«Το 2016, η επικράτηση Τραμπ, ήταν τραυματικό γεγονός, ένα διάλειμμα στην ιστορία. Δεν πρέπει να επαναληφθεί το 2024».
Η Χίλαρι Κλίντον αντιμετώπισε μια γενιά άκαρπων ερευνών, ξεκινώντας με την έρευνα της δεκαετίας του 1990 για τις επενδύσεις ακινήτων των Κλίντον στο Whitewater, που κορυφώθηκαν στην έκθεση του Kenneth Starr για τις σεξουαλικές αδιακρισίες του συζύγου της και, στη συνέχεια, στις ακροάσεις στη Βεγγάζη για τη δολοφονία ενός Αμερικανού πρέσβη και τριών άλλων Αμερικανών το 2012 και, πιο πρόσφατα – σήμερα, στην πραγματικότητα – στην αθώωση ενός νομικού συμβούλου της καμπάνιας της, με την κατηγορία ότι επηρέασε ανάρμοστα το FBI, για να ερευνήσει τις σχέσεις μεταξύ της εκστρατείας του Ντόναλντ Τραμπ και του Κρεμλίνου.
Ορισμένοι κατηγορούν την ήττα της Κλίντον το 2016 για την αμερικανική προεδρία στις δηλώσεις της σχετικά με την παύση λειτουργίας των ανθρακωρυχείων (ο Τραμπ υποσχέθηκε μια έκρηξη εξόρυξης). Στα απομνημονεύματά της για εκείνη την εκστρατεία, «What Happened», η Χίλαρι Κλίντον αναλαμβάνει την κύρια ευθύνη και επισημαίνει επίσης την έρευνα του FBI στα email στο σπίτι, την γκάφα της σχετικά με τον Τραμπ που είναι «αξιοθρήνητη» και στην ικανότητά του να δίνει στα μέσα ενημέρωσης ένα «νέο κουνέλι κάθε μέρα (ξέροντας) ότι δεν θα έπιαναν ποτέ κανένα από αυτά».
«Το 2016, η επικράτηση Τραμπ ήταν ένα τραυματικό γεγονός», λέει μιλώντας στους Financial Times. «Είναι ένα διάλειμμα στην ιστορία, ένα κομμάτι ημιτελούς δουλειάς».
Με το βλέμμα στην πιθανή επερχόμενη ανατροπή του Roe vs Wade, της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου του 1973, που κατοχύρωσε το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση, ρωτάω την Κλίντον πόσο μακριά είναι πιθανό να φτάσει μια τέτοια ημιτελής δουλειά. «Αν κατεβείτε στην τρύπα των ακροδεξιών ‘διανοούμενων’, θα δείτε ότι ο έλεγχος των γεννήσεων, ο γάμος ομοφυλοφίλων – όλα αυτά κινδυνεύουν», απαντά.
Στο ερώτημα ποιο είναι το τελικό παιχνίδι της χριστιανικής δεξιάς, η Κλίντον μιλάει για το πώς ορισμένες πολιτείες θα καταστήσουν παράνομη την άμβλωση μετά από βιασμό και αιμομιξία, εάν ανατραπεί ο Roe vs Wade. Ένα κράτος, μια πολιτεία – «και είναι δύσκολο ακόμη και να το συζητήσουμε», λέει – είναι δυνατό να απαιτούσε από τη γυναίκα να πάρει την άδεια του βιαστή της πριν κάνει άμβλωση; Άλλοι σχεδιάζουν να ποινικοποιήσουν τις γυναίκες που κάνουν τη διαδικασία σε πολιτείες όπου είναι νόμιμη.
«Το επίπεδο της ύπουλης θέσπισης κανόνων για την περαιτέρω καταπίεση των γυναικών δεν έχει τέλος», τονίζει η πρώτη γυναίκα υποψήφια πρόεδρος των ΗΠΑ. «Το κοιτάς αυτό και σκέφτεσαι πώς δεν μπορούσες παρά να σκεφτείς ότι η Μάργκαρετ Άτγουντ ήταν προφήτης; Δεν είναι απλώς μια λαμπρή συγγραφέας, ήταν προφήτης».
