Ο Αθανάσιος Τσακρής, καθηγητής Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ, υποψήφιος ευρωβουλευτής με τον ΚΟΣΜΟ σε συνέντευξή του αναλύει τους λόγους της καθόδου της στις επικείμενες ευρωεκλογές.
Τι καινούργιο φέρνει στο πολιτικό «τοπίο» ο ΚΟΣΜΟΣ;
Ο ΚΟΣΜΟΣ έχει στόχο να φέρει λύσεις σε πολύ σοβαρά προβλήματα τα οποία το υπάρχον πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά -συχνά δεν τα αξιολογεί καν ως σοβαρά- επειδή έχει οργανωθεί με διαφορετικό τρόπο και λειτουργεί με βάση άλλες προτεραιότητες, που τις περισσότερες φορές είναι μικροπολιτικές. Με τον Πέτρο Κόκκαλη και τα υπόλοιπα ιδρυτικά στελέχη του ΚΟΣΜΟΥ αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε από τις Ευρωεκλογές και ο λόγος είναι προφανής. Η Ευρωπαϊκή Ένωση τα επόμενα χρόνια θα δοκιμαστεί σε πολλά πεδία: ακρίβεια, ενεργειακή φτώχια, προάσπιση του κράτους δικαίου, διαχείριση του μεταναστευτικού, στήριξη της δημόσιας υγείας. Κανείς δεν έχει την πολυτέλεια να απουσιάζει από μια τέτοια προσπάθεια.
Είστε καθηγητής Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ. Γνωρίζετε όσο λίγοι στη χώρα τι σημαίνει πανδημία. Έχει τελειώσει οριστικά η περιπέτεια του κορωνοϊού;
Στους ιούς δεν υπάρχει η έννοια του «οριστικού». Η πανδημία, έχει μεν τελειώσει «τυπικά», αφού αυτό επέβαλλαν οι κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες, αλλά η COVID είναι πια ενδημική νόσος, αφού έχει συνεχή παρουσία στον πληθυσμό, ακριβώς όπως συμβαίνει με τη γρίπη, την ελονοσία, τον HIV και άλλες ενδημικές λοιμώξεις. Ο SARS-Co_2, χάρη στις υποπαραλλαγές του που κατά καιρούς επικρατούν, έχει αποκτήσει τη δυνατότητα να εξαπλώνεται πολύ γρήγορα, αλλά, αναλογικά, αποβαίνει θανατηφόρος για πολύ λιγότερους νοσούντες απ’ ό,τι κατά τις προηγούμενες φάσεις της πανδημίας. Ήρθε για να μείνει, λοιπόν. Από εδώ και πέρα, τα ποσοστά μολύνσεων θα αυξομειώνονται, με κορύφωση το χειμώνα, αλλά επιδημικά κύματα μπορεί να βλέπουμε και σε άλλες περιόδους, ακόμα και στη διάρκεια του καλοκαιριού, όπως συνέβη πέρυσι.
Για την εξάπλωση της γρίπης των πτηνών πρέπει να ανησυχούμε;
Τα πρώτα ανησυχητικά σημάδια για ένα επιδημικό κύμα του Η5Ν1 υπήρχαν ήδη από το 2020, όμως η ταυτόχρονη εμφάνιση του SARS-CoV-2 έστρεψε, όπως ήταν αναμενόμενο, το ενδιαφέρον στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Όλο αυτό το διάστημα, ο ιός της γρίπης των πτηνών εξακολουθεί να εξελίσσεται γενετικά και να μεταλλάσσεται. Επίσης, εκτός από πτηνά έχει προσβάλει και πολλά είδη θηλαστικών, έρχεται δηλαδή ολοένα και πιο κοντά στον άνθρωπο. Και χωρίς να υπάρχει λόγος πανικού, χρειάζεται επιτήρηση, επαγρύπνηση και ετοιμότητα των συστημάτων υγείας.
Είμαστε ευαισθητοποιημένοι οι Έλληνες σε θέματα κλιματικής κρίσης;
Σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωβαρόμετρου, το 91% των συμπολιτών μας πιστεύουν ότι η χώρα μας δεν είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει μια φυσική καταστροφή, δηλαδή μια κλιματική καταστροφή. Από την άλλη, ιεραρχούν διαφορετικά τις προτεραιότητές τους: κόστος ζωής, οικονομική κατάσταση, ανεργία, υγεία, στέγαση. Το περιβάλλον ακολουθεί. Η δική μας προσπάθεια είναι να πείσουμε όσο το δυνατόν περισσότερους Έλληνες μας ότι όλα αυτά συνδέονται μεταξύ τους, είναι κρίκοι στην ίδια αλυσίδα. Ένα κατεστραμμένο περιβάλλον οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε μια κατεστραμμένη οικονομία, σε διάλυση της κοινωνικής συνοχής και σε όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων.
Υπάρχουν λύσεις; Ποια είναι τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν και δεν λαμβάνονται;
Βασικό επιχείρημα των κυβερνώντων για τη μη λήψη μέτρων και ουσιαστικών περιβαλλοντικών πολιτικών είναι το κόστος. Ισχυρίζονται ότι το κόστος της δράσης θα είναι μεγαλύτερο από το κόστος της αδράνειας – επομένως δυσβάσταχτο για μια χώρα όπως η δική μας. Αυτό δεν ισχύει όμως. Δείτε τι συνέβη στη Θεσσαλία. Οι ζημιές από τις πρόσφατες πλημμύρες έφτασαν τα 3,5 δισ. Κι αυτό το ποσό πιθανότατα αφορά μόνο τις δημόσιες υποδομές, αφού το κόστος των περιουσιών που χάθηκαν είναι ανυπολόγιστο. Αν είχαμε επενδύσει 400 εκατ. σε αντιπλημμυρικά έργα η εικόνα θα ήταν εντελώς διαφορετική.
Να δούμε μερικούς από τους γενικότερους στόχους από το πρόγραμμα του ΚΟΣΜΟΥ;
Η οικοδόμηση ενός ισχυρού συστήματος ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η προστασία της βιοποικιλότητας, η αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, η ασφαλής διατροφική αλυσίδα, οι επενδύσεις στη βιώσιμη γεωργία είναι μερικοί από τους πυλώνες του προγράμματός μας. Και σε ό,τι αφορά τη Δημόσια Υγεία, χώρο τον οποίο υπηρετώ εδώ και δεκαετίες, ο ΚΟΣΜΟΣ είναι κάθετα αντίθετος στην εμπορευματοποίησή της, στην δημιουργία ασθενών δύο ταχυτήτων και στη διαρκώς αυξανόμενη ιδιωτική δαπάνη υγείας στην οποία η Ελλάδα είναι σταθερά στις πρώτες θέσεις, όχι απλώς στην Ευρώπη αλλά και διεθνώς. Όλα αυτά είναι τεράστιες προκλήσεις οι οποίες απαιτούν δομικές αλλαγές, αναγκαίες για την επιβίωσή μας. Αυτές τις αλλαγές οραματίζεται ο ΚΟΣΜΟΣ, γι’ αυτές αγωνιζόμαστε σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.