Ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντρ Λουκασένκο που έστειλε «μαχητικά« για να υποχρεώσει αεροσκάφος της Ryanair σε αναγκαστική προσγείωση θα είναι ο πρωταγωνιστής της σημερινής έκτακτης συνόδους κορυφής.
H σύλληψη εν μέσω πτήσης ενός αντικαθεστωτικού ρεπόρτερ με την «απαγωγή» μιας πτήσης με 171 επιβάτες έχει προκαλέσει ορυμαγδό δηλώσεων καταδίκης και πλέον η επιβολή κυρώσεων θεωρείται δεδομένη.
Όπως αναφέρουν διεθνή ΜΜΕ, σκοπός των αρχών της Λευκορωσίας ήταν η σύλληψη ενός από τους επιβάτες, του αντικαθεστωτικού δημοσιογράφου, Ραμάν Προτασέβιτς, ο οποίος κινδυνεύει με θανατική ποινή. Ο Λιθουανός πρόεδρος, Αλεξάντρ Λουκασένκο, έδωσε εντολή να απογειωθούν μαχητικά για να αναγκάσουν το αεροσκάφος της Ryanair να προσγειωθεί.
Η ιρλανδική αεροπορική εταιρεία ανακοίνωσε ότι δεν βρέθηκε «τίποτα το δυσάρεστο» αφού ενημερώθηκε από τον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας της Λευκορωσίας για μια πιθανή απειλή για την ασφάλεια ενός αεροσκάφους της, στο οποίο δόθηκε η οδηγία να προσγειωθεί στο κοντινότερο αεροδρόμιο, αυτό του Μινσκ. Στην ανακοίνωσή της η Ryanair σημειώνει ότι ολοκληρώθηκε ο έλεγχος ασφαλείας στους επιβάτες από τις τοπικές αρχές. Η πτήση επρόκειτο να αναχωρήσει στις 16.00 GMT (19.00 ώρα Ελλάδας), με τους επιβάτες και το πλήρωμα, πρόσθεσε, ζητώντας συγγνώμη για την καθυστέρηση που «ήταν πέρα από τον έλεγχό της».
Θα τεθεί το θέμα στη Σύνοδο Κορυφής
Στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής θα θέσει ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ «το ζήτημα της αναγκαστικής προσγείωσης της πτήσης της Ryanair στο Μινσκ», όπως αναφέρει ο εκπρόσωπός του, Μπάρεντ Λέιντς και προσθέτει ότι «οι συνέπειες και οι πιθανές κυρώσεις θα συζητηθούν με την ευκαιρία αυτή».
Εξάλλου, σε ανακοίνωσή του ο Μισέλ ζητάει την άμεση απελευθέρωση, ενώ τονίζει ότι «το περιστατικό δε θα μείνει χωρίς συνέπειες».
Ειδικότερα, ο Σαρλ Μισέλ επισημαίνει: «Καταδικάζω με τον πιο ισχυρό τρόπο την αναγκαστική προσγείωση πτήσης της Ryanair στο Μινσκ της Λευκορωσίας, στις 23 Μαΐου 2021 και την αναφερόμενη κράτηση από τις αρχές της Λευκορωσίας του δημοσιογράφου Ρομάν Προτασέβιτς.
Καλώ τις αρχές της Λευκορωσίας να απελευθερώσουν αμέσως τον κρατούμενο επιβάτη και να εγγυηθούν πλήρως τα δικαιώματά του».
«Οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν αύριο αυτό το άνευ προηγουμένου περιστατικό κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου» προσθέτει.
Τέλος, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου υπογραμμίζει ότι «το περιστατικό δεν θα μείνει χωρίς συνέπειες»
Την άμεση απελευθέρωση του δημοσιογράφου ζητά η πρόεδρος της Κομισιόν
Την άμεση απελευθέρωση του δημοσιογράφου Ρομάν Προτάσεβιτς ζητά με μήνυμά της στο twitter η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ενώ μιλάει για «συνέπειες» στη Λευκορωσία.
