Κατάμεστη ήταν η αίθουσα της Διακιδείου Σχολής Λαού το απόγευμα του περασμένου Σαββάτου κατά τη διάρκεια της ομιλίας της αντιπροέδρου του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Πατρέων, αναπληρώτριας καθηγήτριας Ιατρικής του Πανεπιστημίου Πατρών, κ. Κατερίνας Γρηγορίου Σολωμού με θέμα «Στερεότυπα, προκαταλήψεις, ρατσισμός και ανθρώπινα δικαιώματα».
Η κ. Σολωμού, η οποία στην ομιλία της έκανε χρήση και οπτικοακουστικού υλικού, ανέλυσε τις μορφές του ρατσισμού (φυλετικός, εθνικός, θρησκευτικός, πολιτιστικός, κοινωνικοοικονομικός, πολιτικός), αναφέρθηκε σε ειδικές μορφές κοινωνικού ρατσισμού (ρατσισμός με βάση το φύλο, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την αναπηρία κλπ) καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αυτός εμφανίζεται στις μέρες μας ενώ έκανε ειδική αναφορά στα κρούσματα ρατσισμού στη χώρα μας, στις αιτίες και τις παθογένειες που τα γεννούν.
«Ο ρατσισμός, ο οποίος θεωρείται παραβίαση του θεμελιώδους δικαιώματος του ανθρώπου στην ισότητα στους τομείς της εργασίας, της πολιτικής, της οικονομίας και άλλων παραγόντων της καθημερινότητας, στις μέρες μας εστιάζει περισσότερο στις πολιτιστικές και κοινωνικές διαφορές των φυλών και όχι στις βιολογικές, τις οποίες η σύγχρονη επιστήμη της βιολογίας έχει απορρίψει στο σκέλος της υπεροχής μιας φυλής έναντι μιας άλλης» ανέφερε η κ. Σολωμού.
«Πρόκειται, σύμφωνα με τη διατύπωση του Γάλλου φιλοσόφου και ιστορικού των πολιτικών ιδεών Πιερ Αντρέ Ταγκιέφ για έναν διαφοριστικό ρατσισμό.
Όπως επισημαίνει ο καθηγητής πολιτικής επιστήμης Ανδρέας Πανταζόπουλος, ο ιδεότυπος του σημερινού νέου ρατσισμού, σε αντίθεση με τον παλιό βιολογικό ρατσισμό, μπορεί να αναλυθεί στη μετατόπιση του ρατσιστικού λόγου από τη φυλή, στην κουλτούρα. Στην υποκατάσταση, δηλαδή, του επιχειρήματος για τη λεγόμενη φυλετική καθαρότητα, από αυτό της υπεράσπισης μιας αυθεντικής πολιτισμικής ταυτότητας.
Επίσης, ο σύγχρονος ρατσισμός εκφράζεται με τη μετατόπιση από την ανισότητα στη διαφορά.
Η παλιά υποτίμηση των κατώτερων δηλαδή, δίνει σήμερα τη θέση της στη φοβία της ανάμειξης των πολιτισμών, ενώ ο σύγχρονος ρατσιστικός λόγος δύσκολα συλλαμβάνεται ως ρατσιστικός, γιατί ρίχνει όλο του το βάρος, στο υπονοούμενο. Κάπως έτσι, για παράδειγμα, η αντιμεταναστευτική στάση παρουσιάζεται ως ομαλή αντίδραση μιας κοινωνίας, η οποία θεωρεί ότι βρίσκεται σε κατάσταση νόμιμης άμυνας έναντι μιας εισβολής.
Όπως λένε οι πολιτικοί επιστήμονες, η επίκληση της εθνικής προτίμησης η οποία συμπυκνώνεται στη φράση «πρώτα οι εθνικοί πολίτες» την οποία ακούμε συχνά, είναι μια έμμεση πολιτική αποκλεισμού από το εθνικό-κοινωνικό σώμα των άλλων, των διαφορετικών».
Ειδική αναφορά έκανε η ομιλήτρια στη στάση μας απέναντι στους μετανάστες, από τη δεκαετία του ’90 έως και σήμερα με τα γνωστά προβλήματα που ανακύπτουν από τη συγκέντρωση χιλιάδων μεταναστών στα νησιά.
«Τα ξενοφοβικά στερεότυπα επανήλθαν δριμύτερα στην περίοδο της οικονομικής κρίσης» σημείωσε η κ. Σολωμού.
