Σε ανακοίνωση αναφέρεται:
Κατατέθηκε στην Οικονομική Επιτροπή του Δήμου η τιμολογιακή πολιτική της ΔΕΥΑΠ για το έτος 2021. Προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι παρά την παραδοχή της δημοτικής αρχής ότι «ήδη από το καλοκαίρι το νερό έρχεται δωρεάν στον Δήμο μας», όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της στις 14/12/2020, τα οικιακά τιμολόγια δεν είναι καθόλου δωρεάν. Μήπως, λοιπόν, δεν είναι έτσι τα πράγματα όπως τα λέει η δημοτική αρχή;
Ας πιάσουμε το θέμα από την αρχή. Το νερό αποτελεί ένα δημόσιο αγαθό, με την έννοια ότι όλοι πρέπει να έχουν πρόσβαση σε αυτό, φτωχοί και πλούσιοι, στο κέντρο ή στην περιφέρεια των πόλεων. Ωστόσο, δεν είναι τζάμπα. Για να χρησιμοποιηθεί χρειάζονται πόροι, τόσο κατά τη διαδικασία της συλλογής όσο και για τη μεταφορά και διανομή του στα σπίτια και τις επιχειρήσεις. Μέχρι σήμερα η Πάτρα στηρίζεται σε μια σειρά από γεωτρήσεις που κοστίζουν σε εξοπλισμό και ενέργεια περίπου 2.5 εκατομμύρια ευρώ κατ΄ έτος. Αυτή η λύση αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της εξάντλησης των υπόγειων φυσικών δεξαμενών νερού, φαινόμενο που έχει οξυνθεί τα τελευταία χρόνια και θα οξυνθεί ακόμα περισσότερο στο μέλλον λόγω της αλλαγής των κλιματικών συνθηκών. Θυμόμαστε όλοι την πρόσφατη παρότρυνση της ΔΕΥΑΠ για μείωση της κατανάλωσης νερού λόγω της φετινής ανομβρίας.
Ταυτόχρονα, αποτελεί και ένα πρόσφορο έδαφος κερδοφορίας για τις μεγάλες εταιρείες που προσπαθούν εδώ και αρκετά χρόνια σε παγκόσμιο επίπεδο να θέσουν το νερό στην υπηρεσία τους. Η ιδιωτικοποίηση του νερού σε πολλές πόλεις του εξωτερικού έχει δημιουργήσει μια σειρά από προβλήματα ποιότητας και προσβασιμότητας με αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις να γίνεται προσπάθεια επιστροφής σε δημόσιες δομές διαχείρισης του νερού. Στην Ελλάδα, το καλοκαίρι του 2020 από την κυβέρνηση της ΝΔ επιχειρήθηκε η εισαγωγή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας μέσω ΣΔΙΤ στη διαχείριση των υδάτων της Αττικής, κάτι που αποφεύχθηκε προσωρινά με απόφαση του ΣτΕ.
Το φράγμα Πείρου-Παραπείρου χρηματοδοτήθηκε και κατασκευάστηκε με ευρωπαϊκούς πόρους με αποκλειστικό σκοπό την υδροδότηση των επικείμενων περιοχών. Συλλέγει όλα τα ύδατα της περιοχής, που σε διαφορετική περίπτωση θα κατέληγαν στη θάλασσα, εκμηδενίζοντας πρακτικά μέσω των αποθηκευτικών δυνατοτήτων του την πιθανότητα έλλειψης σε αυτό το πολύτιμο αγαθό. Παρά τις κατασκευαστικές περιπέτειες, που δεν είναι της στιγμής να αναλύσουμε, σήμερα βρίσκεται στο τελικό στάδιο της πλήρωσης και των τεχνικών δοκιμών όλων των συστημάτων. Με πρόσφατη απόφασή της η κυβέρνηση αναθέτει σε τεχνική εταιρεία την ολοκλήρωση των υπολειπόμενων εργασιών μέσα σε διάστημα τριών ετών και τη διαχείριση του φράγματος για επιπλέον δύο έτη με συνολικό κόστος 24 εκατομμυρίων.
Με δεδομένη την πολιτική βούληση της παρούσας κυβέρνησης όπως έχει εκφραστεί κατ΄ επανάληψη αυτό που αναμένεται είναι η συνέχιση της διαχείρισης του φράγματος από ιδιωτική εταιρεία με κόστος που θα επωμιστούν οι δημότες της υδροδοτούμενης περιοχής, δηλαδή των Δήμων Ερυμάνθου, Δυτικής Αχαΐας και Πατρέων, συν οι επιχειρήσεις της Βιομηχανικής Περιοχής. Είναι σαφές ότι η προοπτική του δημόσιου χαρακτήρα του νερού πάει περίπατο αφού πλέον θα αντιμετωπίζεται ως πηγή κερδοφορίας και όχι ως βασικό αγαθό.
Απέναντι σε αυτή την κατάσταση, οι δυνατότητες αντίδρασης είναι πολύ περιορισμένες, θα λέγαμε οι εξής δύο. Η πρώτη, αυτό που διατυπώνει η δημοτική αρχή και οι θιασώτες του κρατικού συγκεντρωτικού κράτους, η διαχείριση από κρατικό φορέα και η παροχή του δωρεάν στους Δήμους. Τα προβλήματα που ανακύπτουν από αυτή την πρόταση είναι πολλά. Το ζήτημα του κόστους, που δεν εξαϋλώνεται, φυσικά, αλλά μετακυλίεται στον κρατικό προϋπολογισμό και την κρατική φορολογία, άρα δεν είναι δωρεάν, αλλά το σημαντικότερο είναι ότι η συγκέντρωση της διαχείρισης των υδάτων σε έναν φορέα δημιουργεί προβλήματα γραφειοκρατίας και αποστασιοποίησης από τις τοπικές ανάγκες και ιεραρχήσεις ενώ θέτει το νερό σε κατάσταση συνεχούς πολιορκίας από τις δυνάμεις της αγοράς σε κεντρικό και πιο ευάλωτο επίπεδο. Με απλά λόγια, όταν η δημόσια περιουσία έχει μπει για τα καλά στο στόχαστρο της ελεύθερης οικονομίας γιατί το νερό θα αποτελέσει την εξαίρεση;
Η δεύτερη δυνατότητα αντίδρασης είναι αυτή που προτείναμε ως ΩΡΑ Πατρών, αυτή που υιοθετήθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση, αυτή που ψηφίστηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο και αρνείται να εφαρμόσει ο Δήμαρχος Πατρέων. Την ανάληψη της ευθύνης διαχείρισης του φράγματος από διαδημοτικό φορέα στον οποίο θα συμμετέχουν αναλογικά διατηρώντας την πλειοψηφία οι τρεις Δήμοι της περιοχής, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και το κράτος με ένα μικρό ποσοστό. Η πρόταση αυτή επιτρέπει την ανάπτυξη τοπικών πολιτικών ανάπτυξης που στηρίζονται στη χρήση του νερού, κρατάει την τεχνογνωσία στα χέρια της αυτοδιοίκησης και, το σημαντικότερο, διαφυλάσσει τον δημόσιο χαρακτήρα του νερού με σημαντικά μικρότερο από το σημερινό κόστος. Η συμμετοχή, δε, του κράτους στον φορέα εγγυάται την, έστω και ελάχιστη, πιθανότητα αστοχίας του έργου ενώ η διατυπωμένη βούληση από την προηγούμενη κυβέρνηση για χρηματοδότηση των πρώτων ετών λειτουργίας του φράγματος εξασφάλιζε την ομαλή μετάβαση σε ένα διαδημοτικό σχήμα.
Η πρόταση αυτή απορρίπτεται μετά βδελυγμίας από τη δημοτική αρχή που επιμένει σε προειλημμένες εξωθεσμικές αποφάσεις που δεν έχουν την παραμικρή κοινωνική και πολιτική νομιμοποίηση ελπίζοντας, και πιέζοντας για αυτό, ότι η δωρεάν διάθεση του νερού θα διαρκέσει έως τις επόμενες εκλογές ώστε αυτό να αποτελέσει ένα ισχυρό προεκλογικό χαρτί. Αυταπατάται. Η «δωρεάν» πρόσκαιρη διάθεση δεν αποτελεί τίποτε άλλο παρά μια δοκιμαστική συνθήκη που θα αναιρεθεί με την πρώτη αλλαγή του θεσμικού πλαισίου. Θυμίζει τον αφελή αγοραστή που θεωρεί ότι επειδή έκανε δωρεάν test drive στο αυτοκίνητο των ονείρων του είναι δικό του! Η Πάτρα είναι αντιμέτωπη όχι μόνο με την λειψυδρία αλλά και με την ιδεοληψία της δημοτικής αρχής που δεν διστάζει να θυσιάσει το δημόσιο αγαθό του νερού στον βωμό της πολιτικής της. Ο δρόμος που έχετε επιλέξει κύριοι είναι επικίνδυνος. Δεν είναι λίγοι αυτοί που πνίγηκαν σε μια κουταλιά νερού...
