Χρονιά μαζικής φυγής στη σύνταξη αναμένεται να είναι το 2026, με δεδομένο ότι αλλάζει ευνοϊκά ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων, ενώ θα αποφασιστεί αν και πώς θα γίνει η αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης από 1/1/2027 λόγω του δημογραφικού.
Η εξαγορά πλασματικών ετών παραμένει ένα κρίσιμο εργαλείο για τη συμπλήρωση των απαιτούμενων 40 ετών ασφάλισης
Ειδικότερα, μεγαλύτερες αυξήσεις στις συντάξεις από την 1η Ιανουαρίου 2026 προβλέπει ο νέος τρόπος υπολογισμού, ο οποίος αντί για τον μέσο πληθωρισμό του έτους της ΕΛΣΤΑΤ, θα περιλαμβάνει τον δείκτη μεταβολής μισθών. Είναι χαρακτηριστικό ότι αν εφαρμοζόταν φέτος η διάταξη, αντί για το 2,7% που έλαβαν ως αύξηση οι συντάξεις, αυτή θα ήταν 4%.
Τονίζεται ότι η διαδικασία συνταξιοδότησης απαιτεί σωστή και έγκαιρη προετοιμασία, ιδιαίτερα για όσους πλησιάζουν το 62ο έτος ηλικίας, το οποίο αποτελεί σήμερα το πιο ευνοϊκό όριο εξόδου με πλήρη σύνταξη.
Η εξαγορά πλασματικών ετών παραμένει ένα κρίσιμο εργαλείο για τη συμπλήρωση των απαιτούμενων 40 ετών ασφάλισης, ώστε να εξασφαλιστεί το μέγιστο της σύνταξης. Επισημαίνεται ότι μεγαλύτερη σύνταξη – από 26,2 ευρώ έως 254 ευρώ – μπορούν να λάβουν οι ασφαλισμένοι που θα παρατείνουν τον εργασιακό τους βίο.
Οι πλέον κερδισμένοι του νέου συστήματος συνταξιοδότησης, συγκριτικά με τον νόμο Κατρούγκαλου, είναι όσοι αποχωρούν με 40ετία ασφάλισης και πληρωμένων εισφορών. Στα 40 χρόνια κορυφώνονται τα «κέρδη» συγκριτικά με τους σημερινούς συντελεστές.
Τα 5 SOS
Ας δούμε όμως τα 5 SOS που πρέπει να προσέξουν οι υποψήφιοι συνταξιούχοι:
Βεβαίωση. Η προσυνταξιοδοτική βεβαίωση πιστοποιεί τον χρόνο ασφάλισης των υποψήφιων συνταξιούχων στα Ταμεία του ιδιωτικού τομέα (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΝΑΤ, ΟΓΑ κ.λπ.) έτσι όπως έχει διαμορφωθεί δύο χρόνια προτού συμπληρώσουν το όριο ηλικίας για να συνταξιοδοτηθούν, με σκοπό όταν φτάσουν το όριο συνταξιοδότησης να μη χρειάζεται να καταμετρηθούν όλα τα ένσημα, αλλά μόνο αυτά που θα έχουν πραγματοποιηθεί από την έκδοση της βεβαίωσης και μετά.
Η αίτηση για τη χορήγηση της προσυνταξιοδοτικής βεβαίωσης είναι υποχρεωτική για όσους έχουν περισσότερα του ενός ταμεία ασφάλισης, δηλαδή για όλους όσοι θα συνταξιοδοτηθούν με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης. Η βεβαίωση συνυποβάλλεται με την αίτηση συνταξιοδότησης.
Δικαιώματα. Θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα υφίσταται όταν ο ασφαλισμένος συμπληρώνει, σωρευτικά και αθροιστικά, τόσο τον ελάχιστο απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης όσο και το διαμορφούμενο για εκείνον όριο ηλικίας. Το θεμελιωμένο δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί οποτεδήποτε και ο ασφαλισμένος δεν είναι υποχρεωμένος να συνταξιοδοτηθεί.
Κατοχυρωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα είναι η δυνατότητα του ασφαλισμένου να συνταξιοδοτηθεί με τους όρους που διαμορφώνονται κατά το έτος συμπλήρωσης του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης ή ηλικιακού ορίου.
Πλασματικά. Ο ένας στους δύο ασφαλισμένους κάνει χρήση πλασματικών ετών ασφάλισης. Η εξαγορά πλασματικών ετών αποτελεί το «κλειδί» για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και μείωση του ορίου ηλικίας έως και 7 χρόνια νωρίτερα.
Με την εξαγορά πλασματικού χρόνου έως το 2012, οι παλαιοί (πριν από το 1993) ασφαλισμένοι κατοχυρώνουν και τις ηλικίες που ίσχυαν τότε.
Ειδικές περιπτώσεις:
- Γονείς και τρίτεκνοι στο Δημόσιο: εξαγορά ετών 2010 – 2012 με αναδρομικά δικαιώματα.
- Μητέρες ανηλίκων στο ΙΚΑ: 5.500 ημέρες ασφάλισης έως το 2012.
- Μητέρες σε ΔΕΚΟ και τράπεζες: 25ετία έως το 2012 για πρόωρη ή μειωμένη σύνταξη.
- Ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι: ολοκλήρωση 40ετίας με παράλληλη εργασία.
Το κόστος εξαρτάται από την ασφαλιστική κατηγορία (244 – 659 €/μήνα/έτος). Η εφάπαξ εξόφληση προσφέρει έκπτωση 2% ανά 100 €, και φορολογική έκπτωση.
Οσοι πλησιάζουν τα 62 πρέπει να εξετάσουν αν συμφέρει η εξαγορά και να αποφασίσουν αν θα πληρώσουν εφάπαξ ή μέσω σύνταξης (με αίτηση εξαγοράς στην ψηφιακή αίτηση συνταξιοδότησης).
Οφειλές. Πρέπει να τακτοποιηθούν τυχόν οφειλές. Για ποσά έως 20.000 € (ή 30.000 € για επαγγελματίες), παρακρατείται από τη σύνταξη με δόσεις (έως 60) και κρατήσεις ως και 60%.
Ο ΕΦΚΑ δεν αναγνωρίζει πάντα εξωδικαστικές ρυθμίσεις, προκαλώντας καθυστερήσεις. Απαιτείται προσοχή.
Μητέρες ανηλίκων. Υπάρχουν «παράθυρα» πρόωρης συνταξιοδότησης για μητέρες με ανήλικο τέκνο που μπορούν να αξιοποιήσουν μεταβατικά όρια ηλικίας ώστε να συνταξιοδοτηθούν πριν τα 62 ή 67.
Προϋποθέσεις:
- Ανήλικο παιδί έως το 2012.
- Πρώτη ασφάλιση πριν το 1993.
- Συμπλήρωση 5.500 ημερών ασφάλισης έως το 2012.
- Κατοχύρωση ηλικιακού ορίου μεταξύ 2015 – 2021, ακόμα κι αν συμπληρώνεται μετά το 2022.
