Ο ύπνος αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες ανάπτυξης και ψυχικής ευεξίας των παιδιών, αλλά και της συνολικής υγείας για όλους. Παρότι πολλοί γονείς προσπαθούν να εξασφαλίσουν ότι τα παιδιά τους κοιμούνται αρκετά, νέα μελέτη αποκαλύπτει ένα απρόσμενο εύρημα: οι περισσότεροι υπερεκτιμούν τον χρόνο ξεκούρασης των παιδιών τους. Με άλλα λόγια, πιστεύουν πως κοιμούνται περισσότερο απ’ όσο πραγματικά συμβαίνει.
Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Pediatrics, πραγματοποιήθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου Brown και ανέλυσε τις συνήθειες ύπνου 102 μαθητών δημοτικού για διάστημα μίας εβδομάδας. Το 83% των γονιών θεωρούσε ότι τα παιδιά τους κοιμούνταν επαρκώς -όμως, σύμφωνα με τις συσκευές παρακολούθησης ύπνου, μόλις το 14% κάλυπτε τις εθνικές συστάσεις.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, τα παιδιά ηλικίας 6 έως 12 ετών χρειάζονται 9 έως 12 ώρες ύπνου ημερησίως. Ωστόσο, οι μετρήσεις έδειξαν ότι κοιμούνταν μόλις 8 ώρες και 20 λεπτά κατά μέσο όρο, ενώ οι γονείς πίστευαν ότι ο ύπνος διαρκούσε περισσότερο από 9,5 ώρες.
«Αυτό που οι γονείς συχνά δεν αντιλαμβάνονται είναι πόσο χρόνο χρειάζονται τα παιδιά για να αποκοιμηθούν, αλλά και πόσο συχνά ξυπνούν μέσα στη νύχτα», εξήγησε η Δρ. Diana S. Grigsby-Toussaint, αναπληρώτρια καθηγήτρια στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Brown και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Τι έδειξαν οι μετρήσεις
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ειδικές συσκευές που φοριούνται στον καρπό για να καταγράψουν:
- την ώρα κατάκλισης,
- τον χρόνο μέχρι να αποκοιμηθούν τα παιδιά,
- τις αφυπνίσεις μέσα στη νύχτα, και
- τη συνολική διάρκεια του ύπνου.
Παράλληλα, οι γονείς συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια και ημερολόγια ύπνου, ώστε να συγκριθεί η δική τους αντίληψη με τα αντικειμενικά δεδομένα. Τα αποτελέσματα ήταν ξεκάθαρα. Τα παιδιά κοιμούνταν κατά μέσο όρο 40 λεπτά λιγότερο από το ελάχιστο όριο που συνιστούν οι ειδικοί, ενώ οι γονείς θεωρούσαν ότι ξεκουράζονταν περισσότερο από όσο στην πραγματικότητα.
Η κύρια αιτία αυτής της απόκλισης φαίνεται να είναι ο «χαμένος χρόνος» εγρήγορσης. Όπως σημειώνουν οι ερευνητές, τα παιδιά μένουν ξύπνια για περίπου 38 λεπτά κάθε νύχτα -χρόνο που οι γονείς υπολογίζουν, λανθασμένα, σε λιγότερο από πέντε λεπτά.
Ο ρόλος της κουλτούρας και της καταγωγής
Η μελέτη κατέγραψε, επίσης, διαφορές στα πρότυπα ύπνου μεταξύ παιδιών Λατινοαμερικανικής και μη καταγωγής. Τα πρώτα κοιμούνταν λίγο πάνω από 8 ώρες τη νύχτα, ενώ τα δεύτερα περίπου 8 ώρες και 30 λεπτά. Μόλις το 4,4% των παιδιών Λατίνων κάλυπτε τις εθνικές οδηγίες ύπνου, έναντι 22,8% των υπολοίπων.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι πολιτισμικοί παράγοντες ενδέχεται να επηρεάζουν τόσο τη συμπεριφορά ύπνου όσο και την αντίληψη των γονιών για την επάρκειά του.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς
Η ομάδα αναγνωρίζει πως και οι ίδιες οι συσκευές παρακολούθησης ύπνου έχουν περιορισμούς, καθώς δεν διακρίνουν πάντα τη φάση της ήρεμης αφύπνισης από τον πραγματικό ύπνο -γεγονός που μπορεί να οδηγεί σε μικρή υπερεκτίμηση της διάρκειάς του.
Ωστόσο, η Δρ. Grigsby-Toussaint υπενθυμίζει ότι υπάρχουν απλά, δοκιμασμένα βήματα που μπορούν να κάνουν οι γονείς για να βελτιώσουν τις συνήθειες ύπνου των παιδιών τους. «Το ζητούμενο είναι να τηρούμε τις αποδεδειγμένα αποτελεσματικές πρακτικές: σταθερές βραδινές ρουτίνες, συνεπή ωράρια ύπνου και αφύπνισης -ακόμη και τα Σαββατοκύριακα -, περισσότερη φυσική δραστηριότητα και έκθεση στο φως της ημέρας, λιγότερες οθόνες πριν τον ύπνο και ένα ήρεμο, άνετο περιβάλλον».
Η έρευνα με μια ματιά
- 102 μαθητές δημοτικού, ηλικίας 6–12 ετών
- Μόνο 14% των παιδιών κάλυπτε τις συστάσεις για ύπνο
- Μέσος χρόνος ύπνου: 8 ώρες και 20 λεπτά (οι γονείς πίστευαν >9,5 ώρες)
- Νυχτερινή αφύπνιση: Κατά μέσο όρο 38 λεπτά ξύπνια κάθε βράδυ
