Συμφωνία μεταξύ των κομμάτων τόσο για την αναθεώρηση του άρθρου 54 του Συντάγματος όσο και για αυτό καθ’ αυτό το νομοσχέδιο για τη διευκόλυνση των Ελλήνων του εξωτερικού να συμμετάσχουν στην εκλογική διαδικασία από τον τόπο κατοικίας τους έδειξαν με την ομιλία τους στη Βουλή ο Υπουργός Εσωτερικών, Τάκης Θεοδωρικάκος, και ο εισηγητής του ΚΚΕ, Γιάννης Γκιόκας.
Μιλώντας κατά τη συζήτηση της Συνταγματικής Αναθεώρησης ο κ. Θεοδωρικάκος έκανε λόγο για απαραίτητο συμβιβασμό ο οποίος επιτρέπει να κάνουμε ένα σημαντικότατο πρώτο βήμα.
Αναφερόμενος ειδικά στη θέση της Νέας Δημοκρατίας και απαντώντας έτσι και σε φωνές εντός του κόμματος οι οποίες μίλησαν για υποχώρηση ο Υπουργός Εσωτερικών ξεκαθάρισε ότι η θέση της Νέας Δημοκρατίας στο συγκεκριμένο ζήτημα ήταν -και παραμένει- σαφής: «Για εμάς θα έπρεπε να διευκολύνονται να ψηφίζουν από τον τόπο κατοικίας τους όλοι οι Έλληνες του εξωτερικού που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους και το δικαίωμα αυτό θα έπρεπε να ασκείται μέσω της επιστολικής ψήφου. Απλά και ξεκάθαρα πράγματα!», είπε. Διευκρίνισε ωστόσο ότι οι σημερινοί κοινοβουλευτικοί συσχετισμοί επιβεβαιώνουν ότι αν κάθε κόμμα δεν έδειχνε διάθεση συναίνεσης καμία πρόταση , δεν θα συγκέντρωνε τον απαιτούμενο αριθμό των 200 ψήφων που προβλέπει το Σύνταγμα ώστε να ισχύσει.
«Δυστυχώς οι περιορισμοί που ετέθησαν από κόμματα δεν επιτρέπουν να κάνουν χρήση της ευεργετικής διάταξης όλοι οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους. Όσοι δεν θα μπορέσουν να κάνουν χρήση του νόμου που ευελπιστώ ότι θα ψηφιστεί με την αναγκαία πλειοψηφία, θα μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, όπως προβλέπετο μέχρι σήμερα, ερχόμενοι στην Ελλάδα και στις εκλογικές περιφέρειες που είναι εγγεγραμμένοι», συμπλήρωσε ο Τ. Θεοδωρικάκος.
Ο Υπουργός Εσωτερικών απηύθυνε εκ νέου προσκλητήριο στα πολιτικά κόμματα για ομόφωνη ψήφισης της προσθήκης στο άρθρο 54 του Συντάγματος και το επικείμενο νομοσχέδιο για το δικαίωμα ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού από τον τόπο διαμονής τους. «Θα είναι ένα ισχυρό μήνυμα ευθύνης για όλες τις πολιτικές δυνάμεις, ένα μήνυμα της αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος και ένα μήνυμα προς τους συμπατριώτες μας ότι η πατρίδα θέλει να κρατήσει ισχυρούς δεσμούς μαζί τους», τόνισε ο ίδιος.
«Ο ισχυρότερος δεσμός σε μια δημοκρατία είναι η ψήφος του κάθε πολίτη», επισήμανε ο Τάκης Θεοδωρικάκος, εκτιμώντας σχεδόν μετά βεβαιότητας, ότι οι βελτιώσεις που επέφερε το Υπουργείο και η κυβέρνηση στο νομοσχέδιο - που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή την επόμενη Τρίτη - και οι οποίες λαμβάνουν υπόψη τις παρατηρήσεις και ενστάσεις κομμάτων της αντιπολίτευσης, θα καταστήσουν εφικτή τη συγκέντρωση των 200 ψήφων για να τεθεί σε ισχύ.
Η πρόταση της Νέας Δημοκρατίας στο άρθρο 54 είναι να προστεθεί παράγραφος 4 η οποία έχει ως ακολούθως:
«4. Με τον νόμο της παραγράφου 4 του άρθρου 51 μπορεί να τίθενται προϋποθέσεις στην άσκηση του εκλογικού δικαιώματος στον τόπο διαμονής τους από τους εκλογείς που κατοικούν έξω από την Επικράτεια, όπως αυτοπρόσωπη παρουσία σε εκλογικό τμήμα, χρόνος απουσίας από τη χώρα ή παρουσία στη χώρα για ορισμένο χρόνο στο παρελθόν. Με τον νόμο του προηγούμενου εδαφίου μπορεί να ορίζεται ότι ορισμένες θέσεις του ψηφοδελτίου επικρατείας κάθε κόμματος της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου καταλαμβάνονται υποχρεωτικά από απόδημους. Νόμος μπορεί να προβλέπει ότι η ψήφος των εκλογέων που ψηφίζουν σε εκλογικά τμήματα έξω από την Επικράτεια δεν προσμετράται σε συγκεκριμένη εκλογική περιφέρεια, αλλά μόνο σε
επίπεδο επικρατείας. Με τον νόμο της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου μπορεί να καθιερώνονται μία ή περισσότερες εκλογικές περιφέρειες απόδημου Ελληνισμού, κατά παρέκκλιση της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου».
