Η Αριάδνη και η Μήδεια

του Παντελή Μπουκάλα

 

Ηταν ή δεν ήταν τελικά η «Μήδεια» του 2021 σφοδρότερη από την «Αριάδνη» του 2017; Αν πιστέψουμε την ΕΜΥ, θα δώσουμε τα αντιπαθητικά πρωτεία στη «Μήδεια», την καταδικάζει άλλωστε και το όνομά της. Αν όμως εμπιστευτούμε το Εθνικό Αστεροσκοπείο, η «Αριάδνη», η πρώτη βαφτισμένη κακοκαιρία, έχει περισσότερα δικαιώματα στον τίτλο: επηρέασε το σύνολο της χώρας και όχι μια σχετικά μικρή περιοχή. 

Τι δηλοί ο μύθος; Οτι και η πραγματικότητα, η αντικειμενική όπως θέλουμε να πιστεύουμε, που την επισκοπούμε με δεκάδες επιστημονικούς τρόπους, τη μελετούμε εξονυχιστικά και πλέον μπορούμε να την προβλέπουμε με μεγάλη ασφάλεια, ώστε να παίρνουμε τα  μέτρα μας (λόγος είναι και λέγεται), ακόμα κι αυτή η πραγματικότητα λοιπόν έχει πολλές εκδοχές, πολλές παραλλαγές. Ακριβώς όπως και οι μύθοι στην προεπιστημονική ζωή των ανθρώπων. Ανάμεσά τους, φυσικά, οι μύθοι της Αριάδνης και της Μήδειας. Τρία τα προφανή κοινά γνωρίσματα των δύο γυναικών: Κλέφτηκαν ενθουσιωδώς, ο έρωτάς τους τις οδήγησε να στραφούν εναντίον της ίδιας της οικογένειάς τους, τέλος, προδόθηκαν από τα ερωτικά τους ινδάλματα. Συνηθισμένα πράγματα.

Στην αρχαιότητα το κουβάρι των παραλλαγών το ξετύλιγαν οι μεγάλοι ποιητές, επικοί και τραγικοί και σε δεύτερη μοίρα οι λυρικοί. Διάλεγαν μία από τις αφηγήσεις, όποια ταίριαζε στις θεολογικές τους αντιλήψεις ή στον δραματουργικό σχεδιασμό τους, αλλά κι αυτή δεν την άφηναν άθικτη: την ανασκεύαζαν, τη «διόρθωναν», την εμπλούτιζαν. Κάτι ήξεραν και οι Κρητικοί, που παραπονιόνταν επειδή οι Μούσες της Αθήνας, οι ποιητές δηλαδή, τα ΜΜΕ της εποχής, διαμόρφωσαν και επέβαλαν μια απεχθή εικόνα για τους Μινωίτες. Από την πλευρά τους οι Κορίνθιοι θα μπορούσαν να παραπονεθούν επειδή υποβαθμίστηκε η δική τους παράδοση για τη σοφή Μήδεια (το λέει και τ’ όνομά της), που έσωσε τον τόπο τους από αρρώστιες και άλλα δεινά. Και η οποία βασίλεψε στην Κόρινθο επειδή την παρακάλεσαν οι ίδιοι αλλά και επειδή ο πατέρας της ο Αιήτης ήταν βασιλιάς της Κορίνθου πριν φύγει για την Κολχίδα.

Ποια αφήγηση θα επιβληθεί σήμερα για την «Αριάδνη» και τη «Μήδεια»; Οχι πάντως εκείνη που προτιμά η κυβέρνηση. Μπορείς να παραλλάξεις όσο θες την ανάγνωση της πραγματικότητας, την ίδια όμως, έτσι όπως την έζησαν τόσοι άνθρωποι, δεν μπορείς να την αλλάξεις. Αυτή η μαζική εμπειρία αντιπολιτεύεται το αυτοαπαλλακτικό κυβερνητικό αφήγημα σφοδρότερα από όλα μαζί τα αντιπολιτευόμενα κόμματα. Δεν φαίνεται πάντως να το κατανοούν.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Διαβάστε επίσης