Τα χαρτιά του πολιτισμού, της πολιτισμικής κληρονομιάς μας, της ανακαλύψεως του ορθού λόγου από τους προσωκρατικούς φιλοσόφους μας, και της γλώσσας μας, αποτελούν κορυφαία συγκριτικά πλεονεκτήματα στον σημερινό κόσμο της παγκοσμιοποίησης, της μαζικής παραγωγής και κατανάλωσης. Αρκεί κάποιοι να το καταλάβουν και να κάνουν τις απαραίτητες προσπάθειες για να τα αξιοποιήσουν.
Από αυτή την οπτική γωνία, το βιβλίο της ελληνίστριας Andrea Marcolongo, που μεταφράστηκε στα ελληνικά και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πατάκη, είναι ένας ύμνος για την ελληνική γλώσσα που δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητος. Με τίτλο Η Υπέροχη Γλώσσα, το βιβλίο μιλάει για την αρχαία ελληνική, αλλά υπό πρίσμα που εντυπωσιάζει. Και τούτο διότι, κατά την συγγραφέα, η κατανόηση της ελληνικής γλώσσας υπήρξε πάντα το μεγάλο ερωτηματικό στην ζωή της και σε αυτήν αφιέρωσε κάμποσες νύχτες αγρύπνοιας. Ήδη δε, το βιβλίο έχει ξεπεράσει τις 100.000 πωλήσεις στην Ιταλία και μεταφράζεται και σε άλλες γλώσσες.
Εντυπωσιακός είναι επίσης και ο πρόλογος της συγγραφέως στην ελληνική έκδοση του βιβλίου, το οποίο προσφέρει στον αναγνώστη μοναδικές εμπειρίες εμπνεύσεως και γνώσης:
«Είναι πραγματικά μαγικό να βλέπω τις λέξεις μου, τις ιταλικές λέξεις, να ιστορούν την δική σας γλώσσα, την αρχαία ελληνική, που η Βιρτζίνια Γουλφ το 1905 όριζε ως The Magic Language. Χάρη σε εσάς, οι λέξεις μου ολοκληρώνουν το ταξίδι τους σε όλο τον κόσμο και σε όλες τις γλώσσες στις οποίες μεταφράστηκαν, για να αγκυροβολήσουν στο τελικό τους λιμάνι, την σημερινή Ελλάδα.
»Θαρρείς πως εκείνη η θεώρηση του κόσμου, μοναδική των αρχαίων Ελλήνων –από τον πολύ ιδιαίτερο τρόπο να σκέφτονται τον χρόνο μέχρι την έκφραση της επιθυμίας, από την ικανότητα να εκφράζουν τον έρωτα και να ξεπερνούν το φράγμα που υψώνουν τα γένη των ονομάτων και της ζωής– έχει ξεκινήσει το τελευταίο της ταξίδι, εκείνον τον νόστο που είναι μόνο δικός σας, που ανήκει σε εσάς, τους σύγχρονους Έλληνες. Σαν τον Οδυσσέα, χάρη σε αυτή την έκδοση των εκδόσεων Πατάκη η αρχαία ελληνική γλώσσα, που ζει και υπάρχει εδώ και πάνω από δύο χιλιάδες χρόνια, επιστρέφει στο σπίτι της, στην Ιθάκη της γλώσσας σας.
»Δεν υπήρξε ποτέ ταξίδι που έφτασε σε κάποιον προορισμό και δεν αναγκάστηκε να αναμετρηθεί με την διαφορετικότητα που συνάντησε στην πορεία: η αρχαία ελληνική γλώσσα είναι ανεπανόρθωτα διαφορετική, γι’ αυτό και εμείς “οι ξένοι” νιώθουμε γι’ αυτήν κάτι σαν θλίψη, λες και πρόκειται για μία ιστορία αγάπης που δεν ζήσαμε αλλά πάντα λαχταρούσαμε. Εσείς οι Έλληνες, οι μόνοι στον κόσμο, αυτή την ιστορία αγάπης την ζήσατε.
»Δεν έχει σημασία αν γνωρίζετε αρχαία ελληνικά ή όχι, αυτό το βιβλίο είναι αφιερωμένο σε όλους τους ανθρώπους που αναζητούν λέξεις για να μιλήσουν για τον εαυτό τους, στην σύγχρονη εποχή. Η Υπέροχη Γλώσσα δεν είναι ένα παραδοσιακό εγχειρίδιο, ένα ακαδημαϊκό δοκίμιο, ένα μάθημα από καθέδρας. Είναι μία συνταρακτική έκφραση και δομή της ψυχής μέσω μίας γλώσσας αρχαιότατης που ποτέ δεν υπήρξε πιο σύγχρονη, όσο η δική σας.
»Με αυτό το βιβλίο η αρχαία ελληνική γλώσσα ξαναγύρισε σε εμένα, που πάντα την αγαπούσα, και τώρα επιστρέφει σε εσάς, επιστρέφει στην πατρίδα της, στον δικό σας τρόπο σκέψης, στις λέξεις σας και στις καθημερινές σας πράξεις. Επιστρέφει γιατί ποτέ δεν έφυγε. Κλασσικό δεν είναι κάτι αρχαίο, παλιό, αλλά κάτι που δεν έπαψε ποτέ να έχει κάτι να πει, έλεγε ο Ιταλό Καλβίνο. Μέσω της Υπέροχης Γλώσσας η αρχαία ελληνική γλώσσα έχει πολλά να σάς πει –και πολλά να σάς ρωτήσει.
»Πότε ήταν η τελευταία φορά που είπατε σ’ αγαπώ στ’ αλήθεια; Που δώσατε όλο σας τον εαυτό για να υλοποιήσετε ένα όνειρο; Πότε νιώσατε στ’ αλήθεια ελεύθεροι να διαθέσετε όπως θέλετε την ζωή σας και επομένως αναλάβατε αναγκαστικά την ηρωϊκή, απόλυτα ελληνική ευθύνη να πάρετε μία απόφαση που άλλαξε για πάντα την πορεία της ζωής σας;
»Η Υπέροχη Γλώσσα αποδεικνύει αυτό που πίστευα πάντα, από τότε που κοριτσάκι ακόμα ερωτεύτηκα τα ελληνικά και τα έκανα πυξίδα της καθημερινής κοσμικής ζωής μου, σε χαρές και λύπες, σε έναν σημερινό κόσμο τόσο γεμάτο με αντιθέσεις: δεν υπάρχουν νεκρές ή ζώσες γλώσσες, υπάρχουν γλώσσες καρποφόρες, τόσο γόνιμες όσο η ελληνική, που να γίνονται κομμάτι της δικής σας μητρικής γλώσσας, τόσο ισχυρές που να γίνονται κομμάτι του εαυτού σας.
»Τελειώνοντας την ανάγνωση του βιβλίου, ίσως νιώσετε νοσταλγία, όχι για μία εποχή όπως της αρχαίας Αθήνας, αλλά για έναν τρόπο να βλέπετε και να μπορείτε να εκφράζετε τον κόσμο με λέξεις, έναν τρόπο σαφή, λιτό, αιχμηρό, αποτέλεσμα μιας διαδικασίας και μιας σκέψης στα μέτρα του ανθρώπου».
Μετά από αυτά τα λόγια της συγγραφέως, μήπως έχει έλθει η ώρα να ξανασκεφτούμε αυτά που αλόγιστα καταστρέφουμε, όπως την γλώσσα, και να δούμε τί μπορούν να μάς προσφέρουν;
