Τι γίνεται όταν μια γυναίκα υπέρβαρη μείνει έγκυος; Διακινδυνεύει ή τελικά όλη η φασαρία γίνεται για το τίποτα;
Είναι αλήθεια ότι οι υπέρβαρες γυναίκες διατρέχουν περισσότερους κινδύνους επιπλοκών στην εγκυμοσύνη από εκείνες με κανονικό βάρος, όπως εμφάνιση διαβήτη κύησης, προεκλαμψίας κ.ο.κ. Είναι όμως εξίσου αλήθεια ότι πολλές υπέρβαρες γυναίκες είχαν κανονικές εγκυμοσύνες χωρίς προβλήματα και γέννησαν υγιέστατα μωρά.
Πολλοί επιστήμονες επισημαίνουν ότι το άγχος που δημιουργείται σε μια υπέρβαρη μητέρα για τα κιλά της στην εγκυμοσύνη είναι η αιτία για επιπλοκές. Σε κάθε περίπτωση, μια εγκυμοσύνη που τίθεται υπό στενή παρακολούθηση, με τη μητέρα να τρέφεται σωστά και να ασκείται στο μέτρο του δυνατού δεν έχει λόγο να μην έχει αίσιο τέλος!
Είμαι υπέρβαρη;
Για να καθορίσει ο γιατρός σας αν είστε υπέρβαρη σίγουρα αυτό θα γίνει πριν την εγκυμοσύνη. Υπάρχουν πολλοί τρόποι καθορισμού όμως ο πιο συνηθισμένος στην επιστημονική κοινότητα είναι ο Δείκτης Μάζας Σώματος. Όσο πιο ψηλά είναι από ένα όριο είναι ο ΔΜΣ τόσο αυξάνονται και οι κίνδυνοι. Και πάλι όμως ο ΔΜΣ από μόνος του δεν καθορίζει την έκβαση μιας εγκυμοσύνης μιας μητέρας με αυξημένο βάρος.
Τι ισχύει;
Τα «κακά» νέα είναι ότι συνήθως μια υπέρβαρη μέλλουσα μητέρα αντιμετωπίζει πρόβλημα με πόνους στη μέση λόγω του βάρους και είναι επιρρεπής στις λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος. Επιπλέον συνήθως υπάρχουν κάποιες «ανωμαλίες» στην ανάπτυξη του βρέφους, δηλαδή συνήθως τα μωρά υπέρβαρων γυναικών γεννιούνται μεγαλύτερα (σε βάρος) από ένα μέσο μωρό ή μικρότερα.
Σε ό,τι αφορά στις πιθανότητες για υπέρταση, διαβήτη κύησης και προεκλαμψία, οι πιθανότητες είναι αναλογικά πιο αυξημένες σε σχέση με μια μητέρα φυσιολογικού βάρους όμως αυτό δεν σημαίνει ότι οι υπέρβαρες μητέρες οπωσδήποτε θα εμφανίσουν τέτοιες καταστάσεις.
Τα καλά νέα είναι ότι μια υπέρβαρη μητέρα έχει τις ίδιες σχεδόν πιθανότητες με μια φυσιολογικού βάρους να εμφανίσει το μωρό της γενετικές ανωμαλίες όπως π.χ. το σύνδρομο Down.
Τέλος οι μητέρες με αυξημένο σωματικό βάρος έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να γεννήσουν με καισαρική. Αυτό συνήθως οφείλεται στο γεγονός ότι το έμβρυο είναι μεγάλο σε μέγεθος με αποτέλεσμα ο φυσιολογικός τοκετός να μην διευκολύνεται. Και πάλι, όμως εξίσου καλές είναι και οι πιθανότητες να γεννηθεί το μωρό με φυσιολογικό τοκετό.
Τι μπορώ να κάνω;
Σίγουρα δεν μπορείτε να εξαφανίσετε δια μαγείας τους κινδύνους όμως μπορείτε να μειώσετε τις πιθανότητες με απλές κινήσεις.
1.Το βασικότερο βήμα για να προστατέψετε εσάς και το έμβρυο είναι να βρείτε έναν καλό γυναικολόγο. Τα προσόντα του; Να έχει κατανόηση, να γνωρίζει πώς αντιμετωπίζεται μια περίπτωση όπως η δική σας, να είναι άνετος και επεξηγηματικός για να σας καθοδηγεί κατάλληλα ώστε να έχετε μια ήρεμη κύηση. Με άλλα λόγια ένας γυναικολόγος που αναλαμβάνει μια υπέρβαρη μητέρα πρέπει να είναι καταρτισμένος σε θέματα που αφορούν το υπερβολικό σωματικό βάρος όπως για παράδειγμα ειδικά τεστ που πρέπει να κάνει η γυναίκα, τεχνικές για να κλείσει σωστά η τομή της καισαρικής κ.ο.κ. Για παράδειγμα εάν πριν να μείνετε έγκυος δεν είχατε κάνει εξετάσεις αίματος για διαβήτη τύπου 2 θα χρειαστεί να κάνετε εξετάσει για το σάκχαρο νωρίτερα στο 2ο τρίμηνο αντί για τις 24 με 28 εβδομάδες που συνήθως γίνεται η πρώτη εξέταση για διαβήτη κύησης. Επίσης κάποιοι γιατροί συνιστούν στις υπέρβαρες μητέρες να παίρνουν λίγο μεγαλύτερη δόση φολικού οξέως πριν και μετά τη σύλληψη.
