο αίμα του ανιχνεύθηκαν ποσότητες αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών. Ο βρετανικός Independent μετέδωσε ωστόσο πως ο Subbotin επισκεπτόταν τον σαμάνο για θεραπεία από εξαρτήσεις, και είναι πιθανό να πέθανε από δηλητηρίαση από σκεύασμα που έλαβε εκεί.
ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟ ΚΡΕΜΛΙΝΟ
Οι παραπάνω "μυστήριες" περιπτώσεις διαδοχικών θανάτων, άνοιξαν την πόρτα σε κάθε είδους εικασίες. Δυτικά Μέσα Ενημέρωσης άφησαν να εννοηθεί πως πρόκειται για "πλαστές αυτοκτονίες", "δείχνοντας" το Κρεμλίνο ως υπεύθυνο για τις "εκκαθαρίσεις". Θυμίζουμε ότι το 2020, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι δηλητηριάστηκε με νευρικό παράγοντα Novichok ενώ βρισκόταν στο αεροδρόμιο του Τομσκ.
Δύο χρόνια νωρίτερα, ο Σεργκέι Σκριπάλ, πρώην επικεφαλής της ρωσικής υπηρεσίας πληροφοριών είχε δηλητηριαστεί με παρόμοιο τρόπο. Τόσο ο Ναβάλνι όσο και ο Σκριπάλ επέζησαν. Το 2006, ο Alexander Litvinenko, ένας πρώην αξιωματικός ασφαλείας της Ρωσίας που αυτομόλησε στο Ηνωμένο Βασίλειο, δηλητηριάστηκε θανάσιμα με ραδιενεργό πολώνιο στο Λονδίνο.
Το 2017, η αμερικανική εφημερίδα USA Today δημοσίευσε τα αποτελέσματα μιας έρευνας που ανέφερε ότι τουλάχιστον 38 ολιγάρχες είχαν πεθάνει ή εξαφανιστεί κατά τη διάρκεια τριών ετών.
Η διαφορά εδώ όμως είναι στα περιστατικά του 2022, κανένας εκ των παραπάνω ολιγαρχών δεν ήταν γνωστός για επικριτικές δηλώσεις του σχετικά με την εισβολή στην Ουκρανία, πέραν της περίπτωσης ενδεχομένως της Lukoil που τάχθηκε υπέρ της διπλωματικής οδού. Κανείς εκ των παραπάνω επίσης, δεν περιλαμβανόταν κατά πρόσωπο στους διεθνείς καταλόγους κυρώσεων που καταρτίστηκαν μετά την εισβολή.
Το Πολωνικό think thank, Warsaw Institute, που εστιάζει στη ρωσική πολιτική, εκτιμά πως "πιθανώς κάποια ανώτερα στελέχη που συνδέονται με το Κρεμλίνο συγκαλύπτουν τώρα ίχνη απάτης σε κρατικές εταιρείες". Ωστόσο, δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία που να υποστηρίζουν τη θεωρία αυτή.
Από τη δική του μεριά, ο Σουηδός οικονομολόγος και συγγραφέας του “Russia’s Crony Capitalism", Anders Aslund, δήλωσε στη NY Post πως "υπάρχει μια εκκαθάριση σε εξέλιξη και είναι δύσκολο να εντοπιστεί ο εγκέφαλος". Ο ίδιος ισχυρίστηκε πως έμαθε από ρωσικές πηγές ότι οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες συνέταξαν δύο λίστες που περιείχαν τα ονόματα των στελεχών στην ενεργειακή βιομηχανία της χώρας, στα τέλη του 2021. Σύμφωνα με όσα ισχυρίζεται ο ίδιος, το Κρεμλίνο υποπτεύεται ότι κάποιος στον ενεργειακό κλάδο, διέρρεε πληροφορίες σχετικά με τη χρηματοδότηση μυστικών επιχειρήσεων που αναλάμβαναν οι ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών - συμπεριλαμβανομένης της εισβολής στην Ουκρανία.
"Ο Πούτιν χρηματοδοτεί πολλές από τις δραστηριότητές του μέσω της Gazprom και της Gazprombank και τα στελέχη που εργάζονται εκεί γνωρίζουν τα πάντα για τις μυστικές χρηματοδοτήσεις. Ο τομέας του φυσικού αερίου είναι ο πιο διεφθαρμένος τομέας στη Ρωσία", τονίζει ο Aslund.
