Αν έχεις πετύχει τον όρο «cortisol face» στα social, δεν είσαι ο μόνος. Το TikTok έχει γεμίσει με βίντεο που υποστηρίζουν ότι το στρες και η «ορμόνη κορτιζόλη» φουσκώνει το πρόσωπο, το κάνει πιο στρογγυλό και πρησμένο. Ακούγεται πειστικό, αλλά η αλήθεια είναι πολύ πιο απλή: το «πρόσωπο κορτιζόλης» δεν είναι πραγματικό πράγμα, τουλάχιστον όχι με τον τρόπο που το παρουσιάζουν.
Το TikTok και το «πρόσωπο κορτιζόλης»
Πρόσφατα, το TikTok έχει παθιαστεί με την ιδέα ότι το στρες και τα αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης κάνουν το πρόσωπο πιο στρογγυλό και πρησμένο. Το ονομάζουν «cortisol face» και σχεδόν 100.000 χρήστες πιστεύουν ότι το έχουν, και ότι η λύση βρίσκεται σε φυσικά γιατροσόφια, ειδικά ροφήματα, γουά σα μασάζ ή «μαγικά» συμπληρώματα από το TikTok Shop. Όμως η αλήθεια είναι πως το «πρόσωπο κορτιζόλης» λόγω στρες δεν είναι πραγματικό. Είναι ένας παραπλανητικός όρος που κυκλοφόρησε στα social.
Το υψηλό στρες δεν αυξάνει την κορτιζόλη σε τέτοιο βαθμό ώστε να εμφανιστεί ‘moon face’ (το πραγματικό ιατρικό όνομα). Το moon face προκαλείται από καταστάσεις που αυξάνουν πολύ την κορτιζόλη στο σώμα, όπως η μακροχρόνια λήψη κορτικοστεροειδών ή όγκοι που οδηγούν σε υπερπαραγωγή κορτιζόλης. Με απλά λόγια: το «πρόσωπο κορτιζόλης» είναι ιατρική διάγνωση, όχι συνώνυμο του πρηξίματος, της κατακράτησης υγρών ή της αύξησης βάρους.
Τι είναι η κορτιζόλη;
Η κορτιζόλη είναι η βασική ορμόνη του στρες. Είναι υπεύθυνη για πολλές από τις αντιδράσεις “μάχης ή φυγής”. Όταν λειτουργεί σωστά, είναι χρήσιμη: μειώνει φλεγμονές, ρυθμίζει την πίεση, βοηθά το σώμα να ανταπεξέλθει σε καταστάσεις κινδύνου. Το πρόβλημα εμφανίζεται όταν τα επίπεδα της κορτιζόλης μένουν διαρκώς υψηλά, κάτι που μπορεί να απορρυθμίσει τον οργανισμό.
Τι είναι το «πρόσωπο κορτιζόλης» ή «moon face»;
Πρόκειται για ιατρικό όρο που περιγράφει ένα πρόσωπο που γίνεται σταδιακά πιο στρογγυλό και πρησμένο λόγω υπερβολικής κορτιζόλης. Το λίπος συγκεντρώνεται στους κροτάφους, κάτω από τα ζυγωματικά και στο κρανίο, με αποτέλεσμα το πρόσωπο να μοιάζει με κύκλο. Όμως οι περισσότερες περιπτώσεις που βλέπουμε στα social δεν είναι moon face, είναι απλά αποτέλεσμα αύξησης βάρους, αλατιού, αλκοόλ ή κακής ποιότητας ύπνου.
Πού οφείλεται το πραγματικό moon face;
- Ιατρικές καταστάσεις: Σύνδρομο Cushing, όγκοι υπόφυσης, υποθυρεοειδισμός.
- Κορτικοστεροειδή: Η μακροχρόνια χρήση τους (π.χ. πρεδνιζόνη) προκαλεί συγκέντρωση λίπους στο πρόσωπο.
- Συνήθειες ζωής: Λίγος ύπνος, πολύ καφέ, υπερβολικό στρες, κακή διατροφή, συμβάλλουν, αλλά δεν είναι η μοναδική αιτία.
- Στρες: Μπορεί να επηρεάσει, αλλά δεν προκαλεί μόνο του moon face.
Είναι αληθινό το «πρόσωπο κορτιζόλης»;
Ναι, αλλά σπάνιο. Το Σύνδρομο Cushing, για παράδειγμα, επηρεάζει μόλις 10-15 άτομα ανά εκατομμύριο ετησίως. Οπότε είναι αδύνατον να το έχουν όλοι όσοι ισχυρίζονται κάτι τέτοιο στο TikTok.
Πώς θα ξέρω αν έχω moon face;
Δεν μπορείς να το καταλάβεις μόνο κοιτώντας τον καθρέφτη. Αν ανησυχείς, ο γιατρός σου μπορεί να ελέγξει την κορτιζόλη με εξετάσεις αίματος, σάλιου ή ούρων.
Τι μπορώ να κάνω για να το αντιμετωπίσω;
- Πάντα με γιατρό: Μην σταματήσεις μόνη σου φάρμακα ή θεραπείες.
- Υπομονή: Η ρύθμιση της κορτιζόλης παίρνει χρόνο.
Πώς να μειώσεις το πρήξιμο γενικά
- Καλή διατροφή: Φάε λιπαρά ψάρια, πράσινα λαχανικά, όσπρια και σπόρους. Μείωσε ζάχαρη, αλκοόλ, επεξεργασμένα.
- Εργαλεία μασάζ: Gua sha, jade roller, μικρορεύματα, βοηθούν στη λεμφική αποσυμφόρηση.
- Ύπνος ανάσκελα: Με ένα έξτρα μαξιλάρι, για να μειωθεί η κατακράτηση υγρών στο πρόσωπο.
Πότε να δω γιατρό;
Επικοινώνησε με τον γιατρό σου αν, εκτός από πρησμένο πρόσωπο, έχεις συμπτώματα όπως: υψηλή πίεση, εύκολους μώλωπες, κόπωση, αδύναμα οστά, αργή επούλωση πληγών, λιπαρό δέρμα ή ακμή, ανώμαλη περίοδο.
Το «πρόσωπο κορτιζόλης» δεν είναι trend, είναι σοβαρή ιατρική διάγνωση. Αν δεις αλλαγές στο πρόσωπό σου, μίλα με γιατρό και μην αφήνεις το TikTok να σε αγχώνει.
