Μιλώντας στο ρ/σ «Στο Κόκκινο» ο Τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Γιώργος Κατρούγκαλος άσκησε κριτική στο μέχρι τώρα κυβερνητικό χειρισμό των εξελίξεων στο Αφγανιστάν και παρουσίασε τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Συγκεκριμένα, δήλωσε τα εξής:
Η αντίδραση της κυβέρνησης στο δράμα του Αφγανιστάν είναι επικοινωνιακή. Επιδιώκει να αλλάξει την ατζέντα της καταστροφικής διαχείρισης των πυρκαγιών, αλλά έχει και κοινά χαρακτηριστικά με την αρχική αυτάρεσκη στάση της απέναντι στην πρώτη φάση της πύρινης καταστροφής. Όπως αλληλοσυγχαίρονταν τότε για την «υποδειγματική» αντίδραση του κρατικού μηχανισμού, έτσι και τώρα ο Υπουργός Μετανάστευσης επαίρεται επειδή «η μείωση των μεταναστευτικών ροών έχει φτάσει στο 96%» και προαναγγέλλει ότι η Ελλάδα «δεν θα αποτελέσει πύλη εισόδου Αφγανών μεταναστών». Σήμερα, κάνει λόγο μόνο για μεταναστευτικές ροές και προεξοφλεί την εργαλειοποίηση τους από την Τουρκία. Προφανώς, πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι απέναντι στο τελευταίο αυτό ενδεχόμενο. Οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν, πάντως, ότι και η Άγκυρα φοβάται τα νέα κύματα προσφύγων, χτίζει εσπευσμένα τείχος στα ανατολικά της σύνορα και προσπαθεί να ενισχύσει πολύπλευρα την διπλωματική της θέση, για να δείξει τη χρησιμότητα της στην Δύση και ιδίως στην Αμερική.
Σε αυτό το πλαίσιο είναι λάθος να αντιμετωπίσουμε τη νέα πρόκληση αναδεικνύοντας για μια ακόμη φορά το επικίνδυνο δόγμα της “Ελλάδας-ασπίδας” του «φρουρίου Ευρώπη». Αυτονόητη είναι, βέβαια, και απόρροια της λαϊκής κυριαρχίας η υπεράσπιση των συνόρων κάθε χώρας, με όρους διεθνούς δικαίου. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η αντιμετώπιση μιας πιθανής νέας προσφυγικής κρίσης δεν μπορεί να γίνει μόνον με εθνικά αστυνομικά μέτρα, αλλά απαιτεί μία ολοκληρωμένη πολιτική και διπλωματική ευρωπαϊκή παρέμβαση. Είναι λάθος η κυβέρνηση να δημιουργεί την εικόνα ότι μπορεί να “σηκώσει” έναν “νέο Έβρο”, ειδικά στη θάλασσα, αντί να προσπαθεί να κινητοποιήσει την ΕΕ για τη δημιουργία- μακριά από την περιοχή μας- μηχανισμού επανεγκαταστάσεων Αφγανών προσφύγων.
Από την πρώτη στιγμή ο Αλέξης Τσίπρας κάλεσε την ΕΕ να εγκαταλείψει την αφωνία, την παθητικότητα και την έλλειψη αυτόνομης εξωτερικής πολιτικής. Υπογράμμισε την ανάγκη έκτακτης σύγκλησης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, για την διαμόρφωση κεντρικής ευρωπαϊκής απάντησης στην κρίση, η οποία να περιλαμβάνει και την αντιμετώπιση των προσφυγικών ροών, με όρους διεθνούς δικαίου, αλλά να μην περιορίζεται σε αυτήν. Πρότεινε την ανάληψη πρωτοβουλίας από τον ΟΗΕ, σε συνεργασία με τα μόνιμα μέλη ΣΑΟΗΕ, την ΕΕ και τις γειτονικές χώρες, προκειμένου να τεθούν αυστηροί διπλωματικοί και οικονομικοί όροι στο νέο καθεστώς, κυρίως ως προς το ζήτημα των δικαιωμάτων και ειδικά των γυναικών και παιδιών. Η πρόταση αυτή είναι ρεαλιστική, γιατί αντιθέτως με το 2001, οι Ταλιμπάν σήμερα φαίνεται να επιδιώκουν την διπλωματική τους αναγνώριση, επιδεικνύοντας ένα ηπιότερο προσωπείο. Προφανώς δεν έχει αλλάξει η ταυτότητα και η πολιτική τους, ο μισογυνισμός και η οπισθοδρομικότητα τους, έχουν όμως άμεσο ενδιαφέρον για τη συνέχεια της οικονομικής βοήθειας από το εξωτερικό σε ένα διαλυμένο κράτος.
Παράλληλα πρέπει να υποστηριχθούν οι προσπάθειες για δημιουργία ανθρωπιστικού διαδρόμου στις γειτονικές του Αφγανιστάν χώρες, από όπου θα μπορούν να επιστρέψουν άμεσα στην πατρίδα τους αν οι συνθήκες αποδειχθούν βιώσιμες. Αν όχι, από εκεί μπορεί να εφαρμοσθεί ένας ενιαίος κεντρικός μηχανισμός επανεγκαταστάσεων προσφύγων στην ΕΕ, με συγκεκριμένες και δεσμευτικές ποσοστώσεις παροχής ασύλου για κάθε χώρα, ώστε να μην πέσει το βάρος της κρίσης στην πατρίδα μας. Έτσι θα αποφευχθεί και η συσσώρευσης προσφύγων πάλι στην Τουρκία, από όπου ένα μεγάλο ποσοστό θα περάσει το Αιγαίο. Συνεπώς, η επικοινωνία Μητσοτάκη-Ερντογάν θα είναι θετική αν κινηθεί στο παραπάνω πλαίσιο, επιδιώκοντας την ένταξη των προσπαθειών των δύο χωρών σε ένα κεντρικό ευρωπαϊκό σχεδιασμό, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου.
Τέλος, ο Τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σχολίασε και την επικοινωνιακή προσπάθεια της Νέας Δημοκρατίας να αναστρέψει πλήρως την πραγματικότητα σε σχέση με την αμυντική συμφωνία που υπέγραψαν Τουρκία και Βόρεια Μακεδονία. Η αλήθεια είναι, είπε, ότι η Άγκυρα αξιοποιεί το κενό που δημιουργείται από την απροθυμία της κυβέρνησης να αξιοποιήσει πλήρως τη Συμφωνία των Πρεσπών. Το ότι περιπολούν στον εναέριο χώρο της γειτονικής χώρας ελληνικά και όχι τουρκικά αεροπλάνα είναι άμεση συνέπεια της συμφωνίας. Όσο όμως η ΝΔ δεν κυρώνει τα μνημόνια, βάσει των οποίων γίνεται αυτό, τόσο διευρύνεται η δυνατότητα της Τουρκίας να επιδιώκει την άσκηση της επιρροής της. Δυστυχώς, κατέληξε, ο κύριος Μητσοτάκης εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής με εσωκομματικά και όχι εθνικά κριτήρια.