«Ο εγκλωβισμός προσφύγων στα νησιά και η προώθησή τους στην ενδοχώρα, έδωσε νέα τροφή στις φοβίες και στις φωνές που τις καλλιεργούν.
Την περίοδο της κρίσης έκαναν την εμφάνισή τους κόμματα και κομματικά μορφώματα τα οποία στήριξαν το αφήγημά τους στην ξενοφοβία με κυρίαρχο παράδειγμα την έξαρση της δυναμικής της Χρυσής Αυγής και τα γνωστά συνεπακόλουθα σε επίπεδο πολιτικής και κοινωνίας.
Βρεθήκαμε κάπως έτσι να κινδυνεύουμε περισσότερο από τις ακραίες αντιδράσεις και την άνοδο της ακροδεξιάς που ήταν μια ορατή πραγματικότητα, παρά από τους υποθετικούς κινδύνους που εκείνη επικαλούνταν» τόνισε η κ. Σολωμού.
Αναφερόμενη στους κυβερνητικούς χειρισμούς σχετικά με το μεταναστευτικό η κ. Σολωμού επεσήμανε:
«Οι κυβερνήσεις, τόσο η προηγούμενη όσο και η νέα, δεν κατάφεραν να δώσουν λύσεις για τους χιλιάδες πρόσφυγες που είναι εγκλωβισμένοι στα νησιά του Αιγαίου. Διαχειρίστηκαν μάλιστα το προσφυγικό θέμα ως ένα αποκλειστικά ελληνικό ζήτημα με κίνδυνο να το καταστήσουν εθνικό πρόβλημα. Δεν απαίτησαν με σθένος την αλληλεγγύη της ΕΕ και δεν κατάφεραν να πείσουν για την ανάγκη μετεγκατάστασης ούτε ενός πρόσφυγα.
Σε τι οδηγεί το αδιέξοδο στο χειρισμό του μεταναστευτικού, πέραν των πολλών πολιτικών και ανθρωπιστικών παραγόντων; Σε νέα φαινόμενα ρατσισμού. Σε νέες φοβίες, σε νέες διακρίσεις του τύπου «εμείς και οι άλλοι», σε ενδυνάμωση της ρητορικής του μίσους και της διαφορετικότητας.
Εδώ απαιτείται εγρήγορση. Οι όποιες ανησυχίες των τοπικών κοινωνιών δεν πρέπει να γίνουν σε καμία περίπτωση προϊόν εκμετάλλευσης από οργανωμένες ρατσιστικές ομάδες.
Οφείλουμε να προστατέψουμε τόσο η κυβέρνηση όσο και εμείς οι πολίτες, τις αξίες της ελευθερίας και της ισότητας, πάνω στις οποίες στηρίζεται το κράτος δικαίου.
Η πίεση οδηγεί σε διχασμό των τοπικών κοινωνιών, δημιουργούνται συγκρούσεις και οι ακρότητες καραδοκούν.
Είναι απαραίτητη η εθνική συναίνεση και πάνω από όλα η εθνική στρατηγική για να υπάρξει αποτέλεσμα. Είναι απαραίτητο να δούμε την ουσία του προβλήματος που αφορά το τεράστιο έλλειμμα αλληλεγγύης από την Ευρώπη, η οποία αρνείται να αναλάβει τις ευθύνες της. Τα σύνορά μας είναι και σύνορά της. Η ευθύνη των πολιτικών ηγετών στην καταπολέμηση της ρητορικής μίσους είναι εξαιρετικά σημαντική».
Η κ. Σολωμού ολοκλήρωσε την ομιλία της με αναφορά στη θεμελιώδη σημασία της παιδείας και της εκπαίδευσης στην προσπάθεια πάταξης του ρατσισμού σε όλες του τις μορφές.
«Από το οικογενειακό περιβάλλον και το σχολείο ξεκινάει η ανακύκλωση συμπεριφορών η οποία καταλήγει να γίνεται εθνική αντίληψη για τα πράγματα» σημείωσε.
«Και τι άλλο παρά εθνική αντίληψη μπορεί να είναι ό,τι αναπαράγεται από το εκπαιδευτικό μας σύστημα, από την ποιότητα της διδακτέας ύλης, μέχρι την στάση των εκπαιδευτικών απέναντι σε κοινωνικά ζητήματα που απαιτούν ειδικό χειρισμό και, κυρίως, μια πολυπολιτισμική αντίληψη.
