Τον Ιανουάριο του 2022 ο νεαρός Θεοφάνης – Ερμής Θεοχαρόπουλος έφυγε από τη ζωή μετά από ατύχημα στα Τζουμέρκα και ενώ περίμενε για πέντε ώρες ελικόπτερο, με το ΕΚΑΒ και την Πυροσβεστική να είναι αδύνατο να προσεγγίσουν το ορεινό σημείο που βρισκόταν. Στη μνήμη του άτυχου 21χρονου, και με δεδομένα πολλά παρόμοια ατυχήματα και δυστυχήματα στη χώρα μας, δημιουργήθηκε Εθνικός Μηχανισμός Εναέριας Έρευνας και Διάσωσης με το όνομα «Θεοφάνης – Ερμής Θεοχαρόπουλος». Τα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Εθνικής Άμυνας, Υγείας, Υποδομών και Μεταφορών, Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας έχουν έτοιμο το Εθνικό σχέδιο εναέριας διάσωσης και αεροδιακομιδών, με βασικό του άξονα τη δημιουργία έξι νέων βάσεων για περιπτώσεις ορεινής διάσωσης.
Η Ελλάδα στο μεγαλύτερο μέρος του ηπειρωτικού της κορμού αλλά και του νησιωτικού της χώρου είναι μια ορεινή χώρα με έντονο γεωμορφολογικό ανάγλυφο (υψηλά και ενίοτε δυσπρόσιτα βουνά, όρη, φαράγγια, και χαράδρες) και με περιορισμένο ή και δύσκολα προσπελάσιμο ορεινό οδικό δίκτυο. Επιπροσθέτως, είναι πολύ μεγάλη και διαρκώς αυξανόμενη η ανάγκη σε όλη τη χώρα για την παροχή άμεσης προνοσοκομειακής φροντίδας και άμεσης διακομιδής σε κατάλληλες υγειονομικές δομές, επειγόντων περιστατικών ατυχημάτων, τραυματισμών και αιφνίδιων ασθενειών, που συμβαίνουν εντός και εκτός αστικού ιστού ανά την επικράτεια, με εξ ορισμού περιορισμένη και δυσχερή πρόσβαση των επίγειων μέσων του ΕΚΑΒ (ασθενοφόρα).
Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την ολοένα και αυξανόμενη ανθρώπινη παρουσία σε αυτά τα πεδία, για βιοποριστικούς λόγους ή για αναψυχή, διαμορφώνει μια νέα πραγματικότητα, που καθιστά επιτακτική την ύπαρξη ενός λειτουργικού και αξιόπιστου μηχανισμού Εναέριας Διάσωσης και Αεροδιακομιδών, με κύριο χαρακτηριστικό την ικανότητα ταχείας ανταπόκρισης, για την παροχή συνδρομής σε άτομα που εκτίθενται σε κίνδυνο ή απειλείται η ζωή τους ή η σωματική τους ακεραιότητα συνεπεία ατυχήματος.
Με το Εθνικό Σχέδιο Εναέριας Διάσωσης και Αεροδιακομιδών επιδιώκεται η άμεση και συντονισμένη ανταπόκριση του Πυροσβεστικού Σώματος, που επιφορτίζεται βασικά με την ορεινή διάσωση, στη διαχείριση συμβάντων Εναέριας Διάσωσης και Αεροδιακομιδών, σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, καθώς και η συνεργασία με τους εμπλεκόμενους φορείς.
Στο πλαίσιο αποτελεσματικής ορεινής διάσωσης και αεροδιακομιδών συστήνονται έξι βάσεις ετοιμότητας / επιφυλακής ως ειδικές περιφερειακές υπηρεσίες του Πυροσβεστικού Σώματος. Πρόκειται για τις εξής:
– Η πρώτη με έδρα την Αγχίαλο.
– Η δεύτερη με έδρα το Άκτιο.
– Η τρίτη με έδρα το Ηράκλειο.
– Η τέταρτη με έδρα την Καβάλα.
– Η πέμπτη με έδρα τη Νάξο.
– Η έκτη με έδρα τη Λήμνο.
Για την ορεινή διάσωση και τις αεροδιακομιδές βασικά πτητικά μέσα και προσωπικό είναι αυτά των υπηρεσιών του Πυροσβεστικού Σώματος, του Υπουργείου Υγείας και των Ενόπλων Δυνάμεων που είναι καθημερινά σε ετοιμότητα.
Στο πλαίσιο λειτουργίας του μηχανισμού εναέριας έρευνας και διάσωσης, η επιχειρησιακή διαχείριση των αιτημάτων εναέριας διάσωσης και αεροδιακομιδών πραγματοποιείται από την Ομάδα Βάρδιας της έκτης Μονάδας Διάσωσης και Αεροδιακομιδών («Unit6- HEMS») που συστήνεται και λειτουργεί στο Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων, ύστερα από κλήση για την αντιμετώπιση περιστατικού είτε στον ενιαίο ευρωπαϊκό αριθμό έκτακτης ανάγκης «112», είτε σε οποιονδήποτε άλλο αριθμό έκτακτης ανάγκης.
Η ενεργοποίηση του εθνικού μηχανισμού πραγματοποιείται μετά από ειδοποίηση της Μονάδας Διάσωσης και Αεροδιακομιδών (UNIT 6 – HEMS) του Εθνικού Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων (Ε.Σ.Κ.Ε.ΔΙ.Κ.).
Η αρχική ενημέρωση των Υπηρεσιών του Πυροσβεστικού Σώματος ή/και του ΕΚΑΒ μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, μεταξύ αυτών ενδεικτικά:
● Κλήση στο 112/199/166 ιδιωτών ή εκπροσώπων άλλων Υπηρεσιών.
● Ενημέρωση/υποβολή αιτήματος από Υπηρεσίες του Πυροσβεστικού
Σώματος.
● Ενημέρωση/υποβολή αιτήματος από άλλες Υπηρεσίες, ιδίως Ένοπλες
Δυνάμεις, Ε.Κ.Α.Β., ΕΛ.ΑΣ., Λ.Σ./ΕΛ.ΑΚΤ.
● Μέσω του δορυφορικού σήματος κινδύνου, του συστήματος COSPASSARSAT.
Οι αεροδιακομιδές που αυξάνονται διαχρονικά τους καλοκαιρινούς μήνες, λόγω σημαντικής ανόδου της τουριστικής κίνησης, αποτελούν βασικό πυλώνα της υγειονομικής περίθαλψης στη χώρα μας. Οι ελλείψεις στις υγειονομικές μονάδες νησιών αλλά και γενικότερα της Περιφέρειας αναγκάζουν σε συχνές αεροδιακομιδές ασθενών με προορισμό υγειονομικούς σχηματισμούς που μπορούν να τους αντιμετωπίσουν. Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκεντρώνει η Πολεμική Αεροπορία, για το 2025 μέχρι και τον Ιούνιο πραγματοποιήθηκαν 621 αποστολές, με τον μεγαλύτερο αριθμό να καταγράφεται τον Μάιο (124 αποστολές). Έως και τον Ιούνιο, μεταφέρθηκαν με πτητικά μέσα συνολικά 974 ασθενείς. Τους ερχόμενους μήνες εκτιμάται ότι ο συνολικός αριθμός αεροδιακομιδών θα αυξηθεί, το ίδιο και οι ασθενείς που θα χρειαστούν διακομιδή από κάποιο νησί ή απομακρυσμένη περιοχή.
