Η τηλεργασία έχει κερδίσει έδαφος στην περίοδο της πανδημίας. Νέα έρευνα αποτυπώνει τις απόψεις των εργαζομένων για την εξ΄αποστάσεως εργασία
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, οι εργαζόμενοι έχουν δοκιμάσει σε ένα μεγάλο ποσοστό την τηλεργασία, δεν την αποκλείουν σαν μορφή απασχόλησης αλλά δεν επιθυμούν να είναι και η κυρίαρχη.
Η έρευνα με τίτλο «Τηλεργασία: Ήρθε για να μείνει;» διεξήχθη από το Εργαστήριο Διοίκησης Ανθρωπίνου Δυναμικού (ΔΑΔ), το οποίο υποστηρίζει επιστημονικά το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, τον Νοέμβριο του 2020 και τον Νοέμβριο του 2021.
Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η επιστημονική υπεύθυνη της έρευνας, διευθύντρια του Εργαστηρίου ΔΑΔ, Επίκουρη Καθηγήτρια Ελεάννα Γαλανάκη, σε γενικές γραμμές προκύπτει «θετική» η στάση των εργαζομένων σχετικά με την τηλεργασία, δεδομένου ότι γίνεται μία φορά ή περισσότερες ανά εβδομάδα ή όποτε αυτό χρειάζεται.
Οι περισσότερες επιχειρήσεις δεν επέλεξαν να κρατήσουν απαραίτητα την τηλεργασία
Σύμφωνα με την ίδια το 54% των ερωτώμενων έχουν πλέον εμπειρία τηλεργασίας, είτε κατά τη διάρκεια της πανδημίας ή νωρίτερα. Πριν την πανδημία, μόνο το 28% είχε τέτοια εμπειρία. Οι τηλεργαζόμενοι εμφανίζονται λιγότεροι κατά τη διάρκεια της έρευνας το 2021 (27,8%) σε σχέση με το 2020 (52%), αφού είχαν «χαλαρώσει» τα σχετικά μέτρα. Από ό,τι φαίνεται, οι επιχειρήσεις δεν επέλεξαν να κρατήσουν απαραίτητα την εξ αποστάσεως εργασία, λέει η κ. Γαλανάκη. Είναι ενδιαφέρον, ότι ελάχιστοι ανέφεραν ότι θα ήθελαν είτε να τηλεργαστούν αποκλειστικά ή τις περισσότερες ημέρες (6,3%), είτε ποτέ ξανά (9,4%).
Αξίζει να σημειωθεί, όπως προκύπτει από την έρευνα, ότι από αυτούς που δεν έχουν καθόλου εμπειρία τηλεργασίας και αντιπροσωπεύουν περίπου το 50% του δείγματος, το 40% δεν θα ήθελε να εργαστεί έτσι, άλλο ένα 40% δηλώνει αδιάφορο για την τηλεργασία (ούτε προτίμηση, ούτε αποφυγή), αλλά υπάρχει κι ένα 20% που δηλώνουν, ότι θα ήθελαν να έχουν τη δυνατότητα της τηλεργασίας, παρόλο που δεν την έχουν δοκιμάσει.
Το 85% αυτών που τηλεργάζονται σήμερα, επιθυμούν να συνεχίσουν την τηλεργασία (πολύ: 20%, αρκετά: 37%, μέτρια: 27%) και το 84% προτιμά είτε μία τακτικότητα στην τηλεργασία (μία φορά ή περισσότερες ανά εβδομάδα -50,5%), είτε εφαρμογή της τηλεργασίας σπάνια, όποτε αυτό χρειάζεται (34%).
Οι κατηγορίες επαγγελμάτων που βλέπουν ευνοϊκά την τηλεργασία
Πιο αρνητικοί στην τηλεργασία είναι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία και αυτοί που στη δουλειά τους «βοηθούν άλλους ανθρώπους (πχ εκπαίδευση, ιατρική, νοσηλευτική, παροχή πληροφοριών, κλπ)». Πιο θετικοί είναι όσοι κυρίως εργάζονται «με νούμερα, αρχεία ή μηχανές, με δεδομένο και τακτικό τρόπο».
