Ο Αντώνης Πεπανός δεν υπήρξε απλά ένας αθλητής-κολυμβητής σύμβολο για την Πάτρα και την Ελλάδα. Ηταν, πάνω απ’ όλα, μια εμβληματική μορφή εκείνης της εποχής… Για τους περισσότερους ο Νο1 σε αξία, τηρουμένων των αναλογιών, Ελληνας κολυμβητής όλων των εποχών!
Ιδιοκτήτης δύο καφενείων στην Πάτρα, ένα στην Πλατεία Γεωργίου Α’, το χειμωνιάτικο μαγαζί, κι ένα στις Ιτιές, το καλοκαιρινό! Ετσι έβγαζε τα προς το ζην ο Αντώνης Πεπανός. Το κολύμπι τότε ήταν χόμπι. Είχε κι άλλα χόμπι, όμως. Μουσικός στη Φιλαρμονική Μπάντα.
Αλλά το κολύμπι ήταν η ζωή του. Ηταν γι’ αυτόν το ευ ζην.
Ο Αντώνης Πεπανός γεννήθηκε το 1866 στην Πάτρα. Ασχολήθηκε από μικρός με την κολύμβηση, ως αθλητής του Παναχαϊκού Γυμναστικού Συλλόγου Πατρών, και σάρωνε τις πρωτιές σ’ όσους αγώνες έπαιρνε μέρος.
Το 1896 στους 1ους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας ανακηρύχθηκε 2ος ολυμπιονίκης στην κολύμβηση 500 μέτρων. Ενα δικό του χρυσό μετάλλιο το ‘χασε τόσο άδικα από τον αυστριακό Νόιμαν. Το αγώνισμα της κολύμβησης, στο οποίο τότε έπαιρναν μέρος μόνο άνδρες, διεξήχθη στην ανοικτή θάλασσα, στον όρμο της Ζέας στον Πειραιά, και το παρακολούθησαν 40.000 θεατές.
Ο Αντώνης Πεπανός κατέβηκε στον αγώνα άρρωστος από βαρύ κρυολόγημα. Μέχρι και αιμορραγία στην μύτη είχε, γι’ αυτό δεν αγωνίστηκε και στον αγώνα των 1.200 μέτρων όπου είχε δηλώσει συμμετοχή.
Το πόσο χαρισματικός κολυμβητής ήταν, είχε φανεί χρόνια πριν: Το 1892, τέσσερα χρόνια πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, αποφασίστηκε να γίνουν και κολυμβητικοί αγώνες τον Ιούλιο στην Πάτρα. Αγώνες που έμειναν στην ιστορία, στις αρχές Ιουνίου, γύρω από τον κυματοθραύστη.
Δυο φορτηγίδες αγκυροβόλησαν στη μέση του κυματοθραύστη, από τη μέσα μεριά, στολισμένες με σμύρνα και σημαίες, για να φιλοξενήσουν την επιτροπή των αγώνων και τους προσκεκλημένους.
Από τους 36 κολυμβητές που δήλωσαν συμμετοχή αγωνίσθηκαν μόνο 16, γιατί φυσούσε βοριάς και τα νερά ήσαν παγωμένα. Το μεγάλο πλήθος ήταν στην προκυμαία και στο καφενείο, στον Φάρο. Η φιλαρμονική έδωσε το σύνθημα και ξεκίνησε ο αγώνας.
Από την αρχή ξεχώρισε ο Πεπανός. Η διαδρομή ήταν να γίνει 4 φορές ο γύρος του κυματοθραύστη 4 Χ 1853=7412 μέτρα. Λόγω του βοριά που έπνεε, οι διοργανωτές αποφάσισαν να μην βγουν οι κολυμβητές έξω από το λιμάνι και έκαναν 8 διαδρομές από τη μέσα μεριά. Στα πρώτα κιόλας μέτρα, ο Πεπανός έφυγε μπροστά.Πολύ μπροστά!
«Προχωρεί πολύ, τρέχει ως ξιφίας, ο νικητής του Φαλήρου, το άλκιμον τέκνον της πόλεώς μας», έγραψε εφημερίδα της εποχής!Μετά τις τρεις πρώτες διαδρομές, εγκατέλειψαν οι 13. Από τους τρεις που έμειναν, μόνο ο Πεπανός συνέχιζε και μετά τις έξι διαδρομές.
Κολυμπούσε μόνος του, είχαν ήδη περάσει 2,5 ώρες, ο φοβερός αθλητής δεν έλεγε να σταματήσει και τότε επενέβη ο δήμαρχος και τον ανακήρυξε νικητή, σταματώντας τον αγώνα. Δεύτερος ο Σπ. Φάντης, ψαράς στο επάγγελμα, και τρίτος ο Αριστ. Παλαιολόγος, ζαχαροπλάστης! Ο Πεπανός ανταμείφθηκε με πριμ 200 δραχμών. Ο κολυμβητής-θρύλος έφυγε από τη ζωή το 1918.
