Η Σουηδία επί δεκαετίες θεωρείτο η επιτομή της σεξουαλικής ελευθερίας – σε τέτοιο βαθμό που ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντουάιτ Αϊζενχάουερ εξέφρασε το 1960 την έντονη δυσαρέσκειά του για το ότι ο λαός της έτεινε προς την «αμαρτία, το γυμνό, τη μέθη». Το 1971, ακολούθησε τη Δανία και έγινε η δεύτερη χώρα στον κόσμο που νομιμοποίησε όλες τις μορφές πορνογραφίας.
Την 1η Ιουλίου τέθηκε σε ισχύ νέος νόμος που ποινικοποιεί την πληρωμή για ζωντανή πορνογραφία σε ιστότοπους όπως το OnlyFans
Ωστόσο, η Σουηδία τήρησε μια πιο μετριοπαθή στάση όσον αφορά την πορνεία, δημιουργώντας το 1999 το λεγόμενο Σκανδιναβικό Μοντέλο, το οποίο ποινικοποιούσε την αγορά σεξ, αλλά όχι την πώλησή του, με σκοπό τη μείωση της ζήτησης και την παράλληλη προστασία των ευάλωτων γυναικών. Αυτό το μοντέλο έχει έκτοτε εξαπλωθεί ευρέως. Την τελευταία δεκαετία, η Γαλλία, η Ιρλανδία, το Ισραήλ και η αμερικανική πολιτεία του Μέιν το έχουν υιοθετήσει.
Τώρα η Σουηδία προσπαθεί να εφαρμόσει το σκανδιναβικό μοντέλο της στον ψηφιακό κόσμο. Την 1η Ιουλίου τέθηκε σε ισχύ ένας νέος νόμος που ποινικοποιεί την πληρωμή για ζωντανή πορνογραφία σε ιστότοπους όπως το OnlyFans, την πλατφόρμα που είναι γνωστή για το περιεχόμενό της για ενηλίκους, αλλά όχι εκείνους που πληρώνονται για να δείξουν σεξουαλικές πράξεις. Οσοι παραβιάζουν τον νέο νόμο αντιμετωπίζουν ποινή φυλάκισης έως και ενός έτους.
Ο νέος νόμος, γράφει ο Economist, έρχεται καθώς οι εργαζόμενοι στη βιομηχανία του σεξ υιοθετούν όλο και περισσότερο την τεχνολογία και μετακινούνται στο Διαδίκτυο. Πολλοί από αυτούς που πωλούν σωματικό σεξ έχουν ήδη μεταβεί στο εικονικό σεξ μέσω Διαδικτύου, που αποκτά όλο και μεγαλύτερη δυναμική.
Η αγορά σεξουαλικού περιεχομένου έχει επίσης γίνει ευκολότερη – και πιο αποδεκτή – από ποτέ. Το 14% των νέων Αμερικανών λένε ότι θα σκεφτόντουσαν να πουλήσουν περιεχόμενο στο OnlyFans. Το 16% λέει ότι θα γίνονταν «sugar baby», πουλώντας «συντροφικότητα» σε μεγαλύτερους άνδρες. Τον Μάιο του 2024, ένας στους δέκα βρετανούς ενήλικες που ήταν online επισκέφτηκαν το Chaturbate, μια ιστοσελίδα ζωντανής σεξουαλικής επαφής μέσω webcam. Ακόμα και τα όρια αυτού που οι άνθρωποι θεωρούν σεξουαλική εργασία γίνονται θολά, σημειώνει η Τίλα Σάντερς, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Λέστερ.
Τα ποσοστά είναι σοκαριστικά και ενδεικτικά μιας τάσης που διαμορφώνεται μεταξύ των νέων. Στη Σουηδία, το 8% των κοριτσιών ηλικίας 15-19 ετών λένε ότι έχουν στείλει σεξουαλικό περιεχόμενο ή έχουν γνωρίσει κάποιον για σεξ με αντάλλαγμα χρήματα, συχνά μέσω της εφαρμογής κοινωνικής δικτύωσης Snapchat.
