Το πολιτιστικό έγκλημα της Χούντας

του Ελισσαίου Βγενόπουλου

 

Ο Βρετανός Εθνολόγος Έντουαρντ Μπάρνετ Τάιλορ (Edward Burnet Tylor) στην εισαγωγή του βιβλίου του «ο Πρωτόγονος Πολιτισμός» γράφει ότι ο πολιτισμός αποτελεί έκφραση της ζωής του ανθρώπου και «σύνθετο σύνολο που περιλαμβάνει τη γνώση, την πίστη, την τέχνη, το νόμο, τα ήθη και τα έθιμα και άλλες δεξιότητες που απέκτησε ο άνθρωπος ως μέλος μιας κοινωνικής ομάδας». Διαχώρισε έτσι την έννοια του πολιτισμού από αυτήν της λεγόμενης «υψηλής κουλτούρας» διευκρινίζοντας παράλληλα ότι ο πολιτισμός δε σχετίζεται με τη βιολογική κληρονομικότητα αλλά διαμορφώνεται σταδιακά από τους κοινωνικούς όρους που τον προσδιορίζουν.

Η Χούντα και οι τραγικές επιπτώσεις του στην πολιτιστική ζωή του τόπου, είναι το θέμα του Ντοκιμαντέρ για τη Χούντα. Επισημαίνεται ότι η επιβολή της χούντας ανέκοψε βίαια την πνευματική αναγέννηση της δεκαετίας του ’60 στην Ελλάδα, επιβάλλοντας μια αισθητική εθνικοπατριωτικών εξάρσεων και κακού γούστου. Ο Μίκης Θεοδωράκης, μαέστρος της πολιτιστικής άνοιξης που προηγήθηκε της χούντας, μιλά για το καίριο πλήγμα που κατέφερε το δικτατορικό καθεστώς στον πολιτισμό, καθιστώντας την «ασχήμια» κυρίαρχη σε κάθε έκφανση αυτού του τομέα.

Ο καθηγητής Δημήτρης Μαρωνίτης καταθέτει την προσωπική του μαρτυρία από την εποχή αναφερόμενος στη λογοκρισία των στρατοκρατών και στην αντίσταση των πνευματικών ανθρώπων. Πλάνα από τις γιορτές πολεμικής αρετής της χούντας στο Καλλιμάρμαρο, αλλά και από εκδηλώσεις όπως η Ολυμπιάδα Τραγουδιού, αποτυπώνουν την ακραία κακή έως φαιδρή αισθητική της χουντικής προπαγάνδας. Ο αρχιτέκτονας Δημήτρης Φιλιππίδης αναφέρεται στους οικιστικούς νόμους της δικτατορίας και στην επίπτωσή τους στη σημερινή εικόνα των ελληνικών πόλεων, ενώ ο σκηνοθέτης Νίκος Κούνδουρος μιλά για την τεράστια συμβολή των εξόριστων Ελλήνων του εξωτερικού στον αντιδικτατορικό αγώνα.
Τις αφηγήσεις των καλεσμένων της εκπομπής πλαισιώνουν πλάνα αρχείου από γεγονότα της περιόδου. Μεταξύ άλλων, περιλαμβάνονται αποσπάσματα από το ανατρεπτικό σίριαλ «Εκείνος κι Εκείνος», μια από τις ελάχιστες φωτεινές στιγμές της ελληνικής τηλεόρασης, που έκανε τότε τα πρώτα της βήματα σε μια ζοφερή εποχή λογοκρισίας. Παίζουν οι ηθοποιοί Βασίλης Διαμαντόπουλος και Γιώργος Μιχαλακόπουλος.

. «Λόγω της δημιουργηθείσης εκρύθμου καταστάσεως, από του μεσονυκτίου ο στρατός ανέλαβεν την διακυβέρνησιν της χώρας»! Όσοι άνοιξαν τα ραδιόφωνά τους στις 06:30 το πρωί της Παρασκευής 21 Απριλίου 1967 πάγωσαν στο άκουσμα της είδησης  Αυτή η πρόταση συμπύκνωσε όλα όσα θα ζούσαν οι Έλληνες για 7 χρόνια.

Ένα δεύτερο διάγγελμα από τη συχνότητα του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας ενημερώνει λίγες ώρες αργότερα τον ελληνικό λαό πως το δικτατορικό καθεστώς, «λόγω της εκδήλου απειλής κατά της δημοσίας τάξεως και ασφάλειας της χώρας εξ εσωτερικών κινδύνων», αναστέλλει μια σειρά άρθρων του Συντάγματος. Παράλληλα, επιβάλλει στρατιωτικό νόμο....

 

Το ντοκιμαντέρ είναι διάρκειας 70’ σε σκηνοθεσία του Ελισσαίου Βγενόπουλου.

https://www.youtube.com/watch?v=hLjQnY8psww&t=1344s

Διαβάστε επίσης

ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