Η ημικρανία είναι μία από τις συχνότερες νευρολογικές παθήσεις.
Αποτελεί μία από τις κυριότερες αιτίες δυσλειτουργίας ή/και αναπηρίας , ενώ το ετήσιο κόστος για τη νόσο αυτή ανέρχεται στα 20 δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως.
Τι είναι η ημικρανία;
Η ημικρανία χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενα επεισόδια κεφαλαλγίας, κυρίως μονόπλευρης εντόπισης, που σε μερικές περιπτώσεις συνδυάζονται με νευρολογική σημειολογία. Η κεφαλαλγία έχει συνήθως σφύζοντα χαρακτήρα, συνυπάρχει φωτοφοβία ή/και φωνοφοβία, ενώ στην πλειοψηφία των περιπτώσεων αναφέρεται ναυτία και τάση προς έμετο.
Τα επεισόδια της ημικρανίας διαρκούν από 4 έως 72 ώρες, ενώ η συχνότητα εμφάνισής τους ποικίλλει, ανάλογα με το είδος της ημικρανίας.
Η διάγνωση και κατηγοριοποίηση της ημικρανίας γίνεται με σαφή διαγνωστικά κριτήρια (βλ. ICHD – 3 – Criteria for Episodic & Chronic Migraine).
Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μεγάλη πρόοδος στην ταυτοποίηση γενετικών τόπων που σχετίζονται με τη νόσο αυτή και την κληρονομικότητά της.
Κλασσικές θεραπείες
Οι μέχρι σήμερα κλασσικές θεραπείες για την ημικρανία συνήθως έχουν συνήθως φτωχά αποτελέσματα.
Οι πιο συχνές κατηγορίες φαρμάκων που χρησιμοποιούνται είναι τα αντιεπιληπτικά, τα αντικαταθλιπτικά, οι ανταγωνιστές διαύλων ασβεστίου και οι β- αναστολείς. Οι θεραπείες αυτές χρησιμοποιούνται “προφυλακτικά” και έχουν στόχο να μειώσουν την ένταση και τη συχνότητα της εμφάνισης ημικρανικών κρίσεων.
Κατά τη διάρκεια της ημικρανικής κρίσης, χρησιμοποιούνται κυρίως παυσίπονα με αντιφλεγμονώδη δράση, τριπτάνες και οπιοειδή.
Οι περισσότεροι ασθενείς δυσκολεύονται να ακολουθήσουν συστηματικά αυτές τις θεραπείες, κυρίως λόγω ανεπιθύμητων εκδηλώσεων από τα ίδια τα φάρμακα, όσο και λόγω φτωχής ανταπόκρισης στο θεραπευτικό κομμάτι.
Νέες θεραπείες
Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί τέσσερα, ουσιαστικά, νέα φάρμακα για τη θεραπεία τόσο της επεισοδιακής, όσο και της χρόνιας ημικρανίας.
Τα φάρμακα αυτά είναι μονοκλωνικά αντισώματα (Mabs) τα οποία στοχεύουν είτε τον υποδοχέα του CGRP (calcitonin gene – related peptide) όπως η erenumab , είτε το ίδιο το CGRP όπως η eptinezumab, fremanezumab και η galcanezumab.
Η συσχέτιση του CGRP με την ημικρανία και την παθοφυσιολογία της, περιγράφηκε στις αρχές της δεκαετίας του ‘90, όπου και παρατηρήθηκε αύξηση του CGRP κατά τη διάρκεια ημικρανικής κρίσης. Στη συνέχεια, φάνηκε ότι σε ασθενείς που ανταποκρίνονταν σε αγωγή με τριπτάνες, τα επίπεδα του CGRP σημείωναν μείωση, ενώ τέλος, μία άλλη έρευνα κατέγραψε την έκλυση ημικρανικής κρίσης σε ασθενείς με γνωστό ιστορικό ημικρανίας μετά την έγχυση CGRP σε αυτούς εξωγενώς .
Οι κλινικές μελέτες που έχουν έως τώρα γνωστοποιηθεί, αναδεικνύουν πολύ αισιόδοξα αποτελέσματα στο κομμάτι της μείωσης τόσο της διάρκειας της ημικρανικής κρίσης, όσο και στην ένταση της κεφαλαλγίας, ενώ – εξίσου, αν όχι περισσότερο σημαντικό στοιχείο- φαίνεται ότι τα φάρμακα αυτά είναι ιδιαίτερα ασφαλή.
Δύο εκ των τεσσάρων αυτών μονοκλωνικών αντισωμάτων αναμένεται να κυκλοφορήσουν στην Ελλάδα εντός του 2020.
Του Νευρολόγου Νικόλαου Τσιτσάρα
