Η Ελλάδα ανήκει στις χώρες που χειρίστηκε με επιτυχία την κρίση του κορονοϊού.
Τα διθυραμβικά σχόλια από τον διεθνή τύπο, αλλά και από ηγέτες άλλων χωρών, αποδεικνύουν του λόγου το αληθές.
Κι ότι επετεύχθη δεν ήταν τυχαίο ή συγκυριακό. Έγινε με σχέδιο, με οργάνωση, με σκληρή δουλειά.
Κυρίως οφείλεται στο γεγονός ότι ο πρωθυπουργός "άκουσε τους ειδικούς" και έβαλε πάνω απ' όλα τις ανθρώπινες ζωές.
Ξεκινήσαμε μέσα στη κρίση μ' ένα ΕΣΥ γερασμένο, συρρικνωμένο, απαρχαιωμένο, με πολλά προβλήματα, κυρίως υποστελέχωσης και με ελλειπή υλικοτεχνική υποδομή. Τώρα είναι σε καλή κατάσταση σε σχέση με το πως ήταν προ του κορονοϊού. Όμως μην γελιόμαστε, μένουν πολλά ακόμα να γίνουν.
Πρέπει κατ' αρχάς να κατανοήσουμε ότι ο κορονοϊός (covid-19) ήλθε στην ζωή μας, για να αλλάξει τελείως:
•την καθημερινότητά μας,
•τις προτεραιότητές μας και
•τις αξίες μας.
Ήλθε στη ζωή μας κυρίως για να δοκιμαστούν οι αντοχές του υγειονομικού συστήματος, την ώρα της κρίσης, αλλά και την επομένη μέρα. Κι όταν λέμε υγειονομικό σύστημα, δεν είναι μόνο τα νοσοκομεία και τα κέντρα υγείας. Βεβαίως σε τέτοιες ή ανάλογες περιπτώσεις, το βάρος καλείται να το επωμισθεί το Εθνικό, το Δημόσιο σύστημα υγείας. Όμως σημαντικό ρόλο παίζουν και ο ιδιωτικός τομέας και οι κοινωνικές δομές.
Να τονίσω τη σημασία που έχει και η ατομική μας ευθύνη και ηθική, του καθενός και της καθεμιάς, ως επαγγελματιών υγείας, αλλά και ως ανθρώπων.
Έχουμε να κάνουμε πολλά. Όπως:
•να εμβαθύνουμε την εμπιστοσύνη που αρχίζουν να έχουν οι χρήστες των υπηρεσιών υγείας προς το Δημόσιο σύστημα υγείας,
•να ενισχύσουμε περαιτέρω την Δημόσια υγεία με ανθρώπινο δυναμικό και υποδομές.
Ιδιαίτερα για το ανθρώπινο δυναμικό θέλω να πω, ότι θα πρέπει να προχωρήσουμε - τουλάχιστον - σε ένα ικανό ποσοστό σε μόνιμες θέσεις εργασίας. Γιατί οι προσλήψεις συμβασιούχων δημιουργούν ανασφάλεια στους προσλαμβανόμενους λειτουργούς της υγείας, αφήνουν αδιάφορο το στελεχιακό μας δυναμικό που βρίσκεται στο εξωτερικό και σε τελευταία ανάλυση πλήττεται το ίδιο το σύστημα υγείας.
Οι προσλήψεις να γίνονται αξιοκρατικά, κι αυτή είναι μια σημαντική παράμετρος, που δυστυχώς δεν τηρείται μέχρι σήμερα.
Βάζω πολύ ψηλά στην ατζέντα των προτάσεών μου, την υγειονομική θωράκιση των νησιών μας. Με γενναία κίνητρα να προσελκύσουμε το καλύτερο ανθρώπινο δυναμικό και με την κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή, όχι μόνο να κρατήσουμε τους νησιώτες μας στα νησιά τους, αλλά να αναβαθμίσουμε την ποιότητα ζωής τους. Είναι νομίζω κατανοητό από όλους, η εθνική σημασία μιας τέτοιας πολιτικής.