Το εκπαιδευτικό σύστημα κάθε χώρας, εκ των πραγμάτων καλείται πλέον να ενσωματώσει άτομα διαφορετικής θρησκείας, φυλής και χρώματος και να τα εντάξει σε ένα πλαίσιο σεβασμού, ισοτιμίας και αξιών με επίκεντρο τον άνθρωπο.
Καλείται το εκπαιδευτικό σύστημα να βοηθήσει στην κατεύθυνση της συνειδητοποίησης και της άρσης των προκαταλήψεων.
Αυτή η συνειδητοποίηση αφορά τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς, καθώς όλοι μας λίγο ή πολύ είμαστε φορείς στερεοτύπων που έχουν καλλιεργηθεί στο πέρας των χρόνων.
Ο ρατσισμός είναι έλλειμμα παιδείας και η παιδεία είναι το όπλο μας κατά του ρατσισμού, το όπλο μας για τη δημιουργία κοινωνιών χωρίς αποκλεισμούς.
Πολιτεία, εκπαιδευτικοί και γονείς οφείλουν να συνεργαστούν. Η μεν Πολιτεία με πολιτικές υπέρ της εξάλειψης των διακρίσεων, οι δε εκπαιδευτικοί με την κατάλληλη επιμόρφωσή τους η οποία είναι και ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας και οι γονείς με τη δική τους επιμόρφωση μέσα από τη συμμετοχή τους στις διαδικασίες ενημέρωσης σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς και το σχολείο.
Είναι επιβεβλημένη η επικαιροποίηση του εκπαιδευτικού υλικού από το νηπιαγωγείο, ώστε να απαλειφθεί κάθε αναφορά ρατσιστικού περιεχομένου και ώστε η διδακτέα ύλη να αντανακλά τη διαφορετικότητα και την πολυφωνία της κοινωνίας.
Αν δεν αλλάξουμε την παιδεία, δεν μπορούμε να αλλάξουμε τίποτα» κατέληξε η κ. Σολωμού.
Στην ομιλία παρέστησαν μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Αλληλεγγύης ΒαλάντηςΠαπαθανασίου, ο πρόεδρος του ΣΥ.ΔΙ.ΣΑ. και επικεφαλής της παράταξης «Πρωτεύουσα ξανά!» Γρηγόρης Αλεξόπουλος, ο πρώην βουλευτής Ανδρέας Τριανταφυλλόπουλος, ο πρώην βουλευτής και επικεφαλής της παράταξης «Νέα Πάτρα», Νίκος Νικολόπουλος, ο πρώην Νομάρχης Αχαΐας και Περιφερειακός Σύμβουλος Δημήτρης Κατσικόπουλος, ο επικεφαλής της παράταξης «Πάτρα, η δική μας πόλη» Νίκος Τζανάκος, ο επικεφαλής της παράταξης «Κοινοτικόν» Θεόδωρος Ντρίνιας, ο πρώην Νομάρχης Στάθης Αθανασόπουλος Σερέτης, ο πρώην δήμαρχος Πατρέων Ανδρέας Καράβολας, ο πρώην αντιπεριφερειάρχης και νυν περιφερειακός σύμβουλος Δημήτρης Δριβίλας, ο περιφερειακός σύμβουλος Σπύρος Σκιαδαρέσης, ο Γραμματέας της Ν.Ε. ΚΙΝ.ΑΛ. Αχαΐας Γιώργος Αθανασόπουλος, η υποψήφια βουλευτής της Ν.Δ. Ασπασία Ρηγοπούλου, οι υποψήφιοι βουλευτές του ΚΙΝ.ΑΛ. Ολυμπία Λόη και Χρήστος Βουλδής, οι δημοτικοί σύμβουλοι Νίκος Μοίραλης και Φώτης Δημακόπουλος, τα στελέχη του ΚΙΝ.ΑΛ. Γιάννης Μαντάς και Νίκος Ροδόπουλος, ο γ΄ αντιπρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Πάτρας Χρήστος Σολωμός, ο προϊστάμενος του Ιερού Ναού του Αγίου Ανδρέου Πατρών και υπεύθυνος Τύπου της Μητροπόλεως Πατρών πατήρ Νικόλαος Σκιαδαρέσης, ο προϊστάμενος της Ευαγγελίστριας Αρχιμανδρίτης Αμβρόσιος, υποψήφιοι περιφερειακοί και δημοτικοί σύμβουλοι σύμβουλοι, διαμερισματικοί σύμβουλοι, εκπρόσωποι πολιτιστικών συλλόγων κ.α.
