του Παντελή Καψή, δημοσιογράφου
Δεν γνωρίζω σε ποιο στάδιο βρίσκονται το κόμμα Αντώνη Σαμαρά και το κόμμα Αλέξη Τσίπρα
Αν εμφανίζουν ωστόσο μια κάποια καθυστέρηση νομίζω αξίζουν την κατανόηση μας. Δεν είναι εύκολο πράγμα βλέπετε πρώτα να αποφασίζεις την ίδρυση κόμματος και μετά να ψάχνεις να βρεις τους λόγους για τους οποίους το κάνεις. Τους πολιτικούς λόγους δηλαδή οι οποίοι το καθιστούν αναγκαίο και χρήσιμο για την χώρα. Γιατί επί του προσωπικού και τις φιλοδοξίες που μπορεί να τρέφει ο καθένας δεν μας πέφτει λόγος.
Μια πρώτη γεύση πάντως για το σκεπτικό πίσω από τα υπό ίδρυση κόμματα την πήραμε αυτές τις ημέρες με την αρθρογραφία των δύο πιο στενών συνεργατών των πρώην πρωθυπουργών: του Χρύσανθου Λαζαρίδη και του Νίκου Μαραντζίδη. Το έργο τους δεν ήταν εύκολο. Έπρεπε ταυτόχρονα να εξηγήσουν όχι μόνο γιατί είναι αναγκαίο ένα νέο κόμμα αλλά και να απαντήσουν στο επιχείρημα της κυβέρνησης για την ανάγκη πολιτικής σταθερότητας. Να πείσουν γιατί αξίζει να πάρουμε το ρίσκο της ακυβερνησίας. Η απάντηση τους είχε μια κοινή συνιστώσα: ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει αποτύχει πλήρως και αν δεν αλλάξουμε πορεία κινδυνεύει ουσιαστικά η Δημοκρατία και η εθνική μας υπόσταση.
Ο Λαζαρίδης γράφει με αφορμή τη συνάντηση Τραμπ Ερντογάν και απαριθμεί τις μεγάλες επιτυχίες του Τούρκου προέδρου: από τα εξοπλιστικά ως τις γεωπολιτικές ανατροπές τις οποίες έχει πετύχει προσεγγίζοντας χώρες με τις οποίες είχε εχθρικές σχέσεις όπως η Αίγυπτος. Θα μπορούσε εύκολα κανείς να διαφωνήσει επισημαίνοντας μια σειρά αστοχίες. Για παράδειγμα μόλις προχθές η Αίγυπτος αμφισβήτησε επίσημα το Τουρκολιβυκό μνημόνιο στο τμήμα μάλιστα το οποίο αφορά την Ελλάδα. Όσο για τα εξοπλιστικά ο Ερντογάν πρόσφερε μια παραγγελία πολλών δισεκατομμυρίων στον Τραμπ για την αγορά Μπόινγκ. Το μόνο που πέτυχε όμως ήταν να πάρει αόριστες υποσχέσεις αλλά και την «προτροπή» Τραμπ να σταματήσει να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο. Ο ίδιος ο υπουργός εξωτερικών της Τουρκίας στις χθεσινές του δηλώσεις δεν φάνηκε τόσο αισιόδοξος για τις επιτυχίες της χώρας του όσο ο Λαζαρίδης, Έχει ακόμα πολύ δρόμο ως ότου δούμε τι τελικά θα γίνει.
Η επιχειρηματολογία Λαζαρίδη ωστόσο πάσχει στον πυρήνα της. Κατ αυτόν η αναγνώριση του ρόλου της Τουρκίας από τους συμμάχους οφείλεται στο σύμφωνο φιλίας το οποίο έχει υπογράψει με την Ελλάδα. Ο Τραμπ δηλαδή κατά τον Λαζαρίδη, περίμενε τι θα πει η Ελλάδα για να διαμορφώσει την πολιτική του απέναντι στην Τουρκία. Πρόκειται για το κλασικό σύνδρομο της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής: έχει πέραση στα πρωινάδικα επί της ουσίας ωστόσο δεν έχει την παραμικρή απήχηση. Ασκείται κυρίως για να ικανοποιήσει την εσωτερική κοινή γνώμη. Έτσι η Ελλάδα ξοδεύει το πολιτικό της κεφάλαιο μονίμως διαμαρτυρόμενη και σπανίως εισακουόμενη.