«Η εξωφρενική και παράνομη συμπεριφορά του καθεστώτος στη Λευκορωσία θα έχει συνέπειες. Οι υπεύθυνοι για την πειρατεία στην πτήση της Ryanair πρέπει να τιμωρηθούν. Ο δημοσιογράφος Ρόμαν Προτάσεβιτς πρέπει να απελευθερωθεί αμέσως. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συζητήσει αύριο τις ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν», αναφέρει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Tην άμεση απελευθέρωση του Ρομάν Προτάσεβιτς ζητεί ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι: «Χρειαζόμαστε άμεσες εξηγήσεις και πρέπει να απελευθερωθεί», είπε, ενώ ο ο επικεφαλής της ΚΟ του ΕΛΚ Μάνφρεντ Βέμπερ έιπε ότι «ο δικτάτορας Λουκασένκο έκανε πειρατεία σε πολιτικό αεροσκάφος της Ryanair που ταξίδευε μεταξύ δύο κρατών μελών της ΕΕ και συμμάχων του ΝΑΤΟ. Είναι μια ασυγχώρητη πράξη κρατικής τρομοκρατίας. Πρέπει να αντιδράσουμε άμεσα και σταθερά. Πρόσθετες κυρώσεις θα πρέπει να εξεταστούν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο».
Αντίδραση Μητσοτάκη
Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε σε δήλωσή του ότι επρόκειτο για μια πρωτοφανή και σοκαριστική κίνηση, ενώ το υπουργείο Εξωτερικών στην Αθήνα μίλησε ανοικτά περί κρατικής αεροπειρατείας.
Αεροπειρατεία, αλλά και κρατική τρομοκρατία, χαρακτήρισε το συμβάν και ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι, ζητώντας την άμεση λήψη κυρώσεων από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σε βάρος του καθεστώτος Λουκασένκο. Το βράδυ της Κυριακής ο κ. Μοραβιέτσκι πρόκειται να μιλήσει με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ για να συζητήσουν το είδος των κυρώσεων, όπως την απαγόρευση των λευκορωσικών αεροπορικών εταιρειών να εισέρχονται στον εναέριο χώρο της ΕΕ.
Το Βερολίνο ζήτησε εξηγήσεις από το Μινσκ: «Χρειαζόμαστε μια άμεση εξήγηση από την κυβέρνηση της Λευκορωσίας για την εκτροπή της πτήσης, που βρισκόταν εντός της ΕΕ, και τη φερόμενη σύλληψη ενός δημοσιογράφου», ανέφερε σε ανάρτησή του στο Twitter ο υφυπουργός Εξωτερικών Μίγκελ Μπέργκερ.
Η Γαλλία χαρακτήρισε απαράδεκτη την κίνηση της Λευκορωσίας: «Η εκτροπή, από τις λευκορωσικές αρχές, μιας πτήσης της Ryanair είναι απαράδεκτη. Είναι αναγκαίο να δοθεί μια ισχυρή και ενιαία απάντηση των Ευρωπαίων», έγραψε στον λογαριασμό του στο Twitter ο υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν.
Αντιδράσεις από ΟΗΕ και ΝΑΤΟ
Το ΝΑΤΟ χαρακτήρισε «σοβαρό και επικίνδυνο συμβάν» την αναγκαστική προσγείωση ενός αεροσκάφους της Ryanair στο αεροδρόμιο του Μινσκ, τονίζοντας ότι απαιτείται διεθνής έρευνα για το επεισόδιο αυτό.
«Οι λευκορωσικές αρχές πρέπει να διασφαλίσουν την ασφαλή επιστροφή του πληρώματος και όλων των επιβατών στο Βίλνιους», ανέφερε ένας εκπρόσωπος της Συμμαχίας.
«Παρακολουθούμε στενά την εξαναγκαστική προσγείωση στη Λευκορωσία του αεροπλάνου της Ryanair που πετούσε από την Αθήνα για το Βίλνιιους και την καταγγελόμενη κράτηση του αντιπολιτευόμενου Ρομάν Προτασέβιτς», πρόσθεσε.
Ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) εξέφρασε την «έντονη ανησυχία» του για την κατά τα φαινόμενα εξαναγκαστική προσγείωση ενός αεροπλάνου της εταιρείας Ryanair στη Λευκορωσία.
Σε ανάρτηση στο Twitter ο ICAO αναφέρει ότι η ενέργεια αυτή ενδέχεται να παραβιάζει τη Σύμβαση του Σικάγο για τη Διεθνή Πολιτική Αεροπορία, του 1944, με την εφαρμογή της οποίας είναι επιφορτισμένη αυτή η υπηρεσία του ΟΗΕ που εδρεύει στο Μόντρεαλ.