Από ό,τι φαίνεται, η πλειοψηφία των εργοδοτών (63%) το 2021, περισσότεροι από ότι το 2020, παρείχαν εργαλεία υποστήριξης της τηλεργασίας, κυρίως φορητούς υπολογιστές, λογισμικό και εργαλεία πρόσβασης/ επικοινωνίας. Οι τηλεργαζόμενοι στις μεγαλύτερες επιχειρήσεις, όμως, ένιωσαν σημαντικά μεγαλύτερη υποστήριξη από τους εργοδότες και τους συναδέλφους τους, από ότι οι εργαζόμενοι στις μικρότερες.
Τα υπέρ της τηλεργασίας
Τρεις στους πέντε ερωτηθέντες «αντιμετωπίζουν λιγότερο εργασιακό άγχος όταν εργάζονται από απόσταση, έχουν καλύτερη αποδοτικότητα, ενώ εξοικονομούν χρόνο και δαπάνες μετακίνησης», αναφέρεται στην έρευνα.
Βέβαια, επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Γαλανάκη, τα ευρήματα για το υπόλοιπο δείγμα, δηλαδή 2 στους 5 ερωτηθέντες, υποδηλώνουν πως «αρκετοί έχουν στρες», γιατί «μπορεί ο εργαζόμενος να δυσκολεύεται να συμβιβάσει τους πολλαπλούς ρόλους, πχ φροντιστής οικογένειας και δουλειά». Το παραπάνω ποσοστό ήταν υψηλότερο το 2020, όπου και τα σχολεία ήταν κλειστά, ενώ το 2021 μειώθηκε, προσθέτει η κ. Γαλανάκη.
Άλλωστε, το 42% των ερωτώμενων δηλώνουν, ότι αυξήθηκαν οι ώρες εργασίας τους σε σχέση με πριν την πανδημία.
«Η αποκλειστική τηλεργασία δε συστήνεται σύμφωνα με τη βιβλιογραφία», υπογραμμίζει η κ. Γαλανάκη. «Οι άνθρωποι είναι κοινωνικά όντα και πρέπει να έρχονται σε επαφή με άλλους ανθρώπους, έτσι χτίζονται σχέσεις εμπιστοσύνης», εξηγεί. Επίσης, την περίοδο της πανδημίας, όπου οι άνθρωποι κλείνονται στα σπίτια τους, παρατηρείται αύξηση των ψυχολογικών φαινομένων, συμπληρώνει.
Στην Ελλάδα μόνο το 40% μπορεί να εργαστεί εξ αποστάσεως
Επιπλέον, δεν μπορούν όλα τα επαγγέλματα να κάνουν τηλεργασία. Σύμφωνα με μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μόνο το 50% περίπου των εργαζομένων ανά χώρα μπορεί να δουλέψει εξ αποστάσεως, περιγράφει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Γαλανάκη. Στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό είναι χαμηλότερο, γύρω στο 40%, γιατί σημαντικό μέρος του πληθυσμού εργάζεται στον πρωτογενή τομέα (αγρότες), στον τουρισμό και στη ναυτιλία, όποτε υπάρχει «μικρότερη αναλογία δυνητικά τηλεργατικών επαγγελμάτων». Επιπλέον, σημειώνει η κ. Γαλανάκη η τηλεργασία συναντάται ως επί το πλείστον στην Αθήνα, όχι στην επαρχία.
Όπως και να έχει, οι προβλέψεις των περισσότερων ερωτώμενων για την τηλεργασία είναι ότι θα διευρυνθεί η χρήση της στο μέλλον. Αυτή η πεποίθηση είναι πιο ισχυρή το 2021 από το 2020 και σε όσους έχουν εμπειρία τηλεργασίας. «Η τεχνολογία μας επιτρέπει αυτό το νέο τρόπο εργασίας, ο οποίος έχει πολλές δυνατότητες, αλλά πρέπει να χρησιμοποιείται με μέτρο και μέχρι εκεί που είναι εφικτό», καταλήγει η κ. Γαλανάκη.