Του Ελισσαίου Βγενόπουλου, σκηνοθέτη-συγγραφέα
Η αντοχή είναι η άσβεστη σπίθα μέσα στον άνθρωπο, η τέχνη του να μένει όρθιος όταν όλα γύρω του γονατίζουν, το πείσμα μιας ψυχής που συνεχίζει να ανασαίνει όταν όλα καταρρέουν.
Η σεναριογράφος και σκηνοθέτρια Μέρι Μπρόνσταϊν σε μια ταινία που ισορροπεί με επικίνδυνη χάρη ανάμεσα στη μαύρη κωμωδία και το ψυχολογικό δράμα, παρακολουθεί μια γυναίκα που βλέπει όλες τις δομές της ζωής της να καταρρέουν, από την οροφή του υπνοδωματίου της μέχρι τις πιο βασικές της σχέσεις. Στο επίκεντρο, η Λίντα της υπέροχης Ρόουζ Μπερν, μια ψυχοθεραπεύτρια στα πρόθυρα κατάρρευσης, παλεύει να σταθεί στα πόδια της τη στιγμή που όλοι γύρω της είτε εξαφανίζονται είτε την τραβούν στο χάος.
Η ιστορία ακολουθεί τη Λίντα σε ένα σημείο της ζωής της όπου τίποτα δεν λειτουργεί όπως πρέπει. Η κόρη της πάσχει από μια σοβαρή διατροφική διαταραχή που απαιτεί PEG σωλήνα διατροφής κάθε βράδυ, μια διαδικασία που διαβρώνει σταδιακά την ψυχική αντοχή της μητέρας. Ο σύζυγος, Τσαρλς, βρίσκεται σε επαγγελματικό ταξίδι, αλλά η απουσία του είναι κάτι περισσότερο από χωροταξική, είναι συναισθηματική, βαθιά και συστηματική. Όταν εμφανίζεται, είναι μόνο για να ασκήσει κριτική, σαν η Λίντα να λειτουργεί αποκλειστικά ως σάκος του μποξ για τις δικές του ανασφάλειες.
Η κατάσταση χειροτερεύει όταν η οροφή του σπιτιού στο Μόντοκ καταρρέει και μια ξαφνική πλημμύρα τις αναγκάζει να μετακομίσουν σε ένα μίζερο, σχεδόν σουρεαλιστικό μοτέλ. Αυτή η αλλαγή χώρου λειτουργεί σαν καταλύτης, η Λίντα ξεκινά να παραπατά σε ένα περιβάλλον που είναι ταυτόχρονα ξένο και επικίνδυνα οικείο, ένα μέρος όπου όλοι δείχνουν λίγο εκτός τροχιάς, σαν να έχουν αποκλειστεί από την κανονική ζωή.
Παράλληλα, η επαγγελματική της ζωή θυμίζει σκηνές από μαύρη κωμωδία, μια πελάτισσα αφήνει το μωρό της στη μέση της συνεδρίας, ενώ μια άλλη εξαφανίζεται μυστηριωδώς. Το αποκορύφωμα έρχεται με τον ψυχολόγο της (σε μια απρόσμενη αλλά εύστοχη παρουσία του Κόναν Ο’ Μπράιεν), ο οποίος χάνει σταδιακά την ψυχραιμία του απέναντί της, μέχρι που τελικά την απομακρύνει ως ασθενή. Ο ρόλος του θα μπορούσε εύκολα να γίνει φάρσα, αλλά η ταινία κατορθώνει να τον εντάξει σε έναν κόσμο όπου το παράλογο είναι καθημερινότητα.
Στο μοτέλ, η Λίντα γνωρίζει δύο φιγούρες που λειτουργούν σαν καθρέφτες της δικής της δυσλειτουργίας, τη σαρκαστική Νταϊάνα (Άιβι Γουόλκ) και τον Τζέιμς (Rakim Athelston Mayers), έναν επιθεωρητή μοτέλ που εξελίσσεται σε απρόβλεπτη πηγή υποστήριξης.
Το μεγαλύτερο επίτευγμα της Μπρόνστεϊν στο «Aν είχα Πόδια θα σε Κλωτσούσα» είναι ότι δεν μετατρέπει τη Λίντα σε θύμα αλλά σε μια γυναίκα που πολεμά ακατάπαυστα, συχνά ανεπιτυχώς, αλλά πάντοτε με μια σιωπηλή αξιοπρέπεια. Η ιστορία δεν λυγίζει για να προσφέρει εύκολες λύσεις. Αντίθετα, κοιτάζει κατάματα την εξάντληση της μητρότητας, την ψευδαίσθηση του επαγγελματικού ελέγχου και τη μοναξιά που μπορεί να κρύβεται στις πιο «κανονικές» ζωές. Η ταινία της Μέρι Μπρόνστεϊν, μια σκοτεινή κωμωδία με οδυνηρά ρεαλιστικές πινελιές, ξεχωρίζει για τον τρόπο που αποτυπώνει το ψυχικό βάρος της μητρότητας.
Η Μπρόνστεϊν, στην προσπάθειά της να ισορροπήσει ανάμεσα στο παράλογο χιούμορ και στο συναισθηματικό βάθος, είναι αλήθεια, ότι κάποιες φορές παρασύρεται σε υπερβολές που κάνουν ορισμένες σκηνές να μοιάζουν περισσότερο με άσκηση ύφους παρά με οργανικό κομμάτι της ιστορίας.
Στα δυνατά σημεία της ταινίας κυριαρχεί η ικανότητα της Μπρόνστεϊν να χτίζει έναν κόσμο όπου το χιούμορ και η απόγνωση συνυπάρχουν χωρίς να αλληλοαναιρούνται. Η ιστορία της Λίντα παρουσιάζεται με τέτοια ειλικρίνεια, ώστε ακόμη και οι πιο παράλογες στιγμές αποπνέουν μια βαθιά ανθρώπινη αλήθεια. Η Ρόουζ Μπερν προσφέρει μια ερμηνεία λεπτοδουλεμένη, γεμάτη μικρές, καθημερινές εκρήξεις ευθραυστότητας, που δίνουν στην ταινία το συγκινητικό της βάθος. Επιπλέον, η σκηνοθετική ματιά επιτρέπει στο παράδοξο και στο σουρεαλιστικό να αναπνέουν μέσα σε έναν απόλυτα ρεαλιστικό καμβά, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα που σε τραβά διαρκώς προς τα εμπρός.
Στο τέλος, η ταινία μοιάζει να υπενθυμίζει πως, ακόμη κι όταν τα πάντα γύρω της καταρρέουν, η ηρωίδα δεν έχει άλλη επιλογή από το να συνεχίσει να προχωρά. Είναι μια ιστορία ανθρώπινη, σκοτεινή και απροσδόκητα τρυφερή, που αποτυπώνει τη δύναμη της αντοχής, ακόμη και στις στιγμές όπου κανείς δεν νιώθει ικανός για τίποτα.
