Όσα συμβαίνουν με τον κορωνοϊό παγκοσμίως είναι σαν να βλέπουμε ταινία, μόνο που,, δυστυχώς, αποτελούν πραγματικότητα. Αναμφίβολα, είναι ό,τι χειρότερο μπορούσε να μας συμβεί σε μια εποχή που η οικονομία μας ανέβαινε.
Στις επενδύσεις, για παράδειγμα, λειτουργεί ως φρένο, όταν μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ, το 4ο τρίμηνο του 2019 είχαμε αύξηση ρεκόρ 14,4% συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2018. Κάτι ανάλογο συμβαίνει με τις εξαγωγές και τον τουρισμό, δύο τομείς στους οποίους δίνουμε βαρύτητα, καθώς μειώνεται η ζήτηση σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές με τις οποίες η οικονομία μας είναι συνδεδεμένη. Ωστόσο, ας μην μας καταλαμβάνει πανικός. Κρίσεις όπως αυτή συμβαίνουν στην ανθρωπότητα. Δεν θα επιτρέψουμε να μας λυγίσει ο κορωναϊός. Θα τον ξεπεράσουμε. Και για να τον ξεπεράσουμε πρέπει πρώτα απ' όλα να σταθμίζουμε με ψυχραιμία, σοβαρότητα και νηφαλιότητα τα δεδομένα. Σήμερα, η βασική βεβαιότητα είναι η...αβεβαιότητα ως προς την έκταση και τις επιπτώσεις του. Το φαινόμενο είναι εν εξελίξει και, αν δεν τελειώσει, δεν είναι δυνατόν να αποτιμήσουμε τις πραγματικές επιπτώσεις του στην οικονομία.
Μια δεύτερη βεβαιότητα είναι ότι μια τέτοια διαταραχή είναι πιο σύνθετη ως οικονομικό φαινόμενο απ' ότι φαίνεται. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι, όπως μου λένε παράγοντες της τουριστικής αγοράς με τους επικοινωνώ καθημερινά, ξαφνικά γίνονται κρατήσεις σε ελληνικά ξενοδοχεία από τουρίστες που αρχικά είχαν προγραμματίσει να επισκεφθούν την Ιταλία και τελικά αποφάσισαν να αλλάξουν προορισμό επιλέγοντας τη χώρα μας. Μια τρίτη βεβαιότητα είναι ότι καθώς πρόκειται για παγκόσμιο και πανευρωπαϊκό πρόβλημα, θα δώσουμε πανευρωπαϊκές λύσεις. Ήδη, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισαν να συστήσουν Ταμείο με προϋπολογισμό 25 δισ. ευρώ, ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο.
Μια τέταρτη βεβαιότητα είναι ότι θα στηρίξουμε τις ελληνικές επιχειρήσεις και τους εργαζομένους. Δεν θα τις αφήσουμε να καταστραφούν. Ήδη ανακοινώσαμε την πρώτη δέσμη μέτρων και κάθε ημέρα που περνά κι όσο το φαινόμενο εξελίσσεται, θα ανακοινώσουμε και νέα μέτρα.
Βεβαίως, τα μέτρα θα πρέπει να τα συμφωνούμε με τους Ευρωπαίους εταίρους μας, είτε πρόκειται γι' αυτά που έχουν δημοσιονομικό αποτύπωμα είτε για αύξηση του βαθμού ελευθερίας μας στην αξιοποίηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ. Για παράδειγμα, έχουμε υποβάλει επισήμως αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χρησιμοποιήσουμε πόρους του ΕΣΠΑ ως κεφάλαιο κίνησης για επιχειρήσεις, έτσι ώστε να διασφαλιστεί ότι εκείνες που πλήττονται άμεσα από τον κορωνοϊό θα μπορέσουν να έχουν ένεση ρευστότητας. Κριτήριο θα είναι η μείωση του τζίρου.
Σε κάθε περίπτωση, θεωρώ δεδομένο ότι θα αποκτήσουμε δημοσιονομικό χώρο για την ενίσχυση των επιχειρήσεων που πλήττονται από τον κορωνοϊό, καθώς μου φαίνεται αδιανόητο οι έταιροι μας να επιμείνουν στην επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ στον προϋπολογισμό υπ' αυτές τις συνθήκες. Ναι, είναι γνωστή η θέση μας ότι οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται, αλλά, όπως λέει το λατινικό ρητό, όσο οι συνθήκες παραμένουν ίδιες. Και πλέον, οι συνθήκες έχουν μεταβληθεί, όχι μόνο για εμάς, αλλά για το σύνολο των χωρών της ΕΕ. Στο τέλος της ημέρας η οικονομία είναι πολύ σημαντική, αλλά όταν τίθεται ζήτημα δημόσιας υγείας, οι οικονομικές προτεραιότητες υποχωρούν. Για παράδειγμα, η απόφαση της κυβερνήσεως να κλείσουν τα σχολεία δεν ελήφθη εύκολα. Ελήφθη στη βάση των εισηγήσεων ειδικών και αφού μετρήθηκαν όλα τα δεδομένα. Εάν, πάντως, η απόφαση οδηγήσει στο να ελεγχθεί η εξάπλωση του κορωνοϊού στην Ελλάδα, όπως εκτιμούν οι επιστήμονες, τότε, αναμφίβολα, θα είμαστε κερδισμένοι και σε οικονομικό επίπεδο μεσο-μακροπρόθεσμα.