Το έργο του Νίκου Μαραντζίδη, του συνεργάτη του Αλέξη Τσίπρα, ήταν λίγο πιο δύσκολο. Δεν θα έπρεπε απλώς να αποδείξει ότι ο Μητσοτάκης πρέπει να φύγει αλλά και ότι το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να είναι ο φορέας ο οποίος θα το πετύχει. Και ως προς το πρώτο σκέλος η λύση την οποία επιλέγει είναι να ανεβάσει τα ντεσιμπέλ. Δεν αρκεί λοιπόν να φύγει ο Μητσοτάκης αλλά να περάσουμε σε μια «νέα μεταπολίτευση» με την ανατροπή του μοντέλου διακυβέρνησης που επέτρεψε την «κεντρικά κατευθυνόμενη διαφθορά» και «διέσυρε διεθνώς τη χώρα».
Αυτό ωστόσο δεν μπορεί να το πετύχει το ΠΑΣΟΚ το οποίο ήδη από την εποχή του Σημίτη «δεν είναι πια σοσιαλιστές». Έφερε ένα μνημόνιο «ακραίας λιτότητας χωρίς συναίνεση» κι έχει εξελιχθεί σε ένα «κυβερνητικό συμπλήρωμα» της κεντροδεξιάς το οποίο αποτελείται από «μεροκαματιάρηδες της πολιτικής». Στην καλύτερη περίπτωση είναι κεντρώοι ή κεντροδεξιοί, στη χειρότεροι «κυνικοί» που νοιάζονται μόνο για την καριέρα τους. Σκληρά λόγια από έναν συνεργάτη του Αλέξη Τσίπρα. Έναν πρωθυπουργό ο οποίος δεν δίστασε να συνεργαστεί με την ακροδεξιά για να σχηματίσει κυβέρνηση. Τώρα άραγε του μυρίζουν οι κεντρώοι;
Η λογική Μαραντζίδη αποτελεί την πλήρη μεταστροφή της προσέγγισης Τσίπρα όπως τη γνωρίζαμε. Το 2023 είχε ως πυρήνα της πολιτικής του τη συνεργασία των «προοδευτικών» δυνάμεων. Εγκαλούσε μάλιστα το ΠΑΣΟΚ επειδή δεν ανταποκρίθηκε. Τώρα το ΠΑΣΟΚ είναι «σχεδόν το ίδιο πράγμα» με τη ΝΔ, το «πλυντήριο» της δεξιάς όπως λέει ο Μαραντζίδης; Θα το δούμε. Με μια τέτοια λογική πάντως το μόνο που μπορούμε να συμπεράνουμε είναι ότι το πραγματικό πρόβλημα του Τσίπρα είναι η Κωνσταντοπούλου όχι το ΠΑΣΟΚ. Παίζοντας στο γήπεδο της ωστόσο μόνο να χάσει μπορεί.
Στο κείμενο του ο Μαραντζίδης υποστηρίζει ότι το ΠΑΣΟΚ έπαιξε το ρόλο του «χρήσιμου ηλίθιου» στο αντισύριζα μέτωπο μετά το 2015. Ιστορικά η επισήμανση αυτή πάσχει. Ως γνωστόν τότε τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ –και όχι μόνο αυτά- υφίσταντο συνεχείς προπηλακισμούς από τον Σύριζα. Το αντισύριζα μέτωπο το έφτιαξε ο ίδιος ο Σύριζα. Η υπενθύμιση για χρήσιμους ηλίθιους ωστόσο έχει πάντοτε την αξία της. Άλλωστε δεν είναι λίγο να θέλεις να ιδρύσεις ένα κόμμα εξουσίας και να καταλήξεις να ανταγωνίζεσαι τον Βελόπουλο και την Κωνσταντοπούλου.
