Του Γιώργου Καρβουνιάρη*
Οι δασμοί που επιβλήθηκαν από την κυβέρνηση Τραμπ κατά των ευρωπαϊκών προϊόντων δεν είναι απλώς ένα οικονομικό μέτρο, αλλά μια σκληρή πρόκληση για την Ευρώπη. Όμως, αντί να τους δούμε σαν απειλή ή ως αφορμή για νέες αντιπαραθέσεις με τις ΗΠΑ, ίσως ήρθε η ώρα να αξιοποιήσουμε την κρίση προς όφελός μας. Οι δασμοί αυτοί μπορούν να αποτελέσουν μια μοναδική ευκαιρία για την αναδιάρθρωση της ελληνικής και ευρωπαϊκής οικονομίας και την επίλυση των αιώνιων ανισοτήτων μεταξύ Βορρά και Νότου. Αν δεν αντιδράσουμε σωστά, όμως, το τίμημα θα είναι ακριβό και οι συνέπειες καταστροφικές.
Ας ρίξουμε μια ματιά στην ιστορία για να κατανοήσουμε πώς οι οικονομικές πιέσεις συχνά οδηγούν σε σημαντικές αλλαγές. Το 1929, η οικονομική κρίση και οι προστατευτικές πολιτικές των χωρών δημιούργησαν ένα παγκόσμιο οικονομικό «τρύγο», που οδήγησε σε αλυσιδωτές καταρρεύσεις και ανεργία. Ωστόσο, χώρες όπως η Γερμανία εκμεταλλεύτηκαν την προστατευτική πολιτική, επενδύοντας στην εγχώρια παραγωγή και την τεχνολογία, κάτι που έφερε την οικονομική τους ανάπτυξη στα επόμενα χρόνια, ιδίως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η Ελλάδα και ο Νότος της Ευρώπης δεν πρέπει να περιμένουν τη σωτηρία από εξωτερικές δυνάμεις. Αντιθέτως, το ζητούμενο είναι να στρέψουμε την προσοχή μας στην ανάπτυξη των εγχώριων βιομηχανιών και να δημιουργήσουμε μια στρατηγική για την ενίσχυση των τοπικών παραγωγών και την καινοτομία. Με την παγκόσμια αγορά να αλλάζει και τις ΗΠΑ να ακολουθούν μια πολιτική απομονωτισμού, είναι καιρός να αναλάβουμε την τύχη μας στα χέρια μας και να εκμεταλλευτούμε την ευκαιρία για την αναδόμηση της ελληνικής οικονομίας.
Η αναγνώριση των δασμών Τραμπ ως ευκαιρία και όχι ως εμπόδιο μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση των σχέσεων εντός της Ε.Ε. και στη δημιουργία μιας πιο ισχυρής, αλληλοστηριζόμενης Ευρώπης. Η Ελλάδα, με τις ισχυρές της παραγωγικές δυνατότητες στον αγροτικό τομέα και την τεχνολογία, μπορεί να βρει νέες αγορές και να αναπτύξει στρατηγικές για την υποκατάσταση των εισαγωγών από τις ΗΠΑ.
Αν, όμως, παραμείνουμε ανήμποροι να προσαρμοστούμε στις νέες συνθήκες και συνεχίσουμε να «θυμώνουμε» με τις αποφάσεις του Τραμπ χωρίς να σκεφτούμε την αναγκαία στρατηγική προσαρμογής, κινδυνεύουμε να παγιδευτούμε σε έναν φαύλο κύκλο. Αντί να ανταποδώσουμε με αντίμετρα που δεν θα λύσουν κανένα πρόβλημα, πρέπει να δούμε τη σύγκρουση αυτή σαν ένα σημείο καμπής για την αναδιάρθρωση των οικονομιών μας. Χωρίς να προσφεύγουμε σε ρητορικές για επιβολή κυρώσεων ή σε λογικές «αυτόματης αντεπίθεσης», ο μόνος δρόμος για να ξεπεράσουμε την κρίση είναι να δημιουργήσουμε νέες δυνατότητες για την ελληνική και ευρωπαϊκή οικονομία.
Η Ευρώπη έχει αποδείξει, ιστορικά, ότι όταν λειτουργεί ενωτικά και εκμεταλλεύεται τις δύσκολες καταστάσεις, μπορεί να αναδείξει τις πραγματικές της δυνατότητες. Η Ελλάδα, για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια των μεταπολεμικών χρόνων, έχει δείξει ότι με τη σωστή στρατηγική, μπορεί να ανακάμψει, έστω και με αργούς ρυθμούς. Αν δεν το πράξουμε τώρα, όμως, αν δεν στραφούμε σε στρατηγικές αυτονομίας και ανάπτυξης, θα δούμε την Ελλάδα και την Ευρώπη να βυθίζονται περαιτέρω στην οικονομική αδράνεια.
Η αποδοχή της πραγματικότητας των δασμών Τραμπ και η έμπνευση από τις ιστορικές ευκαιρίες του παρελθόντος μπορεί να αποτελέσει την απαρχή για μια νέα οικονομική στρατηγική. Αν παραμείνουμε παθητικοί, το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να υποστείλουμε την ελληνική και ευρωπαϊκή οικονομία σε ακόμα μεγαλύτερη κρίση, ενώ οι άλλες χώρες θα προχωρούν μπροστά. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε.
*Ο Γιώργος Καρβουνιάρης είναι δημοσιογράφος, Γ.Γ. της Ένωσης Συντακτών Πελοποννήσου- Ηπείρου- Νήσων, υποψήφιος βουλευτής Αχαΐας ΠΑΣΟΚ το 2023
