Δύσκολη κυριολεκτικά περίπτωση να τον περιγράψει κανείς. Ο Σουρής εδώ και πάνω από εκατό χρόνια τον περιέγραψε. Και η αλήθεια είναι πως ελάχιστα έχουν αλλάξει από τότε. Η διχαστική προδιάθεσή του, η διστακτική και επιφυλακτική του στάση σε κάθε εξέλιξη όμως, ίσως να αποτελούν και τα βασικά του μειονεκτήματα σήμερα. Και όλα αυτά σε ένα κοινωνικό σώμα, το οποίο αρέσκεται στον αυτοπροσδιορισμό του «προοδευτικού».
Δεν έχει περάσει και λίγα βέβαια. Οι κοινωνικές δομές και συμβάσεις έχουν περάσει εδώ και σχεδόν πενήντα χρόνια, από χίλια μύρια κύματα. Η δικτατορία, η μεταπολίτευση, η ανανέωση της πολιτικής ζωής, οι πολιτικές ελευθερίες και η οικονομική κρίση, υπήρξαν νεωτερικές αναταράξεις πάνω σε ένα σχετικά παραδοσιακό πλαίσιο, έτσι όπως διαμορφώθηκε μεταπολεμικά. Οι νεοέλληνες, έζησαν μεταβάσεις-όπως και σήμερα με την πανδημία-που ελάχιστα αποκωδικοποίησαν και πολύ περισσότερο ενέταξαν με περισσή ευκολία στην σφαίρα της συνωμοσιολογίας. Δήθεν απειλούμενοι για την γνησιότητα και τον ιστορικό τους ρόλο.
Υπερβολές. Ουδείς επιθυμεί να μας αλλοιώσει το DNA. Κανείς δεν έχει την βούληση να μας επιβάλλει την νέα τάξη πραγμάτων μιας παγκοσμιοποίησης που είναι αλήθεια, πως πρέπει να εξανθρωπιστεί. Αφού φυσικά ο νεοέλληνας αντιληφθεί το πραγματικό της περιεχόμενο. Αλλά πως αυτό μπορεί να το αντιληφθεί κάποιος που αρνείται έστω και να απογραφεί(!) Έχοντας τον φόβο κάποιου αδιόρατου «Ιδιώνυμου». Οδηγούμενος εκεί από τον ερασιτεχνισμό μιας εξουσίας που στέλνει διφορούμενα μηνύματα, την ίδια στιγμή που είναι πολύ προσεκτική όταν πρέπει να «φροντίσει» εκείνους που στηρίζουν το αφήγημα της.
Ο νεοέλληνας μοιάζει αποσβολωμένος, φοβικός και κλεισμένος στο δωμάτιό του. Δεν πείθεται, αισθάνεται πως τον κοροϊδεύουν, δεν του λένε όλη την αλήθεια και πέφτει ολοένα και περισσότερο στην παγίδα του «εγώ ξέρω». Κι ας έχει φάει πολλαπλώς τα μούτρα του και στα μνημόνια και στα εμβόλια έως και τις διεθνείς σχέσεις! Οι ιθύνοντες βέβαια κάνουν ότι μπορούν για να επιτείνουν αυτόν τον αποπροσανατολισμό. Αιρετοί σε κάθε βαθμό παραμένουν ανεμβολίαστοι λησμονώντας την δύναμη του παραδειγματισμού και της διαδικασίας μίμησης. Καταπατώντας την αντίληψη πως η υπακοή και η συμμόρφωση στους εκάστοτε νόμους και κανόνες είναι ανάγκη να προκύπτει από μια εσωτερική προαίρεση και όχι από μια επίμονη επιβολή που διανθίζεται από χάδια μέχρι και απειλές.
Και έτσι ο νεοέλληνας πορεύεται. Ένθεος αλλά και ασεβής. Φιλόξενος αλλά και ευήκοος στην ρητορική του μίσους και την ανεξακρίβωτη βλακεία. Παριστάνοντας πως είναι ενημερωμένος αλλά ποτέ πληροφορημένος. Ζώντας στην αυταπάτη αλλά και απολύτως βέβαιος πως «τα ξέρει όλα»!
*Ο Διονύσης Γ. Γράψας είναι ιστορικός και εργάζεται στην ιδιωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
