Στο γυμνό μάτι η «Μόνα Λίζα» που βγήκε σε δημοπρασία από τον οίκο Sotheby’s στις 30 Ιανουαρίου, δεν διαφέρει από το αυθεντικό έργο του Λεονάρντο Ντα Βίντσι, το οποίο βρίσκεται στο Λούβρο. Για να καταλάβεις ότι είναι διαφορετική, αρκεί η τιμή. Ένα αυθεντικό έργο του Ντα Βίντσι δεν θα πουλιόταν σε καμία περίπτωση για 60-80 χιλιάδες δολάρια...
Η δημοπρασία της 30ής Ιανουαρίου πούλησε όμως αυτό ακριβώς: Αριστουργηματικές αναπαραγωγές εμβληματικών έργων Τέχνης. Η συγκεκριμένη «Μόνα Λίζα», ας πούμε, δημιουργήθηκε το 1600, που σημαίνει ότι ο Ντα Βίντσι ήταν ήδη νεκρός σχεδόν έναν αιώνα.
Μεταξύ των συνολικά επτά αντιγράφων που δημοπρατήθηκαν περιλαμβάνονται αντίγραφα της «Μέδουσας» του Ιταλού ζωγράφου του μπαρόκ Καραβάτζιο, το τρίπτυχο «Ο Κήπος των Επίγειων Απολαύσεων» του Ολλανδού Ιερώνυμου Μπος, όπως και αντίγραφα έργων του Ντιέγκο Βελάσκεθ και του ζωγράφου της Αναγέννησης Κορέτζιο.
Παρά το γεγονός ότι τα αντίγραφα συσχετίζονται κυρίως, με απάτες, υπάρχουν αρκετοί και καλοί λόγοι για τους οποίους «φιλοτεχνήθηκαν», σύμφωνα με τον επικεφαλής του τμήματος Old Masters στον Sotheby’s, Κρίστοφερ Απόστλ. «Ιστορικά μιλώντας, ένα αντίγραφο δεν έχει αναγκαστικά αρνητικό φορτίο, όπως συνέβη με το πέρασμα των χρόνων. Όπως είναι γνωστό, οι συλλέκτες διάσημων έργων τέχνης ζητούσαν από συγκεκριμένους καλλιτέχνες να κάνουν αντίγραφα, τα οποία είτε έδιναν, είτε κοσμούσαν με αυτά τις κατοικίες τους».
Επίσης, μέχρι τον 20ό αιώνα, η αναπαραγωγή των αριστουργημάτων της Αναγέννησης και του Μπαρόκ ήταν μέρος της επίσημης καλλιτεχνικής εκπαίδευσης των νέων ζωγράφων, οι οποίοι με αυτόν τον τρόπο τελειοποιούσαν τις τεχνικές τους στο χρώμα, τη σκίαση και τη σύνθεση. Παλαιότερα, οι μαθητές των μεγάλων ζωγράφων αντέγραφαν τα έργα των δασκάλων τους και μάλιστα, η αντιγραφή θεωρούνταν ένας πολύ καλός τρόπος διαφήμισης ενός σπουδαίου έργου -κάποιοι ζωγράφοι οργάνωναν εργαστήριο ειδικά γι′ αυτόν τον λόγο.
Μόλις πριν από έναν χρόνο, ο οίκος Sotheby’s δημοπράτησε μια κόπια της Μόνα Λίζα στην τιμή των 1,7 εκατομμυρίου δολαρίων, ποσό ρεκόρ για αντίγραφο.