Η Κλίντον προσθέτει ότι όταν ήταν γερουσιαστής, καταψήφισε την επικύρωση του Σάμουελ Αλίτο, ενός από τους πιο συντηρητικούς δικαστές αυτού του δικαστηρίου. «Βρήκα ότι ο Αλίτο ήταν το είδος του νεαρού άνδρα, που όταν ήταν στο Πρίνστον διαμαρτυρόταν κατά της συνεκπαίδευσης, τάχτηκε ενάντια στο να αφήνονται γυναίκες στα κλαμπ φαγητού και όλα αυτά ήταν στο παρασκήνιο που διάβασα», θυμάται.
Στο ερώτημα εάν τα πράγματα θα είχαν εξελιχθεί διαφορετικά αν κέρδιζε η ίδια και όχι ο Τραμπ το 2016, η απάντησή της καθιστά σαφές ότι πιστεύει πως η εισβολή στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου 2021, για να σταματήσει την πιστοποίηση της νίκης του Τζο Μπάιντεν στις εκλογές, θα είχε συμβεί απλώς τέσσερα χρόνια νωρίτερα. «Κυριολεκτικά, μέσα σε λίγες ώρες από το κλείσιμο των καλπών το 2016, είχαμε τόσα πολλά στοιχεία που έδειχναν ότι οι ψηφοφόροι εμποδίστηκαν στο Μιλγουόκι και δεν μπορούσαν να ψηφίσουν στο Ντιτρόιτ», σημειώνει.
«Αυτές οι πολιτείες διοικούνταν από Ρεπουμπλικάνους, επομένως δεν υπήρχε τρόπος να μάθουμε την αλήθεια για καμία από αυτές. Πιστεύω επίσης στην ειρηνική διαδοχή και μετάβαση». Σε εκείνο το σημείο λέει ότι αγνοούσε την Cambridge Analytica και τον ρόλο των αλγορίθμων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης – «όλα αυτά που έπειθαν τους ανθρώπους ότι ήμουν δολοφόνος ή έμπορος παιδιών».
Μου θυμίζει ότι κέρδισε τη λαϊκή ψήφο με σχεδόν 3 εκατομμύρια, αλλά έχασε το εκλογικό σώμα για 78.000 ψήφους. Ο Μπάιντεν κέρδισε τη λαϊκή ψήφο με περισσότερα από 7 εκατομμύρια, αλλά μετά βίας πήρε το εκλογικό σώμα κατά 43.000 ψήφους. «Αυτό σας λέει όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τη στρατηγική των Ρεπουμπλικανών για το 2024. Ο Τραμπ πρέπει να γνωρίζει ότι έχασε αυτή τη φορά. Αρνείται να το δεχτεί, γιατί δεν έπρεπε υποτίθεται να συμβεί».
Πιστεύει ότι ο Τραμπ θα είναι υποψήφιος το 2024; «Νομίζω ότι αν μπορέσει θα είναι ξανά υποψήφιος», απαντά η Κλίντον. «Ακολούθησε το χρήμα με τον Τραμπ – έχει συγκεντρώσει περίπου 130 εκατομμύρια δολάρια στον τραπεζικό του λογαριασμό, που συνήθιζε να ταξιδεύει για να χρηματοδοτήσει την οργάνωση καμπάνιας στις εκλογές. Δεν ξέρω ποιος θα τον αμφισβητήσει στις προκριματικές εκλογές των Ρεπουμπλικανών».
Η ίδια ξεκαθάρισε στους FT ότι δεν θα κατέβει τις επόμενες εκλογές. «Πρώτα απ’ όλα, περιμένω ότι ο Μπάιντεν θα είναι υποψήφιος. Σίγουρα σκοπεύει να κατέβει υποψήφιος. Θα ήταν πολύ ενοχλητικό να αμφισβητήσουμε αυτή την κάθοδο».
«Ο Πούτιν ήταν σεξιστής απέναντί μου»
Η Κλίντον απάντησε στο ρώτημα γα την σύγκριση του Χένρι Κίσινγκερ, ο οποίος έκλεισε πρόσφατα τα 99, με τον αείμνηστο Ζμπίγκνιου Μπρζεζίνσκι, τον ισόβιο αντίπαλο και φίλο του Κίσινγκερ.
