Δωρεάν νερό αλλά όχι τζάμπα

του Γιάννη Λάμπρου*

 

Δωρεάν νερό σε όλους τους τόνους και κλίσεις από τη δημοτική αρχή με σειρά άρθρων στον τοπικό τύπο. Δωρεάν το παίρνουμε από τον Γλαύκο, δωρεάν από τις γεωτρήσεις, δωρεάν από τις φυσικές πηγές.

Δωρεάν το παίρνουμε αλλά έχει κόστος η διαχείρισή του. Χρειάζονται αντλητικά συγκροτήματα, συστήματα καθαρισμού, δίκτυα διανομής, άνθρωποι που τα διαχειρίζονται και τα συντηρούν όλα αυτά, ενέργεια που χρυσοπληρώνουμε στη ΔΕΗ.

Δωρεάν αλλά όχι τζάμπα θα λέγαμε καλύτερα.

Το αποτέλεσμα είναι ο πολίτης ή η επιχείρηση να πληρώνει ένα ανταποδοτικό τέλος ανάλογα με την κατανάλωση του νερού. Θα μπορούσε να είναι δωρεάν η ελάχιστη κατανάλωση ανά κάτοικο; Στο πλαίσιο της επιδιωκόμενης ανακατανομής πλούτου και κοινωνικής αλληλεγγύης ναι, θα μπορούσε. Με ανάληψη του κόστους από τις υψηλότερες καταναλώσεις. Κάτι αντίστοιχο με αυτό που συμβαίνει στους παιδικούς σταθμούς που οικογένειες με εισοδήματα έως 25.000 ευρώ απαλλάσσονται τροφείων ενώ τα υψηλότερα εισοδήματα πληρώνουν κανονικά. Άλλωστε, η υψηλότερη κοστολόγηση των μεγάλων καταναλώσεων είναι ο μοναδικός τρόπος εκτός του πλαφόν ώστε να περιοριστεί η αλόγιστη σπατάλη.

Υπάρχει τέτοια πρόταση από την πλευρά της δημοτικής αρχής; Απ΄ ό,τι ξέρουμε όχι. Ιδού, λοιπόν, πεδίο συναίνεσης και συμφωνίας από όσες παρατάξεις στηρίζουν φιλολαϊκές πολιτικές. Τα πρώτα 10 κυβικά μέτρα, για παράδειγμα, δωρεάν.

Ωστόσο, παραμένει ανοικτό το ζήτημα ποιος πληρώνει το κόστος διαχείρισης του φράγματος. Οι διατυπωμένες ενστάσεις αφορούν σε δύο ζητήματα. Το πρώτο είναι το οικονομικό και το δεύτερο το θεσμικό.

Όσον αφορά στο πρώτο ακόμα κι αν το κόστος αναληφθεί από τον διαδημοτικό φορέα όλες οι μέχρι στιγμής προβλέψεις και μελέτες αποδεικνύουν ότι η οικονομία πόρων που διαπιστώνεται είναι σημαντική. Ενδεικτικά, αναφέρουμε ότι το κόστος ενέργειας και συντήρησης των υπαρχόντων γεωτρήσεων μόνο του Δήμου Πατρέων υπολογίζεται στα 3 εκατομ. ετησίως ενώ το κόστος διαχείρισης του φράγματος στα 2-2,5 εκατομ. και θα κληθούν να το αναλάβουν οι τρεις υδροδοτούμενοι Δήμοι. Η μείωση του κόστους του νερού μπορεί να μετακυλήσει στους δημότες και τις επιχειρήσεις με σημαντικές μειώσεις των λογαριασμών ύδρευσης.

Το δεύτερο ζήτημα, ίσως το πιο ουσιαστικό για τη δημοτική αρχή είναι το θεσμικό. Το κόστος να αναληφθεί από το κράτος. Μα αυτό δεν γίνεται σήμερα; Το κράτος έχει αναλάβει τη διαχείριση μέσω της ανάθεσης του έργου σε ιδιώτη. Το αποτέλεσμα είναι να πληρώνει ο πολίτης μέσω της φορολογίας το κόστος της διαχείρισης του φράγματος συν το κέρδος του ιδιώτη. Αν αυτό θεωρεί η δημοτική αρχή δωρεάν διάθεση του νερού, τότε, μάλλον, είναι βαθιά νυχτωμένη στην αυτοκαταστροφική ιδεοληψία της.

Το αμέσως επόμενο βήμα από την πλευρά μιας κυβέρνησης που είναι κατά δήλωσή της υπέρ της παραχώρησης των  δικαιωμάτων αξιοποίησης των υδάτων είναι η διαμόρφωση του θεσμικού και νομοθετικού πλαισίου ώστε το κόστος του νερού να πληρώνεται από τον καταναλωτή με πλήρη απόσυρση του κράτους. Μπορούμε να βάλουμε εμπόδια σε μια τέτοια πιθανή εξέλιξη; Αν περιμένουμε να ωριμάσουν οι συνθήκες ώστε να αναλάβουν οι φιλολαϊκές πολιτικές δυνάμεις τις τύχες του κράτους μάλλον θα πληρώσουμε ακριβά την αναμονή αυτή.

Οι συνθήκες, όμως, είναι ώριμες για πρωτοβουλίες από την Αυτοδιοίκηση. Ήδη, οι Δήμοι Ερυμάνθου και Δυτ. Αχαΐας έχουν εκφράσει την πρόθεση να απαλλαγούν από την απειλή της λειψυδρίας και του υψηλού κόστους προμήθειας του νερού ακόμα και μέσω της διαχείρισης από διαδημοτικό φορέα. Το Δημοτικό Συμβούλιο της Πάτρας έχει επανειλημμένα διατυπώσει τη βούληση να προωθήσει αυτήν την πρόταση που ας σημειωθεί ότι τέθηκε όχι από την πλευρά των ιδιωτών, των εταιρειών, αλλά από την πλευρά της αυτοδιοίκησης. Ο μόνος που είναι ικανοποιημένος από τη σημερινή στασιμότητα είναι ο Δήμαρχος Πατρέων και η δημοτική αρχή της Πάτρας. Μάλλον περιμένουν να ωριμάσουν οι συνθήκες…. 

 

*Μέλος Συντονιστικού ΩΡΑ Πατρών