Η εμπορευματοποίηση του νερού μέσω της αγοράς γης

Του Σάκη Μουστάκα, Οδοντίατρου, Προέδρου "Σκαγιοπουλείου Ορφανοτροφείου Πατρών"

Ο πρόεδρος της Nestle Peter Brabeck ισχυρίζεται ότι «Το νερό είναι ένα τρόφιμο όπως και κάθε άλλο, και πρέπει να έχει μια αξία στην αγορά.» ενώ ο Michael Berry (διαχειριστής κεφαλαίων ο οποίος θησαύρισε εντοπίζοντας  τη φούσκα των ακινήτων στις ΗΠΑ και προέβλεψε την κρίση του 2008), αφού διαπίστωσε ότι η μεταφορά νερού είναι ανεφάρμοστη διέγνωσε ότι ο μοναδικός τρόπος για την ασφαλή «μεταφορά» νερού είναι τα ίδια τα προϊόντα«Αυτό που έγινε σαφές σε μένα είναι ότι τα τρόφιμα είναι το μέσο για να επενδύσεις στο νερό. Το να καλλιεργείς τρόφιμα σε περιοχές πλούσιες σε νερό και να τα πουλάς σε περιοχές που δεν έχουν νερό για να αναπτυχθούν καλλιέργειες, είναι το ζητούμενο».

Η συνεχώς αυξανόμενη λειψυδρία και η κλιματική αλλαγή έχει γίνει  αντικείμενο κερδοφορίας μεγαλοεπενδυτων αγοράζοντας εκτάσεις που διαθέτουν αποθέματα νερού και είναι αυτάρκεις ως προς την άρδευσή τους.

Οι πολυεθνικές εδώ και σχεδόν μια δεκαετία επενδύουν  σε εκτάσεις γης που διαθέτουν πλούσιο υδροφόρο ορίζοντα στη Νότιο Αμερική, την Αφρική και την Ασία.

Άλλωστε, γη χωρίς νερό δεν έχει καμιά αξία αφού το νερό είναι το βασικό συστατικό για την ανάπτυξη καλλιεργειών. 

Είναι γνωστό ότι το 70% του συνόλου του γλυκού νερού παγκοσμίως χρησιμοποιείται στη γεωργία.

Η μεγάλη έκρηξη επενδύσεων ξεκίνησε το 2005 ως απάντηση στην κρίση των τιμών των τροφίμων και την αυξανόμενη ζήτηση για βιοκαύσιμα στις ΗΠΑ  και την ΕΕ. Οι ξηρασίες στις ΗΠΑ, την Αργεντινή και την Αυστραλία γιγάντωσαν το ενδιαφέρον των πολυεθνικών για αγορά γης σε άλλες περιοχές όπου το νερό, η ποιότητα του εδάφους και το κλίμα - παράγοντες που καθιστούν δυνατή την ανάπτυξη των καλλιεργειών - παίζουν βασικό ρόλο στην παραγωγή τροφίμων

Το ινστιτούτο,  Worldwatch Institute, στην  έκθεση του «Η κατάσταση του Πλανήτη για το 2015» αναφέρει ότι από το 2000  περισσότερα από 360 εκατομμύρια στρέμματα γης, μια περιοχή περίπου στο μέγεθος της Ιαπωνίας, έχει αγοραστεί ή μισθωθεί από πολυεθνικές, ενώ εκατοντάδες εκατομμύρια στρέμματα βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση 

Σύμφωνα με το ινστιτούτο  το 50% των στρεμμάτων υπολογίζεται ότι βρίσκεται στην Αφρική, ιδίως στις πλούσιες σε αποθέματα νερού χώρες όπως είναι το Κονγκό. 

Στην Ασία οι πολυεθνικές έχουν «αρπάξει» πάνω από 60 εκατομμύρια στρέμματα, κυρίως στην Ινδονησία ενώ στη Παπούα Νέας Γουινέας, οι πολυεθνικές έχουν αγοράσει ή μισθώσει 40 εκατομμύρια στρέμματα γης που αντιστοιχούν στο 8% του συνολικού εδάφους της χώρας!

Το νομικό καθεστώς που διέπει την κατανομή του νερού άλλαξε εκ βάθρων όταν τα κερδοσκοπικά funds άρχισαν να επενδύσουν στην αγορά γης

Δεσπόζουσα θέση αναλαμβάνει το διεθνές δίκαιο των επενδύσεων έτσι όπως αυτό διατυπώνεται από τις επενδυτικές διακρατικές συνθήκες που έχουν υπογραφεί μεταξύ των κρατών, δίνοντας στους ξένους επενδυτές πολύ ισχυρά νομικά δικαιώματα και τη δυνατότητα για την επιβολή των δικαιωμάτων επί της χρήσης του νερού ενώ το εθνικό δίκαιο του κράτους υποδοχής περνά σε δεύτερη μοίρα 

Το δίκαιο των επενδυτών υπερισχύει των νομίμων δικαιωμάτων των τοπικών κοινοτήτων, ακόμα και στις περιπτώσεις εκείνες που η χρήση του νερού δεν προσδιορίζεται ρητά στις επενδυτικές συμφωνίες. Και αυτό γιατί το νερό θεωρείται de facto απαραίτητο στοιχείο για την ανάπτυξη των καλλιεργειών, άρα για την απρόσκοπτη ανάπτυξη της επένδυσης.

Το αποτέλεσμα είναι οι τοπικοί καλλιεργητές να υποτάσσονται στα κερδοσκοπικά funds μη μπορώντας πρακτικά να καλλιεργήσουν τα χωράφια τους αφού δεν έχουν πρόσβαση σε νερό!

23 δισεκατομμύρια δολάρια υπολογίζονται τα κεφάλαια που έχουν επενδυθεί σε γεωργικές εκτάσεις στις αναπτυσσόμενες χώρες ενώ δημιουργήθηκαν 120 χρηματοδοτικά εργαλεία για την αγορά αγροτικής γης από τις μεγάλες τράπεζες από το 2009 και μετά.

Πολυεθνικές από τις χώρες του G8 αγόρασαν τα τελευταία χρόνια έκταση 20 φορές μεγαλύτερη από αυτήν της Ιρλανδίας
Από τους πρώτους επενδυτές σε γη με δικαιώματα στον υδροφόρο ορίζοντα είναι η οικογένεια Μπους

Έχει αγοράσει 1.600.000 στρέμματα γης στη Νότια Αμερική ακριβώς στο σημείο όπου βρίσκεται ο μεγαλύτερος υδροφόρος ορίζοντας του κόσμου,ο οποίος εκτείνεται σε τέσσερις χώρες, και συγκεκριμένα την Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Παραγουάη και την Ουρουγουάη. 

Η πρώτη αγορά έγινε από τον παππού Μπους το 2005 και ολοκληρώθηκε ένα χρόνο μετά από την εγγονή τουΤζενα Μπους ενώ βρισκόταν στη Παραγουάη για λογαριασμό της UNISEF.

Ίσως να μην θεωρηθεί τυχαίο το γεγονός  ότι η περιουσία της οικογένειας Μπους απέχει λίγα χιλιόμετρα από την αμερικανική βάση του Γκουαρανι.



 

Διαβάστε επίσης

ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