Τα τέσσερα μοντέλα
1 . Ψηφιακή διαφήμιση
Οπως παρατηρεί το MIT Technology Review οι τεχνολογικοί γίγαντες προωθούν μια «σεξουαλική πολιτική» μέσω ενός πολύπλοκου συστήματος που βασίζεται κυρίως σε τέσσερα μοντέλα. Καταρχήν, στην ψηφιακή διαφήμιση. Η οργανωμένη ψηφιακή προσφορά διαφημίσεων πορνείας προκαλεί τη μετακίνηση της αλληλεπίδρασης μεταξύ ανδρών που πληρώνουν για σεξ και γυναικών στην πορνεία στο εικονικό περιβάλλον, ευνοώντας τη μεγαλύτερη προσβασιμότητα όλες τις ώρες της ημέρας με διάφορους όρους: σύγχρονη ή ασύγχρονη αλληλεπίδραση, ποικιλομορφία στη διαπραγμάτευση όρων, ορίων και τιμών και πολλαπλασιασμός των σεξουαλικών πρακτικών.
2 . Υβριδική στρατολόγηση
Δεύτερον, υπάρχουν οι υβριδικές πλατφόρμες που έχουν αυξηθεί καθώς γυναίκες και κορίτσια «στρατολογούνται» μέσω διαδεδομένων εφαρμογών όπως Onlyfans, IsMyGirl, Manyvids, Justforfans, Tinder, IWantFanClub, TikTok και άλλες. Η πληρωμή γίνεται για συγκεκριμένο περιεχόμενο μέσω συνδρομών και φιλοδωρημάτων. Η τιμή ορίζεται από το άτομο που ανεβάζει το περιεχόμενο. Από τα έσοδα που προκύπτουν, ο δημιουργός περιεχομένου λαμβάνει ένα ποσοστό και η πλατφόρμα λαμβάνει ένα άλλο ως προμήθεια. Οι εικόνες που δημιουργούνται εγγυώνται κέρδος, όχι μόνο τη στιγμή που εμφανίζονται για λίγο, αλλά και μέσω της «εκμετάλλευσής» τους επ’ αόριστον, με τη μόνιμη χρήση τους σε άλλους ψηφιακούς χώρους χωρίς τη συγκατάθεση των δημιουργών.
3. Uber-οποίηση συστήματος
Τρίτον, η uberοποίηση του συστήματος, όπως χαρακτηρίζεται. Οπως εξηγεί στην «El Pais» ο καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης, Μάριο Γκαρθία, αυτό ξεκίνησε μετά την οικονομική κρίση του 2008. «Περιλαμβάνει την εξαφάνιση των παραδοσιακών μεσαζόντων. Αναδύεται ένα είδος «Amazon σεξουαλικής εκμετάλλευσης», όπου o «πελάτης» επιλέγει τη γυναίκα που θέλει και τον τόπο συνάντησης μέσω κάποιου ιστότοπου. Η ζήτηση ικανοποιείται αμέσως και ένα αυτοκίνητο παραδίδει την «παραγγελία» στην τοποθεσία που ζητήθηκε. Οι νέες τεχνολογίες επιτρέπουν σε αυτήν την επιχείρηση να φτάσει όλο και πιο μακριά, και οι γυναίκες είναι ολοένα και πιο απομονωμένες, συνεχώς διαθέσιμες και απροστάτευτες».
4. Τεχνητή νοημοσύνη
Το τέταρτο στοιχείο είναι το περιεχόμενο πορνό που δημιουργείται από την τεχνητή νοημοσύνη – ορισμένοι ειδικοί προβλέπουν ότι μέσα σε λίγα χρόνια θα φθάσει το 90% αυτού του περιεχομένου στο Διαδίκτυο. Ανάλογα με τη ζήτηση δημιουργούνται τα λεγόμενα deepfake porn από ομάδες συχνά ανδρών, που εμφανίζονται ως γυναίκες στο Διαδίκτυο για να προσελκύουν πελάτες. Αναδημιουργούν τοξικές πορνογραφικές, μισογυνιστικές και επικίνδυνες εικόνες για γυναίκες και παιδιά.
Premium έκδοση «Τα ΝΕΑ»
