Δεν θα αναφερθώ σε αριθμούς φίλε αναγνώστη όσο αφορά την συμφωνία για την χώρα μας στο τελευταίο Eurogroup. Και αυτό γιατί είναι μεν θεωρητικά η τελευταία συμφωνία μεταξύ ημών και των δανειστών, πρακτικά όμως ίσως χρειαστεί να "συμφωνήσουμε" ξανά στο μέλλον. Η επιμήκυνση του χρέους, η περίοδος χάριτος, η εκταμίευση της δόσης, το ενισχυμένο μαξιλάρι ασφαλείας, έχουν θετικό ισοζύγιο για την οικονομία: δημιουργούν δημοσιονομικό χώρο για φοροελαφρύνσεις και κοινωνικές παροχές. Δεν λύνουν όμως το τωρινό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας: την χρονική υστέρηση της αναιμικής ανάπτυξης.Οπότε ας περιορίσουμε προς το παρόν και τους πανηγυρισμούς.
Με ενδιαφέρει να μπούμε στην φιλοσοφία της νέας κατάστασης, της νέας εποχής. Θωρακίζουν άραγε οι Θεσμοί την Ελλάδα απέναντι στις αγορές ή αυτοπροστατεύονται ως προς την αποπληρωμή των υποχρεώσεων απο την πλευρά μας ; Ας μην βιαστούμε να απαντήσουμε. Εξάλλου τα στοχευμένα πλεονάσματα μας (και η διαδικασία επίτευξης τους) είναι το λογιστικό προαπαιτούμενο της δημοσιονομικής μας πειθάρχησης. Είναι όμως ταυτόχρονα και η πραγματική εικόνα προβολής στο μέλλον: χωρίς θετικό ισοζύγιο δημοσίων εσόδων/δαπανών η οικονομία δεν θα γίνει βιώσιμη. Και για να δανειστεί ξανά απο τις αγορές πρέπει να αξιολογηθεί ως βιώσιμη(να ανεβούμε δηλαδή στην κλίμακα αξιολόγησης) και φυσικά να πέσουν τα επιτόκια των ομολόγων μας.
Οι αγορές μπορεί να αποτιμήσουν πρόσκαιρα ως θετική την συμφωνία ελάφρυνσης του χρέους. Δεν ξεχνούν όμως οτι ήμαστε οικονομία με capital controls, υψηλή φορολογία, γραφειοκρατία, αντιαναπτυξιακό περιβάλλον. Δεν θα μας δανείσουν χωρίς να μας επιβάλλουν "κανόνες".Τι εννοώ: θα μας εποπτεύουν, παράλληλα με τους Θεσμούς, και τα άγρυπνα μάτια των θεσμικών επενδυτών των οποίων τα ραντάρ πιάνουν πάσης φύσεως "ποιοτικές" παραμέτρους μιας οικονομίας και ξεσκονίζουν κάθε μεταβολή σε δείκτες (πχ. κάμψη επενδύσεων, αρνητική κατανάλωση,κ.α) Πλέον η ελληνική οικονομία είναι υποχρεωμένη να εκτεθεί στο διεθνές κερδοσκοπικό κεφάλαιο(αγορά ομολόγων και μετοχών)Αν παράλληλα όμως δεν προσελκύσει και μακροχρόνιο παραγωγικό κεφάλαιο, ο "τόκος" που θα πληρώνουμε θα είναι πολύ υψηλότερος απο το αποτέλεσμα του επιτοκίου δανεισμού του Δημοσίου.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε οτι χάσαμε 50 δις απο το ΑΕΠ μας στα χρόνια της κρίσης. Δεν πρέπει να ξεχνάμε οτι χάθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας,δηλαδή αφαιρέθηκαν μισθοί απο την ζήτηση της οικονομίας.Δεν πρέπει να ξεχνάμε οτι μπήκαν δεκάδες χιλιάδες λουκέτα σε μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δεν ήμασταν - και δεν γίναμε ακόμα- καινοτομική και ανταγωνιστική οικονομία. Κάθε χαμένος χρόνος της τελευταίας 8ετίας είχε -πολλαπλασιαστικά -αρνητικό αποτέλεσμα στην μακροπρόθεσμη τάση της ελληνικής οικονομίας. Αυτή η τάση δεν είμαι σίγουρος αν ήταν ποτέ σταθερά ανοδική. Χρειάζεται σοβαρή μελέτη για να διατυπώσουμε αυτή την θέση. Και επειδή στην οικονομική πολιτική οι τάσεις είναι που διαμορφώνουν τα βιώσιμα αποτελέσματα, η μεταμνημονιακή περίοδος πρέπει να στηριχθεί άμεσα σε ένα θετικό σοκ επενδύσεων, απασχόλησης, παραγωγής, εμπορίου. Χωρίς όμως γενναία ένεση ρευστότητας στο κύκλωμα επένδυση-παραγωγή-κατανάλωση, τα δημόσια έσοδα απλά θα μειώνουν το ατομικό εισόδημα της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών...
