Περισσότεροι από το 10% των εφήβων εμφάνισαν σημάδια προβληματικής και εθιστικής χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης το 2022 — συμπεριλαμβανομένης της δυσκολίας ελέγχου της χρήσης τους, αλλά και εμπειρίας στέρησης, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Μετά από εκκλήσεις των ειδικών στη δημόσια υγεία, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εξετάζουν τρόπους για να κρατήσουν τους νέους μακριά από τα τηλέφωνά τους μέσω πολιτικών επαλήθευσης ηλικίας, εκστρατειών ευαισθητοποίησης του κοινού, ακόμη και απαγορεύσεων πρόσβασης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Εν τω μεταξύ, οι εταιρείες τεχνολογίας εφαρμόζουν μέτρα όπως περιορισμοί περιεχομένου ανά ηλικία, απενεργοποιώντας ορισμένες λειτουργίες και τις δικές τους λειτουργίες απορρήτου — αν και ορισμένοι υποστηρίζουν ότι αυτά δεν είναι αρκετά.
Ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι από τη φύση τους κακά και μπορούν να προσφέρουν οφέλη στους νέους.
«Ορισμένα είδη τεχνολογίας είναι στην πραγματικότητα αρκετά καλά για τη δημιουργία φιλικών σχέσεων και την οικειότητα μεταξύ τους», δήλωσε η Τζέσικα Πιοτρόφσκι, πρόεδρος της Σχολής Έρευνας Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ και σύμβουλος του YouTube για την προστασία των ανηλίκων.
Ωστόσο, ολοένα και περισσότερα στοιχεία συνδέουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με μειωμένη ευεξία, κατάθλιψη και διαταραχές ύπνου, μαζί με υψηλότερα επίπεδα χρήσης ουσιών.
«Πρέπει να υπάρξει ρύθμιση» και «κάποιο είδος αναγνώρισης από τις εταιρείες τεχνολογίας ότι βλάπτουν εφήβους και παιδιά, και κάτι πρέπει να γίνει», δήλωσε η Κάντρι Σούβα, διευθύντρια της Mental Health Europe.
Πιστεύει επίσης ότι είναι σημαντικό να υπάρχει διάλογος με τις εταιρείες τεχνολογίας αντί να είμαστε εχθροί. «Αλλά αν δεν υπάρχει αυτορρύθμιση ή οι όροι ρύθμισης δεν είναι αρκετά σαφείς, τότε χρειάζονται κανόνες».
Οι ειδικοί στον τομέα της υγείας υποστηρίζουν ότι τα υπάρχοντα ρυθμιστικά εργαλεία δεν επαρκούν. Ζητούν περισσότερη δράση από τις εταιρείες τεχνολογίας, οι οποίες, όπως λένε, σχεδιάζουν τις πλατφόρμες τους ώστε να προκαλούν εθισμό.
Νόμος-ορόσημο;
Ένα από τα πιο σημαντικά νομοθετήματα σχετικά με τις διαδικτυακές πλατφόρμες είναι ο Νόμος περί Ψηφιακών Υπηρεσιών (DSA) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καλεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να θεσπίσουν «κατάλληλα και αναλογικά μέτρα για τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου απορρήτου, ασφάλειας και προστασίας των ανηλίκων».
Τα Facebook και Instagram του Meta, καθώς και το TikTok, βρίσκονται υπό έρευνα για παραβιάσεις των κανόνων του DSA για ανηλίκους.
Δεδομένου ότι το γράμμα του νόμου έδωσε μόνο αόριστες αρμοδιότητες στις πλατφόρμες, η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ συνέταξε ένα σύνολο εξαιρετικά αμφιλεγόμενων κατευθυντήριων γραμμών για να περιορίσει τις ενέργειες που πρέπει να κάνουν οι πλατφόρμες.
Οι οδηγίες δεν είναι δεσμευτικές και, εάν οι ανήλικοι λένε ψέματα για την ηλικία τους ή οι γονείς τους παρακάμπτουν τους ελέγχους, δεν έχουν καμία ισχύ. Αυτό έχει οδηγήσει σε μια μετατόπιση της συζήτησης προς το πώς οι πλατφόρμες μπορούν να επαληθεύσουν την ηλικία των χρηστών, ώστε να διασφαλιστεί ότι οποιαδήποτε μέτρα είναι αποτελεσματικά.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι αυτό αποτελεί ευθύνη της πλατφόρμας, αλλά φορείς εκμετάλλευσης όπως η Meta και η TikTok υποστηρίζουν ότι η Google και η Apple, οι οποίες αναπτύσσουν λειτουργικά συστήματα συσκευών, θα πρέπει να είναι υπεύθυνες για τα μέτρα επαλήθευσης ηλικίας.
Όμως η Google και η Apple δεν πιστεύουν ότι θα έπρεπε να εξαρτάται μόνο από αυτές.
«Πιστεύουμε ότι είναι μια κοινή ευθύνη… Δεν υπάρχει μία και μοναδική λύση», δήλωσε ο Βινάι Γκοέλ, διευθυντής ασφάλισης ηλικίας στην Google.
Πηγή: POLITICO