Μία ομάδα εθελοντών προσπαθεί να σώσει ένα πτηνό που κινδυνεύει με εξαφάνιση, κατασκευάζοντάς του… κιβωτούς για τις φωλιές του.
Το σπουργίτι των αλυκών (saltmash sparrow) χτίζει τις φωλιές του σε ομώνυμους βιότοπους και κινδυνεύει με εξαφάνιση.
Μια ομάδα εθελοντών επιστημόνων που εργάζονται στις αλυκές του Jacob’s Point στο Ρόουντ Άιλαντ των ΗΠΑ προσπαθεί να σώσει το σπουργίτι των αλυκών (saltmash sparrow), το οποίο χτίζει τις φωλιές του σε παράκτια έλη και αλυκές και πιστεύεται ότι θα εξαφανιστεί μέχρι τα μέσα του αιώνα, από τον πνιγμό.
Πριν την ανθρώπινη παρουσία, τα πτηνά θα έφτιαχναν τις φωλιές τους σε έλη υψηλότερου υψομέτρου, όπου η απειλή θαλάσσιας πλημμύρας ήταν σπάνια. Ωστόσο, η παράκτια ανάπτυξη των τελευταίων 200 ετών έχει οδηγήσει στην αποψίλωση του μεγαλύτερου μέρους αυτών των απαραίτητων βιοτόπων για το σπουργίτι, αναγκάζοντας τα πτηνά να μετακινηθούν σε πιο χαμηλό υψόμετρο, όπως το Jacob’s Point, το οποίο πλημμυρίζει τακτικά από την παλίρροια.
Οι πολίτες επιστήμονες, με το όνομα «Needle in a Haystack Society» («Κοινωνία της Βελόνας στο Άχυρο»), έχουν πραγματοποιήσει τα τελευταία 10 χρόνια ένα πρόγραμμα παρακολούθησης/παρέμβασης στο Jacob’s Point, στο πλαίσιο του οποίου έχουν προστατεύσει τις φωλιές των σπουργιτιών από τις πλημμύρες.
Οι «κιβωτοί» από φίλτρα καφέ
Τοποθετώντας ένα άκαμπτο φίλτρο καφέ κάτω από τις κωνικές φωλιές τους, που είναι υφασμένες με περίπλοκο τρόπο από χόρτα, η κατασκευή ανυψώνεται και επιπλέει μέχρι να υποχωρήσει η παλίρροια ή η πλημμύρα.
Η παρέμβαση των εθελοντών δεν έχει συναντήσει καθολική αποδοχή, με έναν εμπειρογνώμονα να επισημαίνει πόσο ευαίσθητα είναι τα σπουργίτια-μητέρες σε σημάδια παραβίασης της φωλιάς τους.
about:blank
Ωστόσο, μόνο το ήμισυ του έργου της Haystack Society αφορά την παρέμβαση. Το άλλο μισό είναι η παρακολούθηση, και δυστυχώς αυτό περιλαμβάνει τη λήψη βίντεο από φωλιές και νεοσσοί που πνίγονται τόσο από πλημμύρες όσο και από τις υψηλότερες παλίρροιες.
Σε ένα ντοκιμαντέρ της εφημερίδας Guardian, η ομάδα έχει συγκεντρώσει ευρήματα που δείχνουν ότι οι «κιβωτοί» από φίλτρα καφέ αποτρέπουν το πνίξιμο των φωλιών, σε όλες τις περιπτώσεις εκτός από το 8%, και κανένας γονέας δεν έχει εγκαταλείψει τη φωλιά μετά την παρέμβαση.
Αντίθετα, οι μη ασφαλισμένες φωλιές πνίγηκαν στο 18% των περιπτώσεων κατά τη διάρκεια ακραίων φαινομένων.
Το σπουργίτι των αλυκών βρίσκεται σε αναμονή για ένταξη στο Νόμο για τα Απειλούμενα Είδη, αλλά η ομάδα ανησυχεί ότι μετά από 9 χρόνια στην λίστα αναμονής, η πιθανή προστασία θα έρθει πολύ αργά για να σώσει το πτηνό.
Αυξήθηκε ο πληθυσμός του απειλούμενου πτηνού
Παρόλο που στο παρελθόν είχε επικρίνει τις παρεμβάσεις της ομάδας, ο βιολόγος Chris Elphick του Πανεπιστημίου του Κονέκτικατ στο Storrs, συνυπέγραψε πρόσφατα μια μελέτη στην οποία αυτός και η ομάδα του παρουσίασαν ευρήματα που έδειχναν ότι η μείωση του πληθυσμού του σπουργιτιού των αλυκών είχε επιβραδυνθεί και ότι ο πληθυσμός είχε στην πραγματικότητα αυξηθεί.
Η μελέτη κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, αν και φαινομενικά πιο αναπόφευκτη και καταστροφική από άλλους παράγοντες όπως η πυκνότητα της ανθρώπινης παρέμβασης και η ακεραιότητα του οικοτόπου, δεν ήταν τόσο καλός προγνωστικός δείκτης για τις μακροπρόθεσμες τάσεις του πληθυσμού των παράκτιων πτηνών όσο οι δύο τελευταίοι παράγοντες.
Υπό αυτή την έννοια, η καλύτερη προστασία του οικοτόπου —όπως αυτή που θα μπορούσε να επιτευχθεί με την καταχώριση του είδους στον Κατάλογο Απειλούμενων Ειδών— θα μπορούσε ακόμη να σώσει αυτό το πτηνό από το να καταλήξει στα βάθη της θάλασσας.
Και αν αυτό συνέβαινε, τότε οι δεκάδες νεοσσοί που προστατεύτηκαν από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας χάρη στις κιβωτούς από φίλτρα καφέ θα μπορούσαν να συνεχίσουν να χτίζουν τις κωνικές φωλιές τους για πολύ καιρό στο μέλλον, χάρη στους πολίτες επιστήμονες.