Όσον αφορά το δεύτερο κύμα να παρατηρήσω ότι παρ' όλο που έχουν περάσει αρκετοί μήνες και έχουμε γίνει σοφότεροι, εν τούτοις είναι πολλά - μα πάρα πολλά - όσα έχουμε ακόμα να μάθουμε. Γιατί η ιατρική δεν είναι μια επιστήμη που στηρίζεται στην αναγωγή ή στην εμπειρία μόνο, αλλά χρειάζεται, απαιτεί αποδείξεις. Ζούμε στην εποχή που η ιατρική βασίζεται σε χειροπιαστές αποδείξεις.
Υπάρχουν πολλοί που πιστεύουν, υπάρχουν μαθηματικά μοντέλα που προβλέπουν, ότι το δεύτερο κύμα, όχι μόνο θα έλθει αλλά θα είναι και ισχυρότερο στις χώρες που τα πήγαν καλά στην πρώτη φάση, όπως η Ελλάδα. Όμως - εν τοις πράγμασι - είναι εντελώς άγνωστο, αν υπάρξει δεύτερο επιδημικό κύμα, πότε ακριβώς θα συμβεί και πόσο ισχυρό θα είναι, εάν τελικά έλθει. Με βάση, το πόσο θεαματικά έχουν πέσει έξω αυτά τα δύσμοιρα μαθηματικά μοντέλα σ' αυτήν την επιδημία, δεν μπορούμε να πάρουμε την πρόβλεψή τους τοις μετρητοίς. Έχει όμως τεράστια σημασία να είμαστε προετοιμασμένοι για ένα Δεύτερο κύμα.
Σχετικά με τα μέτρα.
Γνωρίζουμε ότι ποσοστό 10 - 30% των θανάτων προήλθε από νοσοκομειακές λοιμώξεις. Γνωρίζουμε επίσης ότι πολλοί θάνατοι συνέβησαν στα γηροκομεία( έως και το 50% ) Άρα απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή, δρακόντεια μέτρα θα έλεγα σε αυτές τις περιπτώσεις. Ιδιαίτερη προστασία απαιτείται και σε περιθωριοποιημένες ομάδες, καταφύγια αστέγων, δομές μεταναστών κλπ. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να αποφύγουμε ένα δεύτερο lockdown.
Πολύ σημαντικός ο ρόλος της Α' βάθμιας φροντίδας υγείας, γι' αυτό θα πρέπει να ενισχυθεί άμεσα.
Μονάδες Α' βάθμιας φροντίδας υγείας που δεν θα είναι υποστελεχωμένες θα διασυνδέονται με:
•την οικογένεια,
•τα σχολεία,
•τους βρεφονηπιακούς σταθμούς,
•τους τόπους δουλειάς,
•τους τόπους άθλησης,
•τα γηροκομεία.
Τα μαζικά test στον πληθυσμό κρίνονται τώρα απαραίτητα.
Σχετικά με τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.
Ξεκινήσαμε με περίπου 500 κλίνες. Τώρα βρισκόμαστε με πάνω από 1.100 έχοντας - ίσως - ξεπεράσει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Όμως τα κρεβάτια στις ΜΕΘ δεν είναι μόνο κρεβάτια και αναπνευστήρες. Χρειάζονται εξειδικευμένο προσωπικό. Γιατρούς και νοσηλεύτριες που δεν θα ανήκουν στο επικουρικό προσωπικό. Μία κλίνη στις ΜΕΘ χρειάζεται 6 νοσηλεύτριες για να βγουν οι ημερήσιες βάρδιες. Ίσως λόγω ειδικών συνθηκών το νούμερο αυτό να κατέβει στο 4. Όχι όμως παρακάτω. Οι ΜΕΘ σώζουν στην χώρα μας 20.000 ζωές συνανθρώπων μας σε ετήσια βάση. Με κατάλληλη υποστήριξη θα μπορούσαν να σωθούν ακόμα 3.000 συνάνθρωποί μας. Με την ευκαιρία να πω, ότι δεν θα ήθελα σε καμμία περίπτωση, να ζήσω την μακάβρια εμπειρία, που έζησαν οι Ιταλοί συνάδελφοί μου. Να χρειάζεται να επιλέξεις ποιον συνάνθρωπό σου θα βάλεις στον αναπνευστήρα, αφήνοντας τον άλλο να πεθάνει. Να παίζεις δηλαδή στην ρουλέτα την ανθρώπινη ζωή.