Υπενθυμίζεται πάντως ότι λίγες ώρες νωρίτερα ο εισηγητής του ΚΚΕ Γιάννης Γκιόκας είχε ζητήσει να τεθούν προϋποθέσεις (φορολογικές, χρόνος απουσίας από την πατρίδα, ελάχιστο χρόνο παραμονής του σε αυτή, δεσμός με την πατρίδα κ.α.) που θαεξασφαλίζουν ότι αυτοί που θα διευκολυνθούν θα έχουν γνώση της ελληνικής πραγματικότητας και άμεση επίπτωση των εκλογικών τους επιλογών.
Η αίσθηση που υπάρχει στη Βουλή είναι ότι η πρόταση που καταθέτει η Νέα Δημοκρατία καλύπτει τις προτάσεις όλων των κομμάτων και μόνη εκκρεμότητα μένει η συμπερίληψη της προϋπόθεσης του δεσμού με την πατρίδα. Το αίτημα, το οποίο προέρχεται από κόμματα της αντιπολίτευσης φαίνεται πως θα ικανοποιηθεί δημιουργώντας συνθήκες κοινοβουλευτικής σύγκλισης και αυξάνοντας τις πιθανότητες υπερψήφισης της πρότασης ακόμα και από 300 βουλευτές.
Το νομοσχέδιο στη Βουλή την Τρίτη – Τα κριτήρια
Αμέσως μετά την ψήφιση της Συνταγματικής Αναθεώρησης, ενδεχομένως και την προσεχή Τρίτη, 26 Νοεμβρίου 2019, θα κατατεθεί στη Βουλή το σχέδιο νόμου για την ψήφο των Ελλήνων εκλογέων του εξωτερικού.
Το Σύνταγμα ορίζει ότι για να εφαρμοστεί ως νόμος απαιτείται αυξημένη πλειοψηφία 200 βουλευτών.
Με το σχέδιο νόμου διευκολύνεται η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος στις εθνικές εκλογές, στις ευρωεκλογές και σε δημοψηφίσματα από τον τόπο διαμονής όσων είναι εγγεγραμμένοι στους ελληνικούς εκλογικούς καταλόγους και την ημέρα της εκλογής βρίσκονται μόνιμα ή προσωρινά εκτός Ελλάδας.
Εκτός από την εγγραφή σε εκλογικό κατάλογο ελληνικού δήμου, απαραίτητες προϋποθέσεις για συμμετοχή στις ελληνικές εκλογές είναι να συγκεντρώνουν σωρευτικά τα παρακάτω κριτήρια:
α) να έχουν διαμείνει συνολικά δύο έτη εντός της ελληνικής επικράτειας κατά το χρονικό διάστημα των τελευταίων τριάντα πέντε ετών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης εγγραφής.
β) να έχουν υποβάλλει φορολογική δήλωση (Ε1 ή Ε2 ή Ε3 ή Ε9) είτε το τρέχον είτε το προηγούμενο φορολογικό έτος. Εξαρτώμενα μέλη των οικογενειών εξαιρούνται του περιορισμού εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει 30 έτη της ηλικίας και έχουν υποβάλει φορολογική δήλωση συγγενείς α' βαθμού κατά το τρέχον ή το προηγούμενο φορολογικό έτος.
Όσοι πληρούν τις προϋποθέσεις αυτές θα πρέπει απαραιτήτως να εγγραφούν στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού που γίνεται ηλεκτρονικά με αίτηση του ενδιαφερόμενου, μέσω ειδικής πύλης του υπουργείου Εσωτερικών, η οποία αναμένεται να λειτουργήσει εντός δύο μηνών από τη ψήφιση του νόμου.
Εφόσον τα διαθέσιμα στοιχεία για την απόδειξη των κριτηρίων της διετούς διαμονής τα τελευταία 35 έτη και η υποβολή φορολογικής δήλωσης είναι διαθέσιμα σε βάσεις δεδομένων του Δημοσίου (και συναινεί ο εκλογέας) αυτά θα αντλούνται αυτεπάγγελτα άμεσα. Η πιστοποίηση των κριτηρίων διαμονής γίνεται με δημόσια έγγραφα και ιδίως:
α) Βεβαίωση φοίτησης από σχολείο πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας, μεταδευτεροβάθμιας, τεχνικής ή επαγγελματικής εκπαίδευσης ή από ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
β) Βεβαίωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών (ένσημα) της ημεδαπής
γ) Βεβαίωση εκπλήρωσης της στρατιωτικής θητείας για όσο διάστημα διαρκεί αυτή
Η ψηφοφορία θα διεξάγεται με αυτοπρόσωπη παρουσία του εκλογέα σε εκλογικά τμήματα που θα συσταθούν σε πρεσβείες, προξενεία, χώρους οργανώσεων απόδημων ή άλλους κατάλληλους χώρους. Ο ελάχιστος αριθμός για να συγκροτηθεί εκλογικό τμήμα είναι οι 40 εκλογείς.
Η ψήφος των εκλογέων που ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα στα ανωτέρω εκλογικά τμήματα θα μετράει ισότιμα στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα και, επομένως, για τη συνολική κατανομή των εδρών. Οι εκλογείς στα τμήματα του εξωτερικού θα επιλέγουν (δίχως να θέτουν σταυρό προτίμησης) το ψηφοδέλτιο επικρατείας του κόμματος που επιθυμούν. Αυξάνονται σε 15 από 12 οι βουλευτές επικρατείας, προκειμένου τα κόμματα να έχουν μεγαλύτερη ευχέρεια για να εντάξουν σε αυτά υποψηφίους που θα προέρχονται από τον Ελληνισμό της διασποράς.
