Ολα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι υποψήφιοι συνταξιούχοι πριν καταθέσουν την αίτησή τους για τη συντόμευση του χρόνου απονομής της σύνταξής τους
Μεγαλύτερες συντάξεις σε συντομότερο χρόνο έχουν τη δυνατότητα να λάβουν πλέον οι ασφαλισμένοι. «Κλειδί» για τη συντόμευση του χρόνου απονομής της σύνταξης είναι η έκδοση – πριν από την αίτηση συνταξιοδότησης – βεβαιώσεων για τον χρόνο ασφάλισης. Με τις βεβαιώσεις ασφάλισης πιστοποιείται ο χρόνος που έχουν διανύσει οι ασφαλισμένοι σε ένα ή σε περισσότερα Ταμεία κι έτσι εξασφαλίζεται η ταχεία ολοκλήρωση της ανακεφαλαίωσης χρόνου για την έκδοση της οριστικής απόφασης.
Την ίδια ώρα, καθιερώθηκαν πλέον μόνιμες αυξήσεις σε συνταξιούχους με 30 χρόνια ασφάλισης και άνω με τον ν. 4670/2020 (Νόμος Βρούτση). Οι αυξήσεις κυμαίνονται από 0,56% έως 7,21% (αναλόγως των χρόνων ασφάλισης) στο ανταποδοτικό τμήμα της κύριας σύνταξης.
Παράλληλα, μεγαλύτερη σύνταξη από 26,2 ευρώ έως 254 ευρώ μπορούν να λάβουν οι ασφαλισμένοι που θα παρατείνουν τον εργασιακό τους βίο. Οι πλέον κερδισμένοι του νέου συστήματος συνταξιοδότησης, συγκριτικά με τον νόμο Κατρούγκαλου, είναι όσοι αποχωρούν με 40ετία ασφάλισης και πληρωμένων εισφορών. Στα 40 χρόνια κορυφώνονται τα «κέρδη» συγκριτικά με τους σημερινούς συντελεστές.
«ΤΑ ΝΕΑ» για την πληρέστερη ενημέρωση των υποψήφιων συνταξιούχων παραθέτουν τα 8 σημεία-SOS που πρέπει να γνωρίζουν οι ασφαλισμένοι πριν από τη συνταξιοδότησή τους:
1.Η προσυνταξιοδοτική βεβαίωση πιστοποιεί τον χρόνο ασφάλισης των υποψήφιων συνταξιούχων στα Ταμεία του ιδιωτικού τομέα (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΝΑΤ, ΟΓΑ κ.λπ.) έτσι όπως έχει διαμορφωθεί δύο χρόνια προτού συμπληρώσουν το όριο ηλικίας για να συνταξιοδοτηθούν, με σκοπό όταν συμπληρώσουν το ηλικιακό όριο συνταξιοδότησης να μη χρειάζεται να καταμετρηθούν όλα τα ένσημα, αλλά μόνον αυτά που θα έχουν πραγματοποιηθεί από την έκδοση της προσυνταξιοδοτικής βεβαίωσης και μετά. Η αίτηση για τη χορήγηση προσυνταξιοδοτικής βεβαίωσης είναι υποχρεωτική για τους ασφαλισμένους που έχουν περισσότερα του ενός Ταμεία ασφάλισης, δηλαδή για όλους τους ασφαλισμένους που θα συνταξιοδοτηθούν με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης. Η προσυνταξιοδοτική βεβαίωση συνυποβάλλεται με την αίτηση συνταξιοδότησης.
2. Θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα υφίσταται όταν ο ασφαλισμένος συμπληρώνει, σωρευτικά και αθροιστικά, τόσο τον ελάχιστο απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης, όσο και το διαμορφούμενο για εκείνον όριο ηλικίας (όπου αυτό προβλέπεται), που απαιτείται για την υποβολή του συνταξιοδοτικού αιτήματος. Το θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί οποτεδήποτε και ο ασφαλισμένος έχει το δικαίωμα να συνεχίσει εργαζόμενος, καθώς δεν είναι υποχρεωμένος να συνταξιοδοτηθεί. Κατοχυρωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα είναι η δυνατότητα του ασφαλισμένου να συνταξιοδοτηθεί µε τους όρους και τις προϋποθέσεις που διαμορφώνονται, κατά το έτος συμπλήρωσης του απαιτούμενου κατά περίπτωση χρόνου ασφάλισης ή ηλικιακού ορίου.
3. Δικαίωμα συνταξιοδότησης. Η δυνατότητα συνταξιοδότησης, σύμφωνα με τα ισχύοντα, κινείται σε τρία επίπεδα:
Α. Οσοι ασφαλισμένοι δεν θεμελίωσαν ή κατοχύρωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2021, δεν εμπίπτουν στα μεταβατικά όρια ηλικίας, και από φέτος (2022) συνταξιοδοτούνται με τους εξής βασικούς κανόνες:
Στο 67ο έτος της ηλικίας με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης ή 4.500 ημέρες ασφάλισης.
Στο 62ο έτος της ηλικίας με τουλάχιστον 40 έτη ασφάλισης ή 12.000 ημέρες ασφάλισης.
Στο 62ο έτος της ηλικίας και τις εκάστοτε ημέρες ασφάλισης που απαιτούνται για μειωμένη σύνταξη, όπου αυτή προβλέπεται.