2. Ένας έμπειρος γυναικολόγος συνήθως θα συστήσει μερικούς υπερήχους παραπάνω για να παρακολουθεί την ανάπτυξη του εμβρύου. Και αυτό γιατί ο υπέρηχος, το βασικό μέσο παρακολούθησης του ύψους και βάρους του εμβρύου, είναι πιο ανακριβής στις μητέρες με περιττά κιλά. Ο ίδιος γιατρός θα πρέπει να σας δώσει εξατομικευμένες οδηγίες για το πόσο βάρος θα πρέπει να πάρετε και ίσως σας παραπέμψει σε φυσιοθεραπευτή για να σας βοηθήσει στην περίπτωση που εμφανιστούν πόνοι στη μέση.
3. Επίσης εκτός από το γιατρό μια έμπειρη μαία μπορεί να βοηθήσει και να σας παρέχει συμβουλές και τεχνικές για να βελτιώσετε τις πιθανότητες να γεννήσετε φυσιολογικά αλλά κυρίως να κατευνάσει τις ανησυχίες σας. Κατά τη διάρκεια του τοκετού θα σας βοηθήσει με τις συσπάσεις αλλά και θα προτείνει στάσεις για να ανακουφιστείτε. Σε κάθε περίπτωση έχει αποδειχτεί ότι η παρουσία μαίας στον τοκετό διευκολύνει τα πράγματα και αυξάνει τις πιθανότητες ο τοκετός να είναι φυσιολογικός. Στην περίπτωση των υπέρβαρων μητέρων κάτι τέτοιο έχει τεράστια σημασία καθώς συνήθως ο τοκετός τους διαρκεί περισσότερο σε σχέση με πιο αδύνατες μαμάδες κάτι που οδηγεί στη λύση της καισαρικής, χωρίς να υπάρχει λόγος.
Θα κάνω δίαιτα;
Η λέξη «δίαιτα» είναι απαγορευτική σε κάθε κύηση. Άλλωστε δεν έχει σημασία το πόσο τρώτε όσο το τι τρώτε. Η συνεργασία με το γιατρό σας είναι περισσότερο από απαραίτητη καθώς εκείνος θα καθορίσει το πόσο βάρος επιτρέπεται να πάρετε για μια φυσιολογική εγκυμοσύνη. Οι συμβουλές διατροφής είναι συνήθως κοινές σε κάθε εγκυμοσύνη. Τι σημαίνει αυτό;
Είτε υπέρβαρη είτε φυσιολογικού βάρους μια μέλλουσα μητέρα πρέπει να καταναλώνει πολλά λαχανικά, πρωτεΐνες όπως του κοτόπουλου και του ψαριού, απλούς υδατάνθρακες που να προέρχονται από προϊόντα ολικής αλέσεως, φρούτα κ.ο.κ. Σε μια υπέρβαρη μητέρα ο γυναικολόγος ενδεχομένως να συστήσει να αποφεύγει τα γλυκά, τους χυμούς, το λευκό ψωμί και το λευκό ρύζι και να προτιμήσει ολόκληρα τα φρούτα καθώς και μαύρο ψωμί και καστανό ρύζι. Τα προϊόντα ολικής αλέσεως άλλωστε βοηθούν στην καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα.
Ο έλεγχος των τιμών του σακχάρου στο αίμα και η διατήρησή τους εντός φυσιολογικών ορίων έχει μεγάλη σημασία καθώς συμβάλλει στο να μην μεγαλώσει υπερβολικά το μωρό ώστε να δυσχεράνει τον τοκετό. Είναι χαρακτηριστικό αν και ακραίο το παράδειγμα της μητέρας από την Ινδονησία που γέννησε ένα μωρό 8 κιλών και αυτό γιατί είχε διαβήτη κύησης και δεν το γνώριζε. Ο γιατρός σας, λοιπόν, πιθανόν να συστήσει να τρώτε έξι μικρότερα γεύματα και ενδιάμεσα τη μέρα αντί για τρία μεγάλα γεύματα για να κρατήσετε τις τιμές του σακχάρου σταθερές.
Πρέπει να ασκούμαι;
Εάν δεν είχατε κάποια μορφή άσκησης πριν μείνετε έγκυος η εγκυμοσύνη δεν προσφέρεται για να ξεκινήσετε κάποιο βαρύ πρόγραμμα. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει όλη μέρα να κάθεστε και ειδικά εάν δουλεύετε. Η ήπια άσκηση θα έχει ευεργετικά αποτελέσματα στη ρύθμιση του σακχάρου σας.
Δεν χρειάζεται να κάνετε πολλά: βγαίνετε με το σύντροφό σας για μια ήρεμη βόλτα κάθε απόγευμα ή πηγαίντε με τα πόδια στο σουπερμάρκετ και σε άλλες κοντινές αποστάσεις. Με άλλα λόγια εντάξτε την κίνηση στην καθημερινότητά σας χωρίς υπερβολές. Καθώς ο καιρός ανοίγει το κολύμπι είναι ακόμη μία εξαιρετική και ξεκούραστη άσκηση.
