Εγκαινιάζεται την Παρασκευή 21 Νοεμβρίου, στις 8 το βράδυ, στο Πολύεδρο, η έκθεση «Κολοφώνες, η μνήμη της τελευταίας σελίδας» του Γιάννη Μαμάη.
Στα εγκαίνια της έκθεσης θα μιλήσουν ο συγγραφέας Θανάσης Τριαρίδης και ο Γιάννης Μαμάης, επικεφαλής του σχεδιαστικού τμήματος των εκδόσεων Gutenberg. Παρέμβαση θα κάνει ο εικαστικός Γιάννης Παπαδόπουλος.
Από τους εκατοντάδες κολοφώνες που έχει δημιουργήσει ο Γιάννης Μαμάης, περίπου 60 από αυτά τα έργα θα εκτεθούν. Παράλληλα θα εκτίθεται και το λεύκωμα με περισσότερους από 200 κολοφώνες, που μπορούν να ξεφυλλίζουν οι επισκέπτες.
Στο λεύκωμα υπάρχει εισαγωγικός πρόλογος του Α.Κ.Χριστοδούλου και επίμετρο του Θανάση Τριαρίδη.
Η έκθεση που πρωτοπαρουσίαστηκε ένα χρόνο πρίν στο Μουσείο Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, είναι μια αφορμή για να μιλήσουμε για την τέχνη της τυπογραφίας και την αισθητική του βιβλίου και να τιμήσουμε τις εκδόσεις Gutenberg για την 60ετή και πλέον προσφορά τους στα ελληνικά γράμματα.
Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι το Σάββατο 13 Δεκεμβρίου.
Ο κολοφώνας είναι ένα λιτό κείμενο καταγραφής των συντελεστών στο τέλος του βιβλίου. Δηλώνει ότι το βιβλίο εκτός από λόγος είναι και μορφή. Ένα αντικείμενο για το σχεδιασμό του οποίου έχουν συμβάλει αρκετοί συντελεστές, για την καλύτερη πρόσληψη του κειμένου.
Ο κολοφώνας έχει μακρά ιστορία, που πάει πίσω ως τα μέσα του 15ου αιώνα. Την εποχή που η τυπογραφία ήταν τέχνη, αποτελούσε την αποφασιστική ακροτελεύτια πινελιά του αρχιμάστορα τυπογράφου. Εκεί, στην τελευταία σελίδα του βιβλίου, αναφέρονταν τα τεχνικά χαρακτηριστικά της έκδοσης και όλοι όσοι συνεργάστηκαν για να πραγματοποιηθεί. Οι κολοφώνες τυπώνονταν σχηματίζοντας διάφορα εντυπωσιακά και θαυμαστά σχήματα (κλεψύδρες, ανεστραμμένα τρίγωνα, κ.ά.), συνοδεύονταν συνήθως και από διάφορα εικαστικά στοιχεία, κάποιο γραμμικό σχέδιο, ένα χαρακτικό, μια ξυλογραφία. Η όλη εικόνα του κολοφώνα ήταν ένα εικαστικό κατόρθωμα, ένα αυθεντικό έργο τέχνης, «πίνακας» αληθινός, με τη διπλή σημασία του όρου: «κατάλογος» δηλαδή και «ζωγραφικό έργο» ταυτόχρονα.
Σήμερα ο κολοφώνας τείνει να εξαφανιστεί. Για τον Γιάννη Μαμάη, όμως, ένα βιβλίο, εκτός από το να έχει σπουδαίο περιεχόμενο, πρέπει να είναι και το ίδιο ένα έργο τέχνης και ο κολοφώνας του είναι «μια σπουδαία λεπτομέρεια», όπως τονίζει στον κατάλογο της έκθεσης. «Γιατί στον κολοφώνα σώζεται ο ευεργετικός (για μας τους μοναχικούς πλέον ανθρώπους) απόηχος μιας αγαστής συμβιωτικής σχέσης. Οι δεξιοτέχνες δημιουργοί του βιβλίου, αφού έχουν επιτελέσει το έργο τους, εμφανίζονται συγκεντρωμένοι στον «οίκο» του βιβλίου, για να σημάνουν το συνεργατικό πνεύμα, τον συλλογικό καλλιτέχνη που έφερε στον κόσμο ένα κόσμημα – το βιβλίο τους, το βιβλίο του».
Ο Γιάννης Μαμάης με καταγωγή από την Άνδρο, γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι επικεφαλής του σχεδιαστικού τμήματος των εκδόσεων Gutenberg και από τους λίγους παλιούς μάστορες της παραδοσιακής τυπογραφίας. Με την εμπειρία και τις γνώσεις του στην τυπογραφία, αλλά και τις νέες τεχνολογίες, μας δείχνει τι σημαίνει αρμονία και τυπογραφική καλαισθησία. Για τον Γιάννη Μαμάη «η αισθητική είναι ήθος».
