Για δύο μέρες στο «Πάνθεον» ζωντάνεψε ΄΄Ο Κρητικός΄΄, βραβευμένος από την Unesco. Είναι το ποιητικό δημιούργημα του εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού. Αύρα ανεπανάληπτη, στηριγμένη στην Κρητική παράδοση. Μία από τις τέσσερεις απόπειρες, το 1824, απαλλαγής από τον τουρκικό ζυγό, λαχτάρα να ενωθεί το βασανισμένο νησί με την λοιπή Ελλάδα, ήδη λευτερωμένη.
΄΄Τρία αστροπελέκια έπεσαν, ένα ξωπίσω στ’ άλλα,
πολύ κοντά στην κορασιά με βρόντημα μεγάλο…΄΄
Σκηνοθέτης ο Μάριος Ιορδάνου ως Κρητικός λεβέντης άφοβος, έτοιμος για γάμο με την κορασιά, ρίχνεται στον αγώνα ∙ λαβώνεται αυτή, παλαίουν με τα κύματα. Η κόρη (Σοφία Καζοντζιάν) υπέροχη και τέλεια χορεύτρια, είχε ονειρευτεί: ΄΄Της τρέμουν τα λουλούδια στη θύρα της Παράδεισος, που εβγήκε με τραγούδια, έψαλλε την Ανάσταση χαροποιά η φωνή της΄΄ τώρα χαροπαλεύει. Ο Χάρος (Βαλεντίνο Βαλάσης, σκηνογράφος) στροβιλίζεται χορεύοντας, σε παντομιμικές μάχες, στροφές, αέρινα πέπλα. ΄΄ Κι όταν η θάλασσα ησύχασε, κοντά στην κορασιά… βρέθηκε μια φεγγαροντυμένη΄΄ που διάβαζε τα σωθικά του Κρητικού, το μακελειό με τους Τούρκους κ.λπ.
Αυτός αγωνίζεται να κρατάει τη κόρη «σαν τρυφερό κλωνάρι, κολυμπώντας» κι αρνείται να χωρίσει. Φωνάζει: «ω θεϊικιά κι όλη αίματα πατρίδα». Τέλος φθάνω στο γιαλό την αρραβωνιασμένη, την απιθώνω με χαρά κι ήταν … πεθαμένη». Τότε ο νιός αυτοκτονεί. Άκρα του τάφου σιωπή. Γάμος με Χάρο…
Η μουσική υπόκρουση (επιμέλεια Μάριου Ιορδάνου) λειτούργησε δραματικά, αφηγηματικά, καλύπτοντας τη πλοκή, με προμηνύματα.
Γλώσσα, γεμάτη ζωντάνια, σαν ορατόριο. Έχει λεβεντιά, πατρίδα, έρωτα, φύση: γλωσσότυποι αντίστοιχοι με τα τεκταινόμενα. Τόποι συμβολικοί, απρόβλεπτοι, φανταστικοί. Η, με θεϊκή εμφάνιση, φεγγαροντυμένη προσπαθεί, τελικά παίρνει τη μορφή της λαβωμένης κόρης.
Ο Σολωμός εξιδανικεύει την ελευθερία, δοξάζει την πατρίδα, τον έρωτα. Έχει γλώσσα δυνατή, εθνικό ύφος, εικόνες, λυρισμό. Προσωποποιεί ουρανό, θάλασσα. 21 διανοούμενοι ύμνησαν τον υπέροχο Κρητικό. ΄΄Η στιχουργία γεμάτη ανδρεία, πατριωτισμό και λατρεία΄΄ (Πολυλάς). ΄΄Αναβρύζουν κόσμοι ιδεατοί΄΄ (Παλαμάς). ΄΄Εξαίσιο ποίημα με σημαντικά προμηνύματα, φιλοσοφία της τέχνης΄΄ (Καλοσγούρος).
΄΄Συνεπαίρνει τον Horwath η απάνθρωπη ομορφιά της φεγγαροντυμένης΄΄ (Σίλλερ). ΄΄Η φεγγαροντυμένη είναι η ελευθερία, όπως οι «Ελεύθεροι πολιορκημένοι», «νύχτα σπαρμένη μάγια» (Μιχαλόπουλος). Προσωποποίηση ουρανού και θάλασσας, ρυθμός δεκαπεντασύλλαβου.
Στο τέλος, σεμνά, ο Ιορδάνου παρουσίασε στο κοινό του Πανθέου, πόσες παραστάσεις του ποιήματος εδώθησαν εντός και εκτός Ελλάδος, σαν αντίλαλος εθνικού ύφους και ψυχής.