Ο Κίσινγκερ είπε πρόσφατα ότι η Ουκρανία μπορεί να χρειαστεί να παραχωρήσει εδάφη στον Πούτιν για να τερματιστεί ο πόλεμος. Η Κλίντον συμφωνεί ότι ο Μπρεζίνσκι αντιλαμβανόταν καλύτερα τις αδυναμίες της Σοβιετικής Ένωσης. «Πρέπει να πιστώσεις στον Κίσινγκερ για τη μακροζωία – αν μη τι άλλο. Απλώς συνεχίζει. Ποτέ δεν πίστευα ότι ο Μπρεζίνσκι είχε ρομαντική άποψη για τους Ρώσους όπως ο Κίσινγκερ. Εκτιμά τόσο πολύ τη σχέση του με τον Πούτιν».
Η Κλίντον είχε πει για τον ηγέτη της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, κάποτε πως «δεν είχε ψυχή». Αν και η Κλίντον μιλά για τη σημερινή κατάσταση στην Ουκρανία, συνεχίζει να αναφέρεται στον ρόλο του Πούτιν στις αμερικανικές εκλογές του 2016, που πιστεύει ότι ήταν εκδίκηση για μια «ανώδυνη» δήλωση που είχε κάνει ως υπουργός Εξωτερικών το 2012, για να υποστηρίξει τις διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας στη Ρωσία.
Αφηγείται μια ιστορία για ένα δείπνο σε εστιατόριο στο Λονδίνο πριν από αρκετά χρόνια, όπου οι καλεσμένοι συζήτησαν τη σοφία της μεταψυχροπολεμικής επέκτασης του ΝΑΤΟ. Μετά από λίγο, ο σερβιτόρος διέκοψε: «Πριν πάρω την παραγγελία σας, είμαι από την Πολωνία και ένα έχω να πω: μην εμπιστεύεστε ποτέ τους Ρώσους», θυμάται η Κλίντον. Και προσθέτει: «Πάντα πίστευα στη διεύρυνση του ΝΑΤΟ και βρίσκω τα επιχειρήματα εναντίον αυτού – στην καλύτερη περίπτωση – αφελή, γιατί αυτό που είδαμε είναι θετική απόδειξη του γιατί ήταν απαραίτητο».
Ο Πούτιν είπε κάποτε για την Κλίντον: «Είναι καλύτερα να μην μαλώνεις με γυναίκες».
Το σχόλιο της Κλίντον: «Ναι, ήταν πολύ σεξιστής απέναντί μου. Είχαμε κάποιες ενδιαφέρουσες, ακόμη και χρήσιμες, αλληλεπιδράσεις κατ’ ιδίαν και μετά καλούνταν ο Τύπος και έλεγε κάτι προσβλητικό για την Αμερική». Κατά την άποψή της, ο μόνος ρεαλιστικός δρόμος του Πούτιν προς τη νίκη στην Ουκρανία θα ήταν η επανεκλογή του Τραμπ το 2024. «Αν ο Τραμπ είχε κερδίσει το 2020, θα είχε αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ – δεν έχω καμία αμφιβολία γι’ αυτό», λέει.
«Πρέπει να κερδίσουμε τις επόμενες εκλογές»
«Στεκόμαστε στο χείλος της απώλειας της δημοκρατίας μας», υποστηρίζει. «Κοιτάξτε, το πιο σημαντικό πράγμα είναι να κερδίσουμε τις επόμενες εκλογές. Η εναλλακτική είναι τόσο τρομακτική που οτιδήποτε δεν σε βοηθά να κερδίσεις, δεν πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα».
Μια άλλη περίπτωση είναι η εκστρατεία «αποχρηματοδότησης της αστυνομίας», προσθέτει. «Χρειάζεσαι υπεύθυνα μέτρα. Χρειάζεσαι όμως και αστυνόμευση. Δεν περνάει καν το τεστ της κοινής λογικής η πολιτική τού να μην πιστεύεις κάτι τέτοιο. Μερικές θέσεις είναι τόσο ακραίες, τόσο στα δεξιά όσο και στα αριστερά, που υποχωρούν στις γωνίες τους. Η πολιτική πρέπει να είναι η τέχνη της πρόσθεσης και όχι της αφαίρεσης».