COVID-19... Ένας ιός, που όπως κάθε ερέθισμα το οποίο δεν γνωρίζουμε, μπορεί να προκαλέσει απουσία ελέγχου, έντονο άγχος, φόβο για το παρόν και το μέλλον.
Ένας ιός που προκαλεί έντονες συμπεριφορικές αντιδράσεις στον κόσμο, που κινητοποιεί την πολιτεία για λήψη αναγκαίων μέτρων για την προστασία του πληθυσμού . Ένας ιός, που όπως πολλά γεγονότα τα οποία είναι στο επίκεντρο της προσοχής μας, μπορεί να συσχετιστεί με αναπαραγωγή ειδήσεων, χωρίς τη σχετική διασταύρωση πληροφοριών.
Ως επαγγελματίας Υγείας χρόνια τώρα και στα πλαίσια της Μεταπτυχιακής μου Εξειδίκευσης στην Οργάνωση και Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας στο Ε.Κ.Π.Α. το 2010, στη Μεταπτυχιακή μου Εργασία «Διαχείριση Κρίσεων Επιδημίας και Διαχείριση Συμπεριφορών » επικεντρώθηκα στον ορισμό της κρίσης, στο σχεδιασμό για την αντιμετώπιση της, στη διαχείριση της εικόνας, στην ανθρώπινη συμπεριφορά και τις σχετικές προτεραιότητες. Το 2020 με αφορμή τον Κορωνοϊό COVID-19, θα έδινα έμφαση στην ψυχολογία του κόσμου και στις προτεραιότητες που θα έπρεπε να υπάρχουν.
Μπορεί να ακούμε από όλους τη λέξη ψυχραιμία και αντί για ψυχραιμία, να προκαλείται θυμός, γιατί καθόλου ψύχραιμοι δεν νιώθουμε, αλλά αντίθετα κυριαρχεί ο φόβος και ορισμένες φορές η ένταση. Όμως η ψυχραιμία χρειάζεται διαχείριση. Πιστεύω πως αυτό που χρειάζεται είναι η απουσία ακραίων συμπεριφορών.
Ακραία συμπεριφορά είναι η αδιαφορία για την κατάσταση που επικρατεί ή ακόμα και για τα κλινικά συμπτώματα που μπορεί κάποιος να εμφανίζει. Επίσης μπορεί να είναι η εμμονική στάση που μπορεί να έχει κάποιος, την οποία ο ίδιος θα δικαιολογεί ως επιθυμία του να ενημερώνεται και να προστατεύεται αλλά είναι και η συμπεριφορά του όχλου και του κόσμου που αντιδρά με πανικό, χωρίς αυτό-διαχείριση. Τα δύσκολα σαφώς και είναι μπροστά μας, όμως η διαχείριση και o έλεγχος των σκέψεων και των σεναρίων που κάνουμε είναι επιβεβλημένη.
Η επίμονη και εμμονική ανάλυση των σχετικών δεδομένων για τον κορωνοϊό, απομακρύνοντας κάθε άλλη δραστηριότητα, μας απομονώνει από τις υπόλοιπες στιγμές της καθημερινότητας. Η σχεδόν εχθρική στάση προς κάθε άνθρωπο που μπορεί να βήξει μπροστά μας είναι δείγμα του φόβου που μπορεί να νιώθουμε.
Είναι διαφορετικό να προστατευτούμε και διαφορετικό να βιώνουμε το φόβο σε μέγιστα επίπεδα κάθε μέρα. Σε περιόδους κρίσης υπάρχει μία πληθώρα πληροφοριών. Η παραπληροφόρηση όμως επιδεινώνει τα επίπεδα του στρες καθώς ουσιαστικά μας εγκλωβίζει στην καλλιέργεια σχετικών σεναρίων.
Η υπεργενίκευση των εικόνων που προβάλλονται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι κάτι επίσης επιβαρυντικό. Αυθαίρετα συμπεράσματα, και το μόνο που καταφέρνουμε είναι να εγκλωβιζόμαστε σε ένα φαύλο κύκλο πανικού, ο οποίος κινητοποιεί αγχογόνες σκέψεις και αντίστοιχες συμπεριφορές. Εμπιστοσύνη στην άποψη των ειδικών, όχι του όχλου, αλλά των ειδικών επιστημόνων οι οποίοι δίνουν σαφείς οδηγίες διαχείρισης, και άλλωστε τις περισσότερες φορές επικαιροποιούνται ανάλογα με τα νέα δεδομένα.
Εκτόνωση με διάφορες καθημερινές δραστηριότητες των επιπέδων του στρες που λειτουργούν αγχολυτικά. Να αλλάξουμε απλές συμπεριφορές. Να ανεχτούμε ένα ξεβόλεμα . Να υπακούσουμε σε μερικούς απλούς κανόνες . Μα και σε περίπτωση που υπάρχει κάποιο σύμπτωμα, μην αφήσετε τον πανικό να σας καθοδηγήσει, να σας φοβίσει. Χωρίς στίγμα, αλλά και χωρίς αποφευκτική συμπεριφορά, η λύση είναι η κλινική εξέταση. Όλοι μας χωρίς φόβο , με ψυχραιμία με μία ολοκληρωμένη αντιμετώπιση, με μία υπεύθυνη στάση.
Έχουμε ευθύνη να κάνουμε για λίγο την ζωή μας δύσκολη γιατί είναι πολύτιμη. Είναι σημαντικό σε κάθε δύσκολη στιγμή να διατηρούμε την πίστη μας ότι η ζωή αξίζει ακόμα και στις δύσκολες στιγμές .
*Χριστοδουλόπουλος Μιχάλης Health Management Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Μάνατζμεντ Υπηρεσιών Υγείας Member of New York Health Information Management Association