Είναι οι υγειονομικοί ήρωες;
Η απάντηση είναι ΝΑΙ! είναι. Όχι γιατί μάχονται στην πρώτη γραμμή του μετώπου, ρισκάροντας να μολυνθούν και οι ίδιοι και να μεταφέρουν τον ιό και στα αγαπημένα τους πρόσωπα. Το ίδιο και πιο επικίνδυνο είναι και το επάγγελμα των αστυνομικών που φλερτάρουν κάθε μέρα με το θάνατο.
Ο γιατρός είναι ήρωας, γιατί την ώρα που συνοδεύει έναν συνάνθρωπό του στον θάνατο, την ίδια στιγμή πρέπει να σταθεί στα πόδια του και να ριχτεί ξανά στη μάχη για να σώσει ανθρώπινες ζωές, σκεπτόμενος ότι πρέπει να τα δώσει όλα για να μην έχουμε κι άλλους θανάτους. Και - πιστέψτε με - δεν είναι καθόλου, μα καθόλου εύκολο αυτό.
Ο ρόλος του συνδικαλισμού των υγειονομικών;
Ανήκω σ' ένα κόμμα βαθύτατα δημοκρατικό, που πιστεύει στην απόλυτη συνδικαλιστική ελευθερία. Όμως θα πρέπει να κατανοήσουμε οι συνδικαλιστές του χώρου, ότι ένα σωστό και τεκμηριωμένο συνδικαλιστικό κίνημα δεν θα πρέπει να εστιάζει μόνο στο στενό συντεχνιακό πρόβλημα. Αλλά θα πρέπει να ακούει και το χτύπο της κοινωνίας, που ανεβαίνει το δικό της γολγοθά, κι αναζητά παράθυρο στο μέλλον, ελπίδα για τη ζωή.
Είμαι από εκείνους που πιστεύουν, ότι δεν είναι σωστό αίτημα, η ένταξη των γιατρών στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Γιατί ο γιατρός δεν είναι ανθρακωρύχος. Έχουμε πολλά αιτήματα άλλης μορφής να διεκδικήσουμε.
Κερδίσαμε μέχρι σήμερα την κρίσιμη μάχη του περιορισμού της επιδημίας σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα.
Δεν έχουμε κερδίσει ακόμα τον πόλεμο. Έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας. Η τήρηση των μέτρων έχει τώρα ιδιαίτερη σημασία. Όσο ήμασταν σπίτι, ήμασταν προστατευμένοι. Τώρα έξω συναντάμε τον ιό και εξαρτάται από εμάς να προστατευθούμε.
Πέντε μήνες μετά, μάθαμε ότι:
•η λήψη μέτρων κοινωνικής απόστασης σώζει ζωές,
•η μάσκα είναι απαραίτητη στους κλειστούς χώρους, όταν υπάρχουν άτομα,
•όσοι καπνίζουν κινδυνεύουν περισσότερο,
•όσοι θα κάνουν εμβόλιο γρίπης και πνευμονιόκοκκου κινδυνεύουν και αυτοί λιγότερο.
Εν κατακλείδι η πρόληψη είναι το άλφα και το ωμέγα και θα πρέπει να μας γίνει όχι απλώς συνήθεια, αλλά τρόπος ζωής.
Dr Ανδρέας Μαζαράκης
Καρδιολόγος
Πρόεδρος ΔΕΕΠ Ν.Δ. ΑΧΑΪΑΣ