Β. Οσοι ασφαλισμένοι θεμελίωσαν δικαίωμα συνταξιοδότησης μέχρι τις 18 Αυγούστου 2015, μπορούν να υποβάλουν οποτεδήποτε το αίτημα συνταξιοδότησής τους χωρίς κανέναν περιορισμό ή αύξηση των ορίων ηλικίας.
Γ. Οσοι ασφαλισμένοι κατοχυρώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης μεταξύ 19 Αυγούστου 2015 και 31 Δεκεμβρίου 2021, μπορούν να ασκήσουν και αυτοί οποτεδήποτε το δικαίωμά τους.
4. Μειωμένη σύνταξη με «πέναλτι» έως 115 ευρώ τον μήνα έχουν τη δυνατότητα να λάβουν όσοι συνταξιοδοτούνται πρόωρα, με τη μείωση να επιβάλλεται στο ποσό της εθνικής σύνταξης και όχι της ανταποδοτικής (δηλαδή των εισφορών που κατέβαλε ο κάθε ασφαλισμένος).
Αυτό σημαίνει ότι η μείωση επιβάλλεται στα 345 ευρώ (εθνική σύνταξη για 15ετή ασφάλιση) ή στα 384 ευρώ (για τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης). Εξαιρείται έτσι το ανταποδοτικό κομμάτι, που ακόμη και στις περιπτώσεις με λίγα χρόνια ασφάλισης σε μέσα επίπεδα καλύπτει περί το 50% των συνολικών αποδοχών. Συνεπώς το ανώτατο όριο μείωσης σύνταξης σε περίπτωση εξόδου με μειωμένη είναι 115,2 ευρώ, δηλαδή 30%. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί η μείωση να ξεπεράσει το ποσό αυτό.
5 . Τέσσερις είναι οι προϋποθέσεις που πρέπει να συγκεντρώνουν οι μητέρες ανηλίκων προκειμένου να αποκτήσουν σύνταξη νωρίτερα από τα 67 με πλήρη σύνταξη και νωρίτερα από τα 62 με μειωμένη. Ειδικότερα θα πρέπει:
Να έχουν ανήλικο παιδί μέχρι το 2012.
Να είναι παλαιές ασφαλισμένες, δηλαδή να έχουν ασφαλιστεί για πρώτη φορά πριν από το 1993.
Να έχουν συμπληρώσει τις απαιτούμενες χρονικές προϋποθέσεις, δηλαδή τις 5.500 ημέρες ασφάλισης μέχρι το 2012.
Να κατοχυρώνουν το κατά περίπτωση νέο όριο ηλικίας εντός της μεταβατικής περιόδου 2015-2021, ανεξάρτητα από το εάν αυτό το συμπληρώνουν μετά την 1/1/2022.
6. Το δικαίωμα για αναγνωρίσεις πλασματικών χρόνων ασφάλισης εξακολουθεί να ισχύει κανονικά. Η μεγάλη πλειονότητα των ασφαλισμένων κάνει χρήση πλασματικών ετών για να συνταξιοδοτηθεί νωρίτερα από το κανονικό. Αιτήσεις εξαγορών ή αναγνώρισης πλασματικών χρόνων με σκοπό τη θεμελίωση δικαιώματος μπορούν να υποβληθούν οποτεδήποτε, είτε μαζί με την αίτηση συνταξιοδότησης είτε μεταγενέστερα ή ακόμα και νωρίτερα από αυτήν. Η εξόφληση μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ με έκπτωση είτε με δόσεις ή ακόμη και με παρακράτηση από τη σύνταξη.
7. Για πρώτη φορά μπορούν πλέον χιλιάδες ασφαλισμένοι να βγουν στη σύνταξη με 15ετία αναγνωρίζοντας τους μήνες που τους λείπουν, ακόμη και τις ημέρες. Πλέον δίνεται η δυνατότητα σε όσους δεν έχουν εξασφαλίσει τη «θεμελιωτική» 15ετία (4.500 ΗΑ) για να πάρουν σύνταξη, να μπορούν να εξαγοράσουν μέχρι 6 μήνες (150 ένσημα) ή να υπαχθούν στην προαιρετική ασφάλιση έως 36 μήνες (3 χρόνια).
8. Παρέχεται πλέον η δυνατότητα υποβολής αιτήματος συνταξιοδότησης ακόμη κι αν οι οφειλές προς τον ΕΦΚΑ ξεπερνούν τις προβλεπόμενες (20.000 ευρώ για μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες – αυτοαπασχολούμενους και 6.000 ευρώ για αγρότες). Αμέσως μετά την υποβολή θα γίνεται αυτοματοποιημένος έλεγχος ύπαρξης οφειλών του ασφαλισμένου προς τον e-ΕΦΚΑ, κι αν οι οφειλές είναι άνω του ορίου, γεγονός που αποκλείει τη συνταξιοδότηση, θα παρέχεται δίμηνη προθεσμία εξόφλησης, τουλάχιστον του υπερβάλλοντος ποσού. Ετσι, ο ασφαλισμένος θα αποκτά δικαίωμα συνταξιοδότησης, με το υπόλοιπο της οφειλής, όπως προβλέπει ο νόμος, να παρακρατείται από τη σύνταξή του.
