Η πτώση των τραπεζικών μετοχών σε Ελλάδα και Ιταλία δείχνει το πώς διαβάζουν οι αγορές την προοπτική λύσης με τα κόκκινα δάνεια αλλά και την παροχολογία των κυβερνήσεων συν τις αντιστάσεις σε λιτότητα και μεταρρυθμίσεις. Η αλήθεια όμως για την κατάσταση των ελληνικών τραπεζών δεν αντικατοπτρίζεται στις ευτελιστικές τιμές των μετοχών τους( αλλά αυτό είναι μια άλλη κουβέντα που χωράει πολύ συζήτηση).
Ο απλός πολίτης φυσικά έχει το εξής απλό ερώτημα στα χείλη: γιατί δεν προέβησαν οι ελληνικές τράπεζες στο περίφημο ξεσκαρτάρισμα των κόκκινων δανείων καθ όλη την διάρκεια των μνημονίων αφού τις ανακεφαλαιοποιήσαμε με δανεικά; Μια εύκολη απάντηση (πχ. έλλειψη δευτερογενούς αγοράς για τιτλοποιήσεις) δεν θα ήταν απαραιτήτως και η μοναδική σωστή. Το θέμα όμως είναι πώς θα μπορέσουν να βγούν στις αγορές οι τράπεζες ώστε να βρούν ρευστότητα-αφού και οταν με το καλό βγεί πρώτα το Δημόσιο στις αγορές. Και πριν απο αυτό καλό είναι να απαντήσουμε στο αναγκαίο ερώτημα που θα έπρεπε να μας απασχολεί: μπορεί το Κράτος να καλύψει τις (όποιες) νέες κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών χωρίς κάτι τέτοιο να θεωρηθεί κρατική ενίσχυση και να το απορρίψει η Κομισιόν- δεδομένου ότι μελετάται εγγυοδοσία απο το Δημόσιο σε σχήμα ειδικού σκοπού ώστε να μειωθούν δραστικά τα κόκκινα δάνεια ;
Εδώ οι απόψεις δι'ί'στανται απο τους αναλυτές. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού στις Βρυξέλλες θα θέσει θέμα κρατικής ενίσχυσης( state aid) γεγονός που θα θεωρηθεί επιδότηση του κράτους προς τις ιδιωτικές τράπεζες και παραβίαση της κοινοτικής νομοθεσίας. Και τίθεται και ένα άλλο ερώτημα: συμφέρει άραγε σε έναν χαμένο μέτοχο(δηλ. το Δημόσιο που έχασε λεφτά απο τις ανακεφαλαιοποιήσεις) να ξανατοποθετηθεί στα χαμηλά των μετοχικών τιμών, με αυξήσεις μτχ. κεφαλαίου, χωρίς να ρισκάρει ξανά τα λεφτά των φορολογουμένων ;
Δεν κουράζω με τα ψιλά γράμματα των δεικτών και των μεγεθών που αφορούν την κεφαλαιακή κατάσταση των τραπεζών διότι με αφορά φίλε αναγνώστη αυτό που αποσιωπάται απο την 'συστημική' μάζα των
αναλυτών: μέχρι ποιού σημείου μπορεί και πρέπει να παρεμβαίνει ένα Κράτος αλλά- και ένας υπερεθνικός θεσμός όπως η Ε.Ε.- ώστε να στηρίζει το τραπεζικό σύστημα. Πόσο επιδοτούμενη είναι αυτού του είδους η παρέμβαση και πόσο ωφελεί μακροπρόθεσμα την οικονομία στο σύνολο της ;
Το παίγνιο στην Ε.Ε μεταξύ Βερολίνου και Παρισιού , για την τραπεζική ένωση, χωράει και τα κερδοσκοπικά παιχνίδια των αγορών.Ας μην κρυβόμαστε πίσω απο το δάκτυλο μας : η Γερμανία είναι αυτή που πιέζει για τα κόκκινα δάνεια και μετά ακολουθούν οι αγορές.
Σε κάθε περίπτωση, το Βερολίνο θέλει εθνική εκκαθάριση των ισολογισμών των τραπεζών και οχι πανευρωπαική λύση. Έτσι κερδίζει έδαφος το προτεινόμενο Σχήμα Εγγύησης Ενεργητικού( APS) για την Ελλάδα. Αλλά πώς θα γίνει και ενα τέτοιο σχήμα δεν θα θεωρηθεί state aid ; Πώς το καταραμένο ελληνικό Δημόσιο -των πλεονασμάτων του σήμερα και των ελλειμμάτων τόσων ετών -γίνεται τώρα ο απο μηχανής θεός για το τραπεζικό σύστημα ;
Μην αναρωτιέσαι φίλε αναγνώστη. Ούτε η ορολογία των δεικτών γύρω απο την τραπεζική (ΝPEs, core-tier 1/2,cocos,κ.α) ούτε και η εμβάθυνση στην χρηματοοικονομική μηχανική θα σου δώσουν να καταλάβεις το μείζον ζητούμενο που δεν συζητάμε στην Ευρώπη: γιατί στις ΗΠΑ πέτυχε η διάσωση των τραπεζών το 2008( αφού όταν ρευστοποίησε εκεί το Δημόσιο τις μετοχές του έγραψε κέρδη) ενώ στα ευρωπαικά κράτη η παρέμβαση( πχ. λεφτά τους ESM στο ΤΧΣ που δανείστηκε η Ελλάδα) σημαίνει τελικά ζημίες για τον φορολογούμενο πολίτη;
Δομικές διαφορές των δύο οικονομιών( ΗΠΑ-Ε.Ε); Βασικές μονεταριστικές διαφορές (προνόμιο έκδοση χρήματος); Ή μήπως, πολύ απλά μιλώντας, οι ΗΠΑ είναι Κράτος ενώ η Ε.Ε έγινε ημι-δημόσιο με τα κράτη-μέλη της να στρέφονται στους πολίτες τους και να κοινωνικοποιούν τις ζημίες της ιδιωτικής τραπεζικής ; Ο καθένας ας ερμηνεύσει όπως αυτός θέλει τις απαντήσεις...
