Οι Βρετανοί, που ψηφίζουν σήμερα, θα πρέπει να επιλέξουν για το μέλλον τους ένα από τα δύο κουτάκια: «Remain a member of the European Union» (Να παραμείνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης) ή «Leave the European Union» (Να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση).
Τόσο απλά, τόσο ρητά. Φέρτε τώρα στο νου σας εκείνο το περσινό δικό μας δημοψήφισμα και πείτε μου τι θυμάστε. Σε τι ακριβώς αντιστοιχούσε το ναι και σε τι το όχι; Ακόμα και σήμερα ερμηνείες δίνουμε και θα συνεχίσουμε να δίνουμε στον αιώνα τον άπαντα. Αντιθέτως, στην περίπτωση της Βρετανίας οι ερμηνείες αποκλείονται. Δεν υπάρχει δηλαδή περίπτωση να πλειοψηφήσει το leave και αμέσως μετά να βγει ο Κάμερον και να πει ότι έλαβε εντολή να εργαστεί για την παραμονή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα τον στείλουν σε ψυχίατρο. Αυτά είναι δικά μας κόλπα κι αυτή είναι η διαφορά μιας κανονικής δημοκρατίας από την γιαλαντζί. Κι αν στη Βρετανία θα στείλουν μόνο τον Κάμερον σε ψυχίατρο, εδώ πρέπει τον επισκεφθούμε όλοι μαζί.
Από εκεί και πέρα σκέφτομαι τις συνέπειες ενός απευκταίου brexit. Ναι, θα δυναμώσουν οι φυγόκεντρες τάσεις στο εσωτερικό του ευρωπαϊκού οικοδομήματος με απρόβλεπτες τις επιπτώσεις. Μήπως όμως ένα τέτοιο σοκ μπορεί να αποβεί χρήσιμο σε ένα επαναπροσδιορισμό της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής; Διότι, κακά τα ψέματα, δεν είναι αυτή η Ευρώπη που τόσο πολύ θελήσαμε να ενταχθούμε πλήρως στο εσωτερικό της και μάλιστα στο σκληρό της πυρήνα.
Ερωτήσεις έχω, όχι απαντήσεις.
