Οκτώβριος 1940, Οκτώβρης 2020, 80 χρόνια μετά, θα γιορτάσουμε την απελευθέρωση της πόλης μας από τις δυνάμεις του φασισμού-ναζισμού και θα γιορτάσουμε μερικές μέρες αργότερα την απάντηση του ελληνικού λαού στην επίθεση των δυνάμεων του άξονα.
Η έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου βρήκε την πόλη μας να πλήττεται από βομβαρδισμούς, θρηνώντας τους πρώτους νεκρούς και έχοντας υποστεί καταστροφές. Στο πλαίσιο εκδηλώσεων ο Πολιτιστικός Οργανισμός κάνει την σύνδεση της έναρξης και της λήξης αυτής της περιόδου και μέσα από τη φωτογραφική έκθεση που θα πραγματοποιηθεί στο καταφύγιο που βρίσκεται στα έγκατα της πλατείας των Υψηλών Αλωνίων.
Στην Πάτρα εκείνη την εποχή υπήρχαν διάσπαρτα ιστορικά κτήρια σε μια μεγάλη ακτίνα εντός αστικού ιστού. Ιστορικά κτήρια, τα οποία και μόνο από την πρόσοψή τους αυτόματα σε μεταφέρουν σε πρότερες εποχές.
Με την έναρξη του πολέμου κάποια από τα κτήρια υπέστησαν ζημιές, ενώ πολλά από αυτά ιδιαίτερα με την πάροδο του χρόνου και λόγω της αστυφιλίας και της αντιπαροχής μειώθηκαν δραματικά. Στις μέρες μας απέμειναν πλέον ιστορικά κτήρια που άλλα είναι σε χρήση (οικιακή ή επαγγελματική) αλλά πολλά εξ αυτών παραμένουν αναξιοποίητα χωρίς να δίνεται μελλοντική προοπτική διατήρησης.
Ένα από τα ιστορικά εμβληματικά κτίρια που θα μπορούσε να αποκτήσει την αίγλη που του αναλογεί είναι η Αγγλικανική Εκκλησία του Αγίου Ανδρέα που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Σατωβριάνδου και Αγίου Διονυσίου. Είναι από τα πρώτα που επλήγησαν κατά το βομβαρδισμό της πόλης και σημάδια των θραυσμάτων είναι ορατά ακόμα. Κτίστηκε στα τέλη του 19 αιώνα σε νεο-γοτθικό ρυθμό με γρανιτένιες πέτρες.
Είναι ίσως το μοναδικό κτήριο ανάλογου ρυθμού στην πόλη μας. Οι εύποροι έμποροι κατά την περίοδο εξαγωγής του «μαύρου» χρυσού, δηλαδή της σταφίδας, έκτισαν το κτίριο αλλά και εξοχικές κατοικίες στα περίχωρα του Δήμου Πατρέων στα οποία συμπεριλαμβάνεται η βίλα Λυμπερόπουλου που χρησιμοποιήθηκε ως τόπος βασανισμού νέων κυρίως, που αρνήθηκαν να προδώσουν τα πιστεύω και τα ιδανικά τους. Για τη βίλα Λυμπερόπουλου από το 1990 υπάρχει απόφαση χαρακτηρισμού του Δημοτικού Συμβουλίου ως κοινόχρηστο Πάρκο Εθνικής Αντίστασης.
Είναι ηθική υποχρέωση μας να διατηρήσουμε την ιστορική μνήμη μέσα από τη διάσωση, διαφύλαξη και την ανάδειξη τέτοιων ιστορικών κτιρίων. Ο Δήμος ως θεματοφύλακας της ιστορίας, οφείλει να εξαντλήσει τις δυνατότητές για τη διάσωση της Αγγλικανικής Εκκλησίας, ώστε να μετατραπεί σε χώρο μνήμης της αντίστασης στη λαίλαπα του φασισμού και του ναζισμού μεταφέροντας στις επόμενες γενιές πτυχές από το ιστορικό παρελθόν μας.
Στόχος να δημιουργηθεί ένα τρίπτυχο, Αγγλικανική Εκκλησία, καταφύγιο και βίλα Λυμπερόπουλου με τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης μουσειακής αξιοποίησης τοποσήμων όπου το κυρίαρχο στοιχείο είναι η συνεισφορά στον αγώνα για τα ιδανικά της δημοκρατίας και της ελευθερίας αποτελώντας λαμπρή παρακαταθήκη της ιστορίας μας η λαϊκή αντίσταση και το βροντερό “Όχι” στον φασισμό και τον ναζισμό.
*Μουσειολόγος , Μέλος της δημοτικής παράταξης «Ώρα Πατρών»
